Damien Vandermeersch

Damien Vandermeersch is een Belgische magistraat en hoogleraar in het domein van het strafrecht en strafprocesrecht. Hij heeft onder meer bekendheid verworven als onderzoeksrechter die onderzoek deed naar de Rwandese genocide in 1994 en als lid van de Commissie voor de hervorming van het strafrecht, die het ontwerp maakte voor het nieuwe Strafwetboek dat in 2024 door het parlement werd goedgekeurd.

Loopbaan

Juridische loopbaan^[1]

Na zijn studies rechten en criminologie aan de KULeuven en de UCLouvain werd Damien Vandermeersch eerst advocaat. Na zeven jaar verruilde hij de advocatuur en werd hij rechter in de rechtbank van eerste aanleg te Brussel. Daar zal hij onder meer het ambt van onderzoeksrechter bekleden. Hij onderzocht er onder meer de Rwandese genocide en voerde onderzoek naar onder meer feiten van seksueel misbruik van minderjarigen.

Sinds december 2004 is hij advocaat-generaal bij het Hof van Cassatie. In die hoedanigheid geeft hij juridische adviezen over cassatieberoepen die in strafzaken worden ingesteld.

Academische loopbaan^[1]

Damien Vandermeersch doceerde tot 2023 strafrecht, strafprocesrecht en internationaal strafrecht aan de UCLouvain en de Université Saint-Louis Bruxelles als buitengewoon hoogleraar. In het academiejaar 2014-2015 was hij houder van de Franqui-leerstoel aan de ULB.

Van 2011 tot 2016 was hij voorzitter van de interministeriële conferentie voor humanitair recht.

Hij is auteur van tal van standaardwerken en bijdragen in deze domeinen van het recht.

Commissie voor de hervorming van het strafrecht

Samen met Joëlle Rozie en Jeroen De Herdt vormt Damien Vandermeersch de Commissie tot hervorming van het strafrecht.^[2]

In 2015 werd hij door toenmalig minister van Justitie Koen Geens samen met Joëlle Rozie als expert benoemd in deze Commissie.^[3] De Commissie werd onder andere belast met het uitwerken van een voorstel voor een nieuw Strafwetboek. Toen ze daarmee klaar waren, boden de twee op 23 augustus 2018 echter hun ontslag aan bij de minister omdat ze vonden dat hun tekst al te ingrijpend werd gewijzigd.^[4][5][6][7] Volgens hen wilde de politiek met het nieuwe Strafwetboek een te repressief beleid voeren.^{[8][9][10][11][12][13][14]}

In januari 2021 richtte minister van Justitie Vincent Van Quickenborne opnieuw een Commissie tot hervorming van het strafrecht op.^[2][15][16] Deze keer werd Jeroen De Herdt, die eerder medewerker was van de Commissie, ook benoemd tot lid van de Commissie naast Rozie en Vandermeersch^[17]. De minister vroeg hen de hervorming van het Strafwetboek verder te zetten en over een aantal specifieke zaken verder te adviseren zoals de hervorming van het seksueel strafrecht en de problematiek van feminicide en ecocide. Deze keer kon het werk wel met succes worden afgerond. België kreeg een nieuw Strafwetboek door twee wetten van 29 februari 2024. Het zal in werking treden op 8 april 2026.

In afwachting van de inwerkingtreding heeft de Commissie tot hervorming van het strafrecht nog de opdracht gekregen o.a. de aanpassing van de andere wetten aan het nieuwe Strafwetboek voor te bereiden.^[18]

Externe link

Voor meer informatie, zie Geschiedenis in Strafwetboek (België).

Bronnen, noten en/of referenties

1. (fr) VANDERMEERSCH Damien. UCLouvain. Geraadpleegd op 14 augustus 2024.
2. MB 22 december 2020 houdende oprichting van de Commissie tot hervorming van het strafrecht, BS 20 januari 2021, 2977.
3. MB 30 oktober 2015 houdende oprichting van de Commissies tot hervorming van het strafrecht en van het strafprocesrecht, BS 29 december 2015, 80.174.
4. Experten Strafrechtcommissie minister Geens nemen ontslag: 'Voorstellen te veel gewijzigd', Knack, 10 september 2018.
5. Commissie die strafwetboek moest hervormen gooit de handdoek, Het Nieuwsblad, 10 september 2018.
6. Experten Strafrechtcommissie minister Geens nemen ontslag, De Standaard, 10 september 2018.
7. Door minister Geens aangestelde experten van Strafrechtcommissie nemen ontslag, GVA, 10 september 2018.
8. Experten die hervorming Strafwetboek voorbereiden, bieden ontslag aan: "Er zullen te veel gevangenisstraffen worden uitgesproken", HLN, 10 september 2018.
9. Experten werken niet meer mee aan strafwetboek: "Politiek wil méér repressie, daar willen we ons niet aan verbinden" + Interview met Joëlle Rozie in "De Ochtend" op Radio 1, VRT NWS, 11 september 2018.
10. N-VA-politica countert kritiek van experts Strafrechtcommissie: “Op flessen getrokken”, Het Nieuwsblad, 11 september 2018.
11. ‘Regering kiest voor repressie’, De Standaard, 11 september 2018.
12. De Afspraak van 11 september 2018, Canvas, VRT. - fragment: Professor strafrecht Joëlle Rozie gelooft dat korte gevangenisstraffen meer kwaad doen dan goed: "70 procent recidiveert"
13. (fr) Réforme du Code pénal: pourquoi deux experts quittent la commission, Le Soir, 11 september 2018.
14. 'Hervorming strafrecht: regering kiest voor wraak en repressie, zonder oog voor toekomst van gedetineerden', Knack, 17 september 2018.
15. Wetsontwerp houdende de Algemene uitgavenbegroting voor het begrotingsjaar 2021, Parl.St. Kamer 2020-21, nr. 1578/012, 186.
16. Een nieuwe Commissie werd opgericht om het strafrecht te hervormen, Strada Lex, 22 januari 2021.
17. Jeroen De Herdt is raadsheer in het hof van beroep te Antwerpen en post-doctoraal navorser aan de Universiteit Antwerpen.
18. Belgisch Staatsblad. www.ejustice.just.fgov.be. Geraadpleegd op 14 augustus 2024.