Amalia Louise van Koerland

Amalia Louise van Koerland
Regentes van Nassau-Siegen
Regeerperiode	1722–1727
Voorganger	–
Opvolger	–
Huis	Huis Kettler
Vader	Frederik Casimir van Koerland
Moeder	Sophia Amalia van Nassau-Siegen
Geboren	23 juli 1687 Mitau
Gestorven	18 januari 1750 Nassauischer Hof, Siegen
Begraven	23 maart 1750 Fürstengruft, Siegen
Echtgenoot	Frederik Willem Adolf van Nassau-Siegen
Religie	Calvinistisch
Het wapen van de hertogen van Koerland

Hertogin Amalia Louise van Koerland (Mitau, 23 juli 1687^{[1][2][noot 1]} – Nassauischer Hof, Siegen,^[1] 18 januari 1750^[4]), Duits: Amalia Luise Herzogin von Kurland (officiële titels: Herzogin in Livland, zu Kurland und Semgallen, Fürstin zu Pilten), was een hertogin uit het Huis Kettler en door huwelijk vorstin van Nassau-Siegen. Ze was regentes van het vorstendom Nassau-Siegen voor haar stiefzoon Frederik Willem II.

Biografie

Amalia Louise werd op 23 juli 1687 in Mitau geboren als de derde dochter van hertog Frederik Casimir van Koerland en diens eerste echtgenote prinses Sophia Amalia van Nassau-Siegen.^[5]

Vorst Frederik Willem Adolf van Nassau-Siegen, de echtgenoot van Amalia Louise. Anoniem portret, eerste kwart 18e eeuw, Siegerlandmuseum, Siegen.

Amalia Louise huwde in het Markgrafelijk Brandenburgse slot in Bayreuth^[6][7] op 13 april 1708^{[2][noot 2][6][7]} met haar neef vorst Frederik Willem Adolf van Nassau-Siegen^{[noot 3]} (Nassauischer Hof, Siegen,^[9] 20 februari 1680^[10] – aldaar,^[9] 13 februari 1722^[4]), de oudste zoon van vorst Willem Maurits van Nassau-Siegen en prinses Ernestine Charlotte van Nassau-Schaumburg.^[5] Frederik Willem Adolf was weduwnaar van landgravin Elisabeth Juliana Francisca van Hessen-Homburg.^[11] Amalia Louise was niet alleen een nicht van haar echtgenoot Frederik Willem Adolf, maar ook van diens eerste echtgenote Elisabeth Juliana Francisca.

Bij het overlijden van zijn vader in 1691 volgde Frederik Willem Adolf zijn vader op als de regerende landsheer in het protestantse deel van het vorstendom Nassau-Siegen en medeheerser van de stad Siegen.^[9] Hij bezat het ambt Siegen (met uitzondering van zeven dorpen) en de ambten Hilchenbach en Freudenberg. De stad Siegen deelde hij met zijn achterneven, Johan Frans Desideratus (tot 1699) en Willem Hyacinth (vanaf 1699), de katholieke vorsten van Nassau-Siegen.^[12] Ook volgde Frederik Willem Adolf zijn vader op als graaf van Bronkhorst, heer van Wisch, Borculo, Lichtenvoorde en Wildenborch, en erfbaanderheer van het hertogdom Gelre en het graafschap Zutphen.^[13] Omdat hij nog minderjarig was, stond hij tot 1701 onder onder voogdij en regentschap van zijn moeder.^[6][9]

Bij het overlijden van vorst Frans Alexander van Nassau-Hadamar in 1711, waarbij het Huis Nassau-Hadamar in de mannelijke lijn uitstierf, erfde Frederik Willem Adolf samen met de vorsten Willem Hyacinth van Nassau-Siegen, Willem II van Nassau-Dillenburg en Johan Willem Friso van Nassau-Diez het vorstendom Nassau-Hadamar.^{[noot 4]} Bij de verdeling van het vorstendom Nassau-Hadamar in 1717 verkreeg Frederik Willem Adolf samen met Willem Hyacinth van Nassau-Siegen de stad Hadamar, Dehrn en Niederzeuzheim.^[15] Deze gebieden vertegenwoordigden een derde deel van de erfenis. Omdat zij zowel aan Willem Hyacinth als aan Frederik Willem Adolf toevielen, bezat Frederik Willem Adolf dus slechts een zesde deel van Nassau-Hadamar.^[16]

De Nassauischer Hof gezien vanuit het westen, ca. 1720. Poging tot reconstructie, inkttekening, Wilhelm Scheiner, 1922.

Frederik Willem Adolf overleed op 13 februari 1722 in de Nassauischer Hof in Siegen. De doodsoorzaak was waterzucht.^[13] Hij werd op 10 april^[9][17] begraven in de Fürstengruft aldaar.^[9][18] Hij werd opgevolgd door Frederik Willem II,^[1][15][19] de enige zoon uit zijn eerste huwelijk met Elisabeth Juliana Francisca van Hessen-Homburg. Frederik Willem II stond tot 1727 onder voogdij en regentschap van zijn stiefmoeder Amalia Louise.^[1]

Ook na haar regentschap bleef Amalia Louise in de Nassauischer Hof wonen, dat sinds het midden van de 18e eeuw Untere Schloss genoemd wordt. De noordelijke vleugel van het paleis wordt naar haar nog altijd de Kurländer Flügel genoemd.^[20]

Amalia Louise's stiefzoon Frederik Willem overleed op 2 maart 1734 in de Nassauischer Hof in Siegen, hij was pas 27 jaar. Op 19 juni schonk zijn weduwe Sophia Polyxena Concordia van Sayn-Wittgenstein-Hohenstein het leven aan de vijfde dochter. Er waren dus geen mannelijke erfgenamen, en de vorstin-weduwe moest er noodgedwongen mee instemmen dat de katholieke vorst Willem Hyacinth het gereformeerde land en de stad Siegen in bezit nam. De vorsten Christiaan van Nassau-Dillenburg en Willem Carel Hendrik Friso van Nassau-Diez (in Nederland beter bekend als prins Willem IV van Oranje-Nassau) maakten echter ook aanspraak op de erfenis. Hun soldaten bezetten – terwijl Willem Hyacinth in Spanje was – de Nassauischer Hof in Siegen. Het gereformeerde deel van het Siegerland bleef onder de heerschappij van Nassau-Dillenburg en Nassau-Diez vallen.^[21]

Tijdens het bezoek aan zijn Duitse stamlanden in 1741 en 1742 verbleef prins Willem IV van Oranje-Nassau bij Amalia Louise en haar schoondochter Sophia Polyxena Concordia in de Nassauischer Hof in Siegen.^[20]

Amalia Louise overleed op 18 januari 1750 in de Nassauischer Hof in Siegen. Ze werd op 23 maart^[9] begraven in de Fürstengruft aldaar.^[9][18]

Kinderen

Uit het huwelijk van Amalia Louise en Frederik Willem Adolf werden de volgende kinderen geboren:^[22][23][24]

1. Sophia Wilhelmina Adolfina (Nassauischer Hof, Siegen, 28 februari 1709 – aldaar, 16 december 1710).
2. Karel Frederik (Nassauischer Hof, Siegen, 4 maart 1710 – aldaar, 25 december 1710).
3. Wilhelmina Charlotte Louise^{[noot 5]} (Nassauischer Hof, Siegen, 25 april 1711 – Untere Schloss, aldaar, 7 maart 1771).
4. Augusta Amalia^{[noot 6]} (Siegen, 9 september 1712 – Slot Wittgenstein, Laasphe, 22 februari 1742), huwde op 6 mei 1738 in Siegen met graaf Frederik van Sayn-Wittgenstein-Hohenstein^{[noot 7]} (Berlijn, 19 januari 1708 – Slot Wittgenstein, Laasphe, 9 juni 1756). Hij hertrouwde later met de jongste zuster van Augusta Amalia.
5. Lodewijk Ferdinand (Nassauischer Hof, Siegen, 29 maart 1714 – aldaar, 26 februari 1715).
6. Carolina Amalia Adolfina^{[noot 8]} (Siegen, 26 november 1715 – Laubach, 10 augustus 1752), huwde op 11 februari 1751 op Slot Wittgenstein in Laasphe met graaf Christiaan August van Solms-Laubach (Wetzlar, 1 augustus 1714 – Laubach, 20 februari 1784).
7. Willem Maurits (Nassauischer Hof, Siegen, 1 maart 1717 – aldaar, 5 augustus 1719).
8. Elisabeth Hedwig (Siegen, 19 april 1719 – Slot Wittgenstein, Laasphe, 10 januari 1789), huwde op 12 juni 1743 in Siegen met graaf Frederik van Sayn-Wittgenstein-Hohenstein (Berlijn, 19 januari 1708 – Wittgenstein, 9 juni 1756). Hij was weduwnaar van een oudere zuster van Elisabeth Hedwig.

• 
  Prinses Prinses Augusta Amalia van Nassau-Siegen (1712-1742).
• 
  Prinses Carolina Amalia Adolfina van Nassau-Siegen (1715-1752).
• 
  Prinses Elisabeth Hedwig van Nassau-Siegen (1719-1789).

Voorouders

Voorouders van Amalia Louise van Koerland
Betovergrootouders	Godhard van Koerland (ca. 1517–1587) ⚭ 1566 Anna van Mecklenburg-Güstrow (1533–1602)	Albrecht Frederik van Pruisen (1553–1618) ⚭ 1573 Maria Eleonora van Gulik (1550–1608)	Johan Sigismund van Brandenburg (1572–1620) ⚭ 1594 Anna van Pruisen (1576–1625)	Frederik IV van de Palts (1574–1610) ⚭ 1593 Louise Juliana van Nassau (1576–1644)	Johan VI ‘de Oude’ van Nassau-Siegen (1536–1606) ⚭ 1559 Elisabeth van Leuchtenberg (1537–1579)	Johan ‘de Jongere’ van Sleeswijk-Holstein-Sonderburg (1545–1622) ⚭ 1568 Elisabeth van Brunswijk-Grubenhagen (1550–1586)	Joost van Limburg-Stirum (1560–1621) ⚭ 1591 Maria van Holstein-Schauenburg-Pinneberg (1559–1616)	Arnold II van Bentheim-Tecklenburg (1554–1606) ⚭ 1573 Magdalena van Nieuwenaar-Alpen (1553–1627)
Overgrootouders	Willem van Koerland (1574–1640) ⚭ 1609 Sophia van Pruisen (1582–1610)		George Willem van Brandenburg (1595–1640) ⚭ 1616 Elisabeth Charlotte van de Palts (1597–1660)		Johan VII ‘de Middelste’ van Nassau-Siegen (1561–1623) ⚭ 1603 Margaretha van Sleeswijk-Holstein-Sonderburg (1583–1658)		George Ernst van Limburg-Stirum (1593–1661) ⚭ 1631 Magdalena van Bentheim-Tecklenburg (1591–1649)
Grootouders	Jacob van Koerland (1610–1682) ⚭ 1645 Louise Charlotte van Brandenburg (1617–1676)				Hendrik van Nassau-Siegen (1611–1652) ⚭ 1646 Maria Magdalena van Limburg-Stirum (1632–1707)
Ouders	Frederik Casimir van Koerland (1650–1698) ⚭ 1675 Sophia Amalia van Nassau-Siegen (1650–1688)

Externe links

• (en) Baltic States op: Medieval Lands. A prosopography of medieval European noble and royal families, compiled by Charles Cawley.
• (en) Nassau op: Medieval Lands. A prosopography of medieval European noble and royal families, compiled by Charles Cawley.
• (en) Nassau Part 5 op: An Online Gotha, by Paul Theroff.

Bronnen, noten en/of referenties

• (de) Aßmann, Helmut, Menk, Friedhelm (1996). Auf den Spuren von Nassau und Oranien in Siegen. Gesellschaft für Stadtmarketing Siegen e.V., Siegen.
• (de) Clercq, Carlo de, ʻDie katholischen Fürsten von Nassau-Siegenʼ in: Nassauische Annalen. Band 73, Wiesbaden (1962), p. 129-152.
• (de) Dek, A.W.E. (1962). Graf Johann der Mittlere von Nassau-Siegen und seine 25 Kinder. Krips Repro, Rijswijk.
• Dek, A.W.E. (1970). Genealogie van het Vorstenhuis Nassau. Europese Bibliotheek, Zaltbommel.
• (fr) Huberty, Michel, Giraud, Alain; Magdelaine, F. & B. (1981). l’Allemagne Dynastique. Tome III: Brunswick-Nassau-Schwarzbourg. Alain Giraud, Le Perreux.
• (de) Knetsch, Carl (1931). Das Haus Brabant. Genealogie der Herzoge von Brabant und der Landgrafen von Hessen. II. Teil: Die Nachkommen Philipps des Grossmütigen. Historischer Verein für das Großherzogtum Hessen, Darmstadt.
• (de) Lück, Alfred (1981). Siegerland und Nederland, 2. Auflage. Siegerländer Heimatverein e.V., Siegen [1967].
• (de) Lück, Alfred, Wunderlich, Hermann (1956). Die Fürstengruft zu Siegen. Verkehrsverein Siegen e.V., Siegen [1952].
• (de) Menk, Friedhelm (1971). Quellen zur Geschichte des Siegerlandes im niederländischen königlichen Hausarchiv. Stadt Siegen/Forschungsstelle Siegerland, Siegen.
• (de) Menk, Friedhelm, ʻDie Fürstengruft zu Siegen und die darin von 1669 bis 1781 erfolgten Beisetzungenʼ in: Burwitz, Ludwig u.a. (Redaktion), Siegener Beiträge. Jahrbuch für regionale Geschichte 9, Geschichtswerkstatt Siegen – Arbeitskreis für Regionalgeschichte e.V., Siegen (2004), p. 183-202.
• (de) Spielmann, Christian (1909). Geschichte von Nassau (Land und Haus) von den ältesten Zeiten bis zur Gegenwart. Teil 1. Politische Geschichten. P. Plauen, Wiesbaden.
• Vorsterman van Oyen, A.A. (1882). Het vorstenhuis Oranje-Nassau. Van de vroegste tijden tot heden. A.W. Sijthoff en J.L. Beijers, Leiden en Utrecht.

---

Voetnoten

1. “Hoewel Dek (1970) en Europäische Stammtafeln I, 117 en II, 88 zeggen dat zij op 27-7-1687 is geboren, konden wij vaststellen dat de geboorte plaatsvond in Mitau op de 23e. Inderdaad, de kennisgeving die de hertog van Koerland op 24-7-1687 vanuit Mitau verstuurde, kondigt de geboorte van een dochter aan «gestern morgens» (zie Staatsarchief Wiesbaden 170^III).”^[3]
2. “Hoewel Dek (1962) en Dek (1970) het huwelijk in Bayreuth op 20-4-1708 plaatsen (datum bevestigd door Europäische Stammtafeln I, 117, Europäische Stammtafeln II, 88 en Knetsch (1931)), vinden we in het huwelijkscontract dat op 6-8-1708 in Siegen werd ondertekend: «solches durch das Fürstliche Beylager mit öffentlichen und gewöhnlichen Christfürstlichen Ceremonien den 13. April des noch laufenden 1708 Jahres in der Fürstlichen Residenz zu Bayreuth vollzogen». De datum 13 april wordt bevestigd door de kennisgeving van het huwelijk (zie Staatsarchief Marburg 4f, Nassau-Siegen N. 241), d.d. Bayreuth 18-4-1708: «den 13. Aprilis allhier zu Bayreuth … durch würklich gehaltenes Beylager». Zie ook in het Koninklijk Huisarchief (IV/1561), personalia: «den 13. April 1708 dero christfürstl. Beylager in Bayreuth». De registers van de Hofkirche in Bayreuth zijn verdwenen.”^[3]
3. “Hij wordt in bijna alle officiële documenten met deze drie voornamen genoemd, maar soms alleen Frederik Willem (zie bijvoorbeeld Menk (1971), p. 89). Dek (1970) noemt hem Frederik Willem I Adolf; Europäische Stammtafeln daarentegen vermeldt hem als Adolf in zijn tabel Nassau-Siegen (band I, 117), terwijl hij hem op andere plaatsen onder de dubbele voornaam Frederik Willem vermeldt, hetgeen bij de lezers voor enige verwarring zorgt.”^[8]
4. “Zie Spielmann (1909) en de Clercq (1962), p. 146. Bij het uitsterven van de linie Hadamar in 1711, werd het vorstendom Hadamar tot 1717 gezamenlijk bestuurd door de linies Nassau-Diez, Nassau-Siegen en Nassau-Dillenburg.”^[14]
5. Huberty, et al. (1981), p. 355 noemt haar Charlotte Wilhelmine. De voornamen Wilhelmina Charlotta Luisa bij Menk (2004), p. 201; Wilhelmina Charlotte Louise bij Dek (1970), p. 97; Wilhelmine Charlotte Luise bij Lück & Wunderlich (1956), p. 35 en Wilhelmina Charlotta Louisa bij Vorsterman van Oyen (1882), p. 129.
6. Voornamen conform Huberty, et al. (1981), p. 355. De voornamen Augusta Amelia Albertina Henriëtte Elisabeth bij Dek (1970), p. 97 en Augusta Amalia Albertina Henrietta Elisabeth bij Vorsterman van Oyen (1882), p. 129.
7. Namen conform Huberty, et al. (1981), p. 355. De namen Karel Frederik Willem van Sayn-Wittgenstein bij Dek (1970), p. 97 en Carel Frederik Willem van Sayn-Wittgenstein-Hohenstein bij Vorsterman van Oyen (1882), p. 129.
8. “De doopakte noemt haar Charlotte Amélie Adolphine. In de kennisgeving van het overlijden is «Charlotte» veranderd in «Caroline».”^[25]

---

Referenties

1. Menk (2004), p. 200.
2. Huberty, et al. (1981), p. 311.
3. Huberty, et al. (1981), p. 341.
4. Alle bronnen die de volledige overlijdensdatum vermelden, noemen deze overlijdensdatum.
5. Alle bronnen die beide ouders vermelden, noemen deze ouders.
6. Menk (2004), p. 199.
7. Menk (2004), p. 201.
8. Huberty, et al. (1981), p. 340.
9. Menk (2004), p. 198.
10. Alle bronnen die de volledige geboortedatum vermelden, noemen deze geboortedatum.
11. Alle bronnen vermelden dit eerdere huwelijk.
12. Huberty, et al. (1981), p. 273.
13. Lück (1981), p. 116.
14. Huberty, et al. (1981), p. 332.
15. Huberty, et al. (1981), p. 354.
16. Huberty, et al. (1981), p. 373.
17. Dek (1970), p. 97.
18. Lück & Wunderlich (1956), p. 35.
19. Lück (1981), p. 118.
20. Aβmann & Menk (1996).
21. Lück (1981), p. 147.
22. Huberty, et al. (1981), p. 355.
23. Dek (1970), p. 97-99.
24. Vorsterman van Oyen (1882), p. 128-129.
25. Huberty, et al. (1981), p. 375.