PROFILBARU.COM

Carlos Gardel (Toulouse, 11 december 1890^[1] - Medellín, 24 juni 1935) was een prominent figuur in de geschiedenis van de Argentijnse tango. Hoewel zijn geboorteplaats omstreden is, woonde hij in zijn jeugd in Uruguay en Argentinië en was hij vanaf 1923 Argentijns staatsburger. Hij stierf door een vliegtuigongeluk op de top van zijn roem, hetgeen leidde tot een beeld van een tragische held in geheel Latijns-Amerika. Voor velen is Gardel de belichaming van de ziel van de tangostijl uit Buenos Aires aan het begin van de 20e eeuw.

Gardel wordt ook aangeduid als "El Zorzal Criollo (de creoolse nachtegaal)" ,"Carlitos", "De koning van de Tango" en ironisch als "El Mudo" (de doofstomme).

Gardels muzikaliteit uitte zich door zijn sonore baritonstem en de vele honderden miniatuur meesterwerkjes van, ongeveer drie minuten durende tango's, die hij opnam.

Samen met tekstschrijver Alfredo Le Pera componeerde Gardel diverse klassiek geworden tango's, zoals: Mi Buenos Aires querido, Cuesta abajo, Amores de estudiante, Soledad, Volver, Por una Cabeza en El día que me quieras.

Carrière

Gardel begon zijn carrière in cafés en op private feesten, en zong een groot repertoire samen met Francisco Martino en later in een trio met Martino en José Razzano. Gardel schiep de tango-canción in 1917 (het tango-lied) door zijn weergave van Pascual Contursi en Samuel Castriota's Mi Noche Triste. De plaat behaalde een oplage van 100.000 stuks en was in geheel Latijns-Amerika een hit. Gardel ging op tournee door Argentinië, Uruguay, Chili, Brazilië, Puerto Rico, Venezuela, Colombia, en trad op in Barcelona, Madrid, Parijs en New York. Hij verkocht in de eerste drie maanden van een bezoek aan Parijs in 1928 70.000 platen. Toen zijn populariteit groeide maakte hij een aantal films voor Paramount in Frankrijk en de Verenigde Staten. Hoewel sentimentele films als El día que me quieras en Cuesta abajo echt dramatische aspecten misten waren ze een uitstekende showcase van zijn enorme zangtalent en uitstraling als idool.

In 1915 zou Carlos Gardel gewond zijn geraakt nadat er op hem was geschoten door Che Guevara's vader, Ernesto Guevara Lynch, vanwege een vechtpartij in een chic café in het Palais de Glace in het district Recoleta van Buenos Aires. Een versie gaat ervan uit dat hij in de borst of in zijn been was geschoten, en een andere versie stelt dat de schutter niet Che's vader was maar Roberto Guevara, een man uit de hogere klasse die vaak in vechtpartijen verwikkeld zou zijn.^[2]

Overlijden en daarna

Gardel stierf in 1935 door een vliegtuigongeluk in Medellín, Colombia. Ook Le Pera, het duo bestaande uit zijn gitaristen (Guillermo Desiderio Barbieri en Ángel Domingo Riverol) en diverse zakenpartners en vrienden van de groep kwamen daarbij om het leven.^[3] Een derde gitarist, José María Aguilar, zou enige dagen later na de crash zijn overleden.^[3] Anderen beweren dat Aguilar nog leefde tot 1951, hoewel hij nooit zijn handen en ogen meer goed kon gebruiken.^[4]^[5]

Miljoenen fans in geheel Latijns-Amerika rouwden. Toen Gardels stoffelijk overschot werd overgebracht van Colombia via New York naar Rio de Janeiro liepen hordes aanhangers te hoop om hem de laatste eer te betonen. Ook gedurende de twee dagen dat zijn lichaam was opgebaard in Montevideo (waar zijn moeder woonde) brachten velen hun condoleances. Gardels lichaam is begraven in La Chacarita Cemetery in Buenos Aires. In 2003 is in Abasto, een buurt in Buenos Aires, in het voormalige woonhuis van Gardel en zijn moeder een museum geopend.

Gardel wordt wereldwijd nog steeds vereerd. Een populair gezegde in Latijns-Amerika, dat als getuigenis van zijn voortdurende populariteit wordt gebruikt, is dat "Gardel elke dag beter zingt". Tussen de vingers van het levensgrote beeld van Gardel in smoking, doet bijna dagelijks een bewonderaar wel een brandende sigaret. Een andere veelgebezigde uitspraak die stelt dat Veinte años no es nada (twintig jaar is niets), stamt uit zijn lied Volver.

Controverse over de geboorteplaats

De plek waar Gardel geboren zou zijn is controversieel.^[6] en veroorzaakt nog veel debat in Uruguay, Argentinië en Frankrijk.

Volgens sommigen is Gardel geboren in het stadje Valle Edén in de Uruguayaanse regio Tacuarembó. Deze theorie zou ondersteund worden door zijn aanmelding voor het Argentijnse staatsburgerschap waarin hij claimde van Uruguayaanse origine te zijn, en door het halfverbrande paspoort dat op zijn lichaam werd gevonden bij zijn dood, die Tacuarembó als geboorteplaats bevat. Er is echter ook de speculatie dat Gardel enkel Tacuarembó als geboorteplaats zou hebben opgegeven om de dienstplicht te ontlopen in Frankrijk gedurende de Eerste Wereldoorlog, hetgeen zou suggereren dat hij in Frankrijk geboren zou zijn.

Geschreven bronnen echter lijken erop te wijzen dat Gardel geboren werd als Charles Romuald Gardès in Toulouse, Frankrijk, als kind van een onwettige vader en Berthe Gardès (1865-1943), die hem aanvankelijk naar Venezuela zou hebben gebracht (waarna zij zelf terugkeerde naar Frankrijk omdat ze geen afzet kon vinden voor haar zelfgemaakte hoeden), en later naar Argentinië, toen Gardel 27 maanden oud was. Een origineel Frans geboortecertificaat is in het bezit van Gilbert Mamery, een Puerto Ricaan, radioberoemdheid en leerling van Gardel. Ook de holografische laatste wil (testament) van Gardel beweert dat hij in Toulouse geboren zou zijn.

Gardel zou steeds wanneer men hem vroeg naar zijn nationaliteit, geantwoord hebben: "Ik ben geboren in Buenos Aires, Argentinië, op twee-en-een-halfjarige leeftijd..." Er wordt dus gesteld dat Gardel het werkelijke antwoord steeds zou hebben ontweken, om zijn moeder niet te schande te maken vanwege het feit dat de vader onwettig was.

In zijn biografie over Gardel "Carlos Gardel, La Biografía" geeft de Argentijnse auteur Fernando Esteves bewijzen voor het feit dat de vader Paul Jean Lasserre was, een mechanisch ingenieur die bevriend was met Berthe toen zij werkte in zijn moeders hoedenwinkel. Laserre trouwde echter een andere vrouw vlak na Gardels geboorte en hierdoor was hij sporadisch aanwezig bij de opvoeding van Gardel. Wel zou hij hebben betaald voor de reis van Gardels moeder naar Zuid-Amerika, op haar verzoek. Ook heeft hij geprobeerd om een band met Gardel op te bouwen toen deze in Argentinië furore maakte, maar Gardel wilde daar niets van weten en heeft hem nooit willen ontmoeten. Zijn vermeende vader stierf aan hepatitis in 1921.

Films

Flor de Durazno (1917) (stom) Gardels eerste film. Francisco Defilippis Novoa was de regisseur. De film is gemaakt in samenwerking met Celestino Petray.^[7]
Luces de Buenos Aires (1931) (gefilmd in Parijs)
Esperame (1933)
La Casa es seria (1933)
Melodía de Arrabal (1933)
Cuesta abajo (1934)
El Tango en Broadway (1934)
El Día que me quieras (1935)
Cazadores de estrellas (1935)
Tango Bar (1935)

Referenties

↑ De geboorteplaats en datum zijn omstreden
↑ Un balazo mudo (In het Spaans)
↑ ^a ^b Clavell, M. (1996), Biografía. In: Los Mejores Tangos de Carlos Gardel. Alfred Publ. Van Nuys, California.
↑ Un hombre que nos evoca a Gardel prolonga en vida los resplandores de la tregedia en Medellín (In het Spaans) Oorspronkelijk gepubliceerd in ANTENA 1950
↑ Carlos Gardel & his eight Guitarists
↑ Gardel Biografia
↑ Julián y Osvaldo Barsky (2004), Gardel la biografía, Taurus.