Broodbeleg (in België ook toespijs of bijval) is dat wat op brood wordt gesmeerd en/of gelegd. De smaak van brood wordt hierdoor verrijkt, deze kan worden gevarieerd en de voedingswaarde neemt toe. Veelal wordt het brood eerst bestreken met een laagje boter, margarine of iets vergelijkbaars. Dit maakt het geheel niet alleen smeuïger, maar is ook handig, vooral in combinatie met strooibaar beleg.
In vroeger tijden werd brood vaak niet belegd. Op enig moment is men in sommige streken boterhammen gaan beleggen, aanvankelijk met vet zoals boter of reuzel, maar ook met kaas, vleeswaar, groente, zoetigheid en andere producten.
De variatiemogelijkheden bij broodbeleg zijn schier eindeloos (zie bijvoorbeeld smørrebrød en sandwich). Als broodbeleg worden gebruikt:
Voor de meeste dierlijke producten zijn in de 20e en 21e eeuw ook vegetarische of veganistische alternatieven ontwikkeld, zoals voor paté, filet Americain, boterhamworst, kipfilet, kaas, roomkaas en andere vleeswaren en zuivelproducten.[1]
