सुंदरी के. श्रीधरानी या त्रिवेणी कला संगम या बहु-कला संस्थेच्या संस्थापक आणि संचालक होत्या, ज्याची त्यांनी १९५० मध्ये स्थापना केली होती.
ओळख
अविभाजित भारतातील हैदराबाद, सिंध येथे जन्मलेल्या, श्रीधरानी शांतीनिकेतनमध्ये असताना नृत्य शिकण्यास सुरुवात केली, त्यानंतर ती अल्मोरा येथील भारतीय सांस्कृतिक केंद्रात उदय शंकर यांच्याकडे शिकण्यासाठी सामील झाली, जिथे तिने गुरू शंकरन नंबूदिरी यांच्या हाताखाली कथकली आणि गुरू अमुबी सिंग यांच्या नेतृत्वाखाली मणिपुरी नृत्याचे प्रशिक्षण घेतले. त्यानंतर, तिने जिनर मावर स्कूल ऑफ डान्स अँड ड्रामा, लंडन येथे प्रवेश घेतला, जिथे तिने ग्रीक नृत्य शिकले. तिने कवी, नाटककार आणि पत्रकार कृष्णलाल श्रीधरानी (१९११ - १९६०) यांच्याशी विवाह केला.
कारकीर्द
१९४७ मध्ये, तिने प्रागमधील पहिल्या आंतरराष्ट्रीय युवा महोत्सवात सादरीकरण केले आणि १९५० मध्ये, तिला फुलब्राइट फेलोशिप मिळाली आणि कॅलिफोर्निया विद्यापीठ, लॉस एंजेलिस, यूएसमधील अनेक विद्यापीठांमध्ये भारतीय व्याख्यान-प्रात्यक्षिके , नृत्य यासाठी तिने प्रवास केला आहे.
लग्नानंतर ती दिल्लीला गेली आणि १९५० मध्ये त्रिवेणी कला संगम सुरू केला. कॅनॉट प्लेस, दिल्ली येथील कॉफी हाऊसच्या वरच्या एका खोलीत आणि गच्चीवर हे प्रख्यात कलाकार के.एस. कुलकर्णी यांच्या नेतृत्वाखाली दोन विद्यार्थ्यांसह सुरू झाले. लवकरच तिच्या प्रयत्नांची दखल घेतली गेली आणि पंडित नेहरूंनी तिला संस्थेसाठी अर्धा एकर जमीन दिली. हळूहळू, तिने लोकांचा एक छोटा गट आयोजित केला, मैफिली आयोजित करणे आणि निधी गोळा करणे सुरू केले. शेवटी बांधकाम १९५७ च्या आसपास सुरू झाले आणि अखेरीस ३ मार्च १९६३ रोजी सध्याच्या इमारतीचे उद्घाटन झाले.[१]
त्या त्रिवेणीच्या परिसरात राहत होत्या आणि ७ एप्रिल २०१२ रोजी नवी दिल्ली येथे वयाच्या ९३ व्या वर्षी त्यांचे निधन झाले. त्यांच्या पश्चात त्यांची मुलगी कविता श्रीधरानी आणि मुलगा अमर श्रीधरानी हे त्रिवेणीचे सरचिटणीस आहेत.[२]
पुरस्कार
तिला १९९२ मध्ये भारत सरकारने पद्मश्री पुरस्काराने सन्मानित केले,[३] २०११ मध्ये तिला परफॉर्मिंग आर्ट्समधील एकूण योगदानासाठी संगीत नाटक अकादमी पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले, जे मरणोत्तर देण्यात आले.[४]
संदर्भ
