15. März

De 15. März is de 74. Dag in’n Gregoriaanschen Klenner, oder de 75. Dag, wenn en Schaltjohr is.

März

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Wat passeert is

Politik un Sellschop

• 44 v. Chr.: Julius Caesar warrt dör Verswörers in’t Theater vun Pompeius dör dreeuntwintig Messersteken an de Siet brocht.
• 493: In Ravenna maakt Theoderich de Grote sien Feend Odoaker doot un warrt dordör Alleenherrscher över Italien.
• 933: König Heinrich I. sleiht in de Slacht bi Riade an de Unstrut in’t Land infallne Magyaren torüch.
• 1400: Sophie vun Bayern warrt to de Königin vun Böhmen kröönt.
• 1493: Nadem jemehr beiden Scheep Niña un Pinta sik in’n Storm verloren harrn, drapt Christoph Kolumbus un Martín Alonso Pinzón an’n lieken Dag wedder in jemehrn spaanschen Heimathoben in.
• 1820: Maine warrt de 23. Bundsstaat vun de USA. De kummt dör Aftrennen vun en Rebeet vun Massachusetts tostannen.
• 1848: In’n Rahmen vun de Märzrevolutschoon seggt de Kaiser Ferdinand I. en Verfaten to.
• 1890: In Berlin fangt op Initiative vun Kaiser Wilhelm II. de 1. Internatschonale Arbeiderschuulkonferenz an.
• 1917: De russ’sche Zar Nikolaus II. dankt ünner den Druck vun de Februarrevolutschoon af.
• 1939: De Verdrag över dat Inrichten vun en Protektorat Böhmen un Mähren warrt ünnertekent.
• 2017: Parlamentswahl in de Nedderlannen.

Weertschap

• 1892: In de USA kriggt Jesse W. Reno en Patent op sien Rulltrepp.
• 1906: Henry Royce un Charles Rolls laat in Manchester jemehr nee’ grünnte Firma Rolls-Royce Limited indrägen.
• 1985: De eerste Nettdomain Symbolic.com warrt indragen.
• 1993: Dat Ünnernehmen Foron Hausgeräte GmbH geiht mit den eersten FCKW-free’n Köhlschapp in Serienprodukschoon.

Kunst, Kultur un Bowark

• 1797: De Oper Ponce de Léon vun Henri Montan Berton warrt in Paris ooropföhrt.
• 1843: De Oper Charles VI. vun Fromental Halévy warrt in Paris ooropföhrt.
• 1912: De Oper Das Spielwerk und die Prinzessin vun Franz Schreker warrt in Wien ooropföhrt.
• 1956: Dat Musical My Fair Lady vun Frederick Loewe un Alan J. Lerner warrt an’n Broadway ooropföhrt.

Religion

• 1000: Dat Arzbisdom Gnesen un dat Bisdom Breslau warrt inricht.
• 1513: De nee’ wählte Paapst Leo X. kriggt vör sien Krönen de Priesterweih, wiel he noch keen Geistlichen wesen is, ofschoonst he Kardinal weer.
• 1548: Dat Augsborger Interim warrt publizeert.

Wetenschoppen un Technik

• 1506: Paapst Julius II. genehmigt de Grünnen vun de Europa-Universität Viadrina in Frankfort (Oder).
• 1781: Pierre Méchain deckt de dree Spiraalgalaxien Messier 98, Messier 99 un Messier 100 op.
• 1827: De University of Toronto warrt as „King’s College at York“ grünnt.
• 1910: In Australien maakt Harry Houdini den eersten Motorflaag.
• 1950: De 1948 utklamüsterte Kopenhagener Bülgenplan för’t Verdeelen vun Sennenfrequenzen in’n Land- un Middelbülgen-Rundfunk treet in Kraft.
• 1952: Op dat Eiland Réunion fallt de opstunns hööchste metene Regenmengde an een Dag vun 1870 mm.

Katastrophen

• 2001: Op de Bohrinsel „P-36“ in Brasilien gifft dat mehrere Explosionen, bi de teihn Arbeiders ümkommt. De Bohrinsel suppt af un en Öölteppich drifft op de See un maakt en Ümweltversmudden.

Boren

• 1611: Jan Fyt, fläämsch Maler († 1661)
• 1638: Shunzhi, chinesisch Kaiser
• 1684: Francesco Durante, italiensch Komponist
• 1713: Nicolas Louis de Lacaille, franzöösch Astronom
• 1767: Andrew Jackson, US-amerikaansch Politiker un US-Präsident († 1845)
• 1768: Maria Anna Czartoryski, poolsch Schrieverin
• 1779: William Lamb, 2. Viscount Melbourne, engelsch Adliger un Politiker († 1848)
• 1796: Gustav Jung, plattdüütsch Schriever un Paster ut Brannenborg († 1892)
• 1808: Christian Gilow, plattdüütsch Schriever († 1885)
• 1809: Joseph J. Roberts, Präsident vun Liberia.
• 1810: Jakob Becker, düütsch Maler, Radierer un Lithograaph.
• 1821: Eduard Heine, düütsch Mathematiker.
• 1821: Johann Josef Loschmidt, öösterrieksch Physiker un Chemiker.
• 1830: Paul Heyse, düütsch Schriever un Literatur-Nobelpriesdräger.
• 1835: Eduard Strauß, öösterrieksch Komponist un Kapellmeester
• 1854: Emil Adolf von Behring, düütsch Bakterioloog, Seroloog un Nobelpriesdräger († 1917)
• 1866: Johan Vaaler, norweegsch Utfinner († 1910)
• 1868: Lida Gustava Heymann, düütsch Froenrechtlerin.
• 1871: Rosa Luxemburg, düütsch Politikerin († 1919)
• 1879: Marie Juchacz, düütsch Sozualreformerin un Froenrechtlerin.
• 1890: Josef Neuhäusser, düütsch Komponist.
• 1899: George Brent, US-amerikaansch Filmschauspeler.
• 1900: Dr. Fritz Walter, düütsch Footballfunkschonäär.
• 1900: Ernst Neufert, düütsch Architekt.
• 1901: Erich Fiedler, düütsch Schauspeler un Synchroonsnacker († 1981)
• 1905: Alexander Graf Schenk vun Stauffenberg, düütsch Historiker.
• 1905: Berthold Graf Schenk vun Stauffenberg, düütsch Jurist un Wedderstandskämper.
• 1907: Zarah Leander, sweedsch Schauspelerin un Singerin
• 1907: Jimmy McPartland, US-amerikaansch Jazzmusiker († 1991)
• 1913: Jack Fairman, britsch Rennfohrer
• 1919: Randy Brooks, US-amerikaansch Jazzmusiker un Big-Bandleader († 1967)
• 1920: Edward Donnall Thomas, US-amerikaansch Mediziner un Nobelpriesdräger († 2012)
• 1922: Horst Wendlandt, düütsch Filmproduzent
• 1926: Hildegard Rauschenbach, düütsch Schrieverin († 2010)
• 1927: Hanns Joachim Friedrichs, düütsch Feernsehmoderater
• 1928: Marga Altstadt, plattdüütsche Schrieversche un Kinnerplegersche († 2018)
• 1930: Schores Iwanowitsch Alfjorow, sowjeetsch un russisch Physiker un Nobelpriesdräger († 2019)
• 1930: Martin Karplus, öösterrieksch-US-amerikaansch Chemiker un Nobelpriesdräger († 2024)
• 1932: Alan LaVern Bean, US-amerikaansch Astronaut († 2018)
• 1933: Philippe de Broca, franzöösch Filmspeelbaas
• 1935: Judd Hirsch, US-amerikaansch Schauspeler
• 1941: Hughie Flint, britisch Rockmusiker
• 1943: David Cronenberg, kanaadsch Speelbaas.
• 1947: Ry Cooder, US-amerikaansch Gittarist.
• 1950: Anba Damian, Bischop vun koptsche Kark in Düütschland
• 1951: Jürgen Mlynek, düütsch Physiker
• 1952: Josse De Pauw, fläämsch Schauspeler
• 1956: Zoltán Verrasztó, ungaarsch Swemmer
• 1961: Moungi Gabriel Bawendi, tuneesch-US-amerikaansch Chemiker un Nobelpriesdräger
• 1964: Fernando De Napoli, italieensch Footballnatschonalspeler
• 1966: Simon Demetz, italieensch Biathlet
• 1970: Derek Parra, US-amerikaansch Iesflinklöper
• 1975: Wesselin Topalow, bulgarsch Schachspeler.
• 1980: Camilla Renschke, düütsch Schauspelerin.

Storven

• 44 v. Chr.: Julius Caesar, röömsch Diktater.
• 405: Richū, japaansch Kaiser.
• 493: Odoaker, König vun Italien (* üm 430 rüm)
• 752: Zacharias, Paapst.
• 1587: Caspar Olevian, düütsch Reformater.
• 1684: August Varenius, düütsch Theoloog un Perfesser (* 1620)
• 1723: Johann Christian Günther, düütsch Dichter.
• 1842: Luigi Cherubini, italiensch Komponist.
• 1862: Henry Scheffer, franzöösch Komponist.
• 1880: Johann Karel Jacob de Jonge, nedderlännsch Historiker.
• 1897: James Joseph Sylvester, engelsch Mathematiker.
• 1921: Talaat Pascha, törksch Politiker.
• 1937: Arnold Spuler, düütsch Dokter, Entomoloog, Lepidopteroloog, Universitätsperfesser un Politiker (* 1869)
• 1957: Eberhard Buismann, oostfreesch Kommunalpolitiker (* 1879)
• 1959: Lester Young, US-amerikaansch Jazzmusiker (* 1909)
• 1961: Akiba Rubinstein, poolsch Schachspeler.
• 1962: Arthur Holly Compton, US-amerikaansch Physiker.
• 1962: Franz Weselik, düütsch Footballspeler.
• 1966: Grete Weiskopf, düütsch Kinnerbookschrieverin.
• 1969: Miles Malleson, engelsch Schauspeler un Dreihbookschriever (* 1888)
• 1975: Aristoteles Onassis, greeksch Reeder.
• 1983: Rebecca West, britsch Schauspelerin.
• 1993: Karl Mai, düütsch Footballnatschonalspeler (* 1928)
• 1994: Jürgen von Manger, düütsch Schauspeler un Komiker
• 1996: Wolfgang Koeppen, düütsch Schriever
• 2004: John Anthony Pople, britsch Mathematiker un Chemiker as ok Nobelpriesdräger (* 1925)
• 2005: Jean-Pierre Genet, franzöösch Radrennfohrer (* 1940)
• 2006: Heinz Sarkowski, düütsch Bookhistoriker
• 2008: George David Low, US-amerikaansch Astronaut (* 1956)
• 2011: Melvin Sparks, US-amerikaansch Jazz- un Bluesmusiker (* 1946)
• 2014: Jürgen Kurbjuhn, düütsch Footballnatschonalspeler (* 1940)
• 2021: Yaphet Kotto, US-amerikaansch Schauspeler (* 1937)
• 2024: Hans Blum, düütsch Komponist un Singer (* 1928)

15. März. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.