Een cultuurheld is een mythische figuur die de wereld veranderde door het doen van een voor de mensheid belangrijke ontdekking of uitvinding. Hij staat daardoor aan het begin van een beschaving. In veel culturen werd bijvoorbeeld de ontdekking van de landbouw, het vuur, de bouw van huizen of van instituties als het huwelijk toegeschreven als de persoonlijke daad van een mythische figuur.
De cultuurheld kan een mens zijn, een dier of een mens die zich in een dier kan veranderen. Vaak zijn de verhalen over cultuurhelden etiologisch van aard. Soms is er sprake van medewerking of juist tegenwerking van goden of dieren. Zo probeerden Griekse goden Prometheus te verhinderen dat hij het vuur aan de mensheid zou schenken.
Lijst van cultuurhelden