3C 273

3C273
3C273 met zijn jet in röntgenstraling (opname Chandra X-Ray Observatory)
Type	Blazar; Sy1
Datum ontdekking	1963
Ontdekt door	Maarten Schmidt
Overige aanduidingen	PGC 41121, HIP 60936
Fysische gegevens
Roodverschuiving	0,158339
Radiële snelheid	43751 km/s
Absolute helderheid	-26,7 mag
Waarnemingsgegevens
Rechte klimming	12^u29^m06,7^s
Declinatie	2° 03' 09"
Sterrenbeeld	Maagd (Virgo)
Schijnbare helderheid	12,86 mag
Afstand	2.117 Glj (649,1 Mpc)
Portaal    Astronomie

Quasar 3C273 gefotografeerd door de Hubble Space Telescope.

3C 273 is de optisch helderst bekende quasar, en is te vinden in de richting van het sterrenbeeld Maagd.

Naam

De naam betekent dat het bron 273 is (gerangschikt in rechte klimming) in de Third Cambridge Catalogue of Radio Sources uit 1959. Een nauwkeurige positie werd verkregen door waarnemingen met de Parkes Radiotelescoop van bedekkingen van 3C 273 door de Maan^[1] Daarna werd de radiobron geassocieerd met een optische tegenhanger, een onopgelost stellair object. In 1963 publiceerden Maarten Schmidt^[2] en Bev Oke^[3] twee in artikels in Nature dat 3C 273 een grote roodverschuiving, namelijk z = 0,158 heeft, waarmee het enkele miljarden lichtjaren ver weg zou staan.

Ontdekking

Voor de ontdekking van 3C 273 waren verscheidene andere radiobronnen al geassocieerd met optische tegenhangers, waarvan de eerste 3C 48 was. Ook waren de kernen van vele actieve sterrenstelsels fout geïdentificeerd als veranderlijke sterren, waaronder de beroemde BL Lac, W Com, en AU CVn. Er werd echter niet begrepen wat deze objecten waren omdat hun spectra niet leken op spectra van normale sterren. 3C 273 was het eerste object dat geïdentificeerd werd als wat we nu kennen als quasar – extreem heldere objecten op kosmologische afstand.

Eigenschappen

De jet van 3C 273

Met een snelheid van 47469 ± 20 km/s ( roodverschuiving z =0,158339 ± 0,000067) is de afstand 649,1 ± 45,4 Mpc^[4] ofwel 2.117 miljoen lichtjaar. De quasar heeft een lichtkracht (absolute helderheid) van ongeveer 2 biljoen (2×10¹²) maal die van de Zon, oftewel 100 maal die van een flink sterrenstelsel zoals de Melkweg. Wanneer deze quasar zich op slechts 33 lichtjaar afstand van de aarde zou bevinden, zou hij ongeveer even helder zijn als de zon.^[5]

3C 273 is een radio loud quasar en was ook een van de eerste extragalactische röntgenbronnen (ontdekt in 1970). De quasar heeft een relativistische jet met een schijnbare lengte van 23 boogseconden, wat overeenkomt met ongeveer 200.000 lichtjaar. De jet vertoont heldere knopen met daartussen gebieden met zwakkere emissie . 3C 273 ligt in het centrum van een reusachtig elliptisch sterrenstelsel met een schijnbare magnitude van 16 en een schijnbare grootte van 30 boogseconden. Het is nog steeds niet bekend hoe de röntgenstraling in 3C 273 precies ontstaat. De lichtkracht van 3C 273 is variabel op elke golflengte van radiostraling tot gammastraling op tijdschalen van enkele dagen tot tientallen jaren. De straling van de jet is gepolariseerd met dezelfde oriëntatie bij waarneming in het radio-, infrarode- en optische gebied. Dit is te wijten aan synchrotronstraling, die veroorzaakt wordt door een jet van geladen deeltjes die met relativistische snelheden beweegt. Er wordt gedacht dat zulke jets ontstaan door de interactie van een centraal zwart gat en een accretieschijf.

Externe links

• 3C 273 database
• 3C 273 bij SIMBAD
• NASA/IPAC Extragalactic Database

De plaats van 3C273 in Virgo

Bronnen, noten en/of referenties

1. Hazard, C.; Mackey, M. B.; Shimmins, A. J. (1963). Investigation of the Radio Source 3C273 by the method of Lunar Occultations. Nature 197 (4872): 1037. DOI: 10.1038/1971037a0.
2. Schmidt, M. (1963). 3C 273 : A Star-Like Object with Large Red-Shift. Nature 197 (4872): 1040. DOI: 10.1038/1971040a0.
3. Oke, J. B. (1963). Absolute Energy Distribution in the Optical Spectrum of 3C 273. Nature 197 (4872): 1040. DOI: 10.1038/1971040b0.
4. http://ned.ipac.caltech.edu/cgi-bin/objsearch?objname=3C+273&extend=no&hconst=73&omegam=0.27&omegav=0.73&corr_z=1&out_csys=Equatorial&out_equinox=J2000.0&obj_sort=RA+or+Longitude&of=pre_text&zv_breaker=30000.0&list_limit=5&img_stamp=YES. Gearchiveerd op 6 juli 2023.
5. (en) Akintola, Olufolahan (2013). Theory Of Everything With New Discoveries, pp. 202. ISBN 978-09569702-8-2. Gearchiveerd op 6 juli 2023.