Gibbs-Donnan-evenwicht

Schematische voorstelling van het Gibbs-Donnan-effect over een celmembraan.
De proteïne-deeltjes (grote geladen moleculen) kunnen niet doorheen het membraan. De kleinere kalium- en chloor-ionen kunnen dat wel.

Het Gibbs-Donnan-evenwicht beschrijft het evenwicht dat ontstaat tussen twee oplossingen die geladen deeltjes (ionen of geladen moleculen) bevatten, wanneer die van elkaar gescheiden zijn door een membraan.

Dit begrip is genoemd naar de Amerikaan Josiah Willard Gibbs (1839-1903) en de Ier Frederick Donnan (1870-1956). Donnan gaf in 1911 een beschrijving van het fenomeen in het Zeitschrift für Elektrochemie.^[1]

Bij dit evenwicht is het membraan selectief doorlaatbaar voor sommige geladen deeltjes die zich in de oplossingen bevinden (semipermeabiliteit). Gewoonlijk worden de grote deeltjes niet doorgelaten.

Een gevolg van de selectieve doorlaatbaarheid van het membraan is het ontstaan van een elektrische potentiaal, uitgedrukt in mV, over de twee zijden van het membraan (de Donnanpotentiaal). De twee oplossingen zullen eveneens variëren in osmotische druk ${\displaystyle \Pi }$, uitgedrukt in Pa, door het verschil in ionenconcentratie.

Externe link

• (en) Larry Keeley op Youtube: Gibbs-Donnan Equilibrium

Bronnen, noten en/of referenties

1. (de) Donnan, F. G. (1911). "Membranpotentiale bei vorhandensein von nicht dialysierenden Elektrolyte. Ein Beitrag zur physikalische chemischen Physiologie". Z. Elektrochem. 17: 572