सर चंदेश्वर प्रसाद नारायण सिंह (१८ एप्रिल १९०१ - १९९४) [१] एक भारतीय स्वातंत्र्यसैनिक, मुत्सद्दी आणि प्रशासक होते.
सिंह यांचा जन्म बिहारमधीलसारण जिल्ह्यातील परसागढ राज्यातील भूमिहार जमीनदार कुटुंबात झाला. [१] १९२५ मध्ये त्यांनी कलकत्ता विद्यापीठातून सुवर्णपदका सोबत एमए मिळवले. [२] बिहारमध्ये परतल्यानंतर, ते राष्ट्रीय चळवळीत सामील झाले आणि १९२७ मध्ये तत्कालीन बिहार विधान परिषदेवर निवडून आले. ते मुझफ्फरपूरच्या जिल्हा मंडळाचे अध्यक्ष म्हणूनही निवडले गेले, जिथे त्यांनी १९३४ च्या नेपाळ-बिहार भूकंपातील भूकंपग्रस्तांसाठी मदत कार्य आयोजित केले. [१]
१९३५ मध्ये ब्रिटिश सरकारने त्यांना कमांडर ऑफ द ऑर्डर ऑफ द इंडियन एम्पायर (CIE) ही पदवी प्रदान केली. [३] १९४५ मध्ये त्यांची पाटणा विद्यापीठाचे कुलगुरू म्हणून नियुक्ती करण्यात आली. विद्यापीठातील पदव्युत्तर अभ्यासक्रमाच्या विकासात त्यांचे योगदान सर्वांनी वाखाणले.[४] नव्याने उघडलेल्या विभागांचा कारभार पाहण्यासाठी त्यांनी देशभरातून नामवंत शिक्षक आणले. [४][५] १९४५ मध्ये त्यांनी पाटणा युनिव्हर्सिटी इन्स्टिट्यूट ऑफ सायकोलॉजिकल रिसर्च अँड सर्व्हिस, हे पूर्व भारतातील सर्वात जुन्या मानसशास्त्रीय सेवा केंद्रांपैकी एक स्थापन केले.[६] १९४६ मध्ये त्यांना नाइटहुड बहाल करण्यात आला. [७]
स्वातंत्र्यानंतर, १९४९ मध्ये, त्यांना भारताचे तत्कालीन पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू यांनी नेपाळमध्ये भारताचे राजदूत होण्यासाठी आमंत्रित केले होते. १९५३ मध्ये त्यांची अविभक्त पंजाबचे राज्यपाल म्हणून नियुक्ती करण्यात आली. [८] उत्तर प्रदेशचे राज्यपाल म्हणूनही त्यांची नियुक्ती करण्यात आली. [१][९] १९५८ मध्ये ते जपानमध्ये भारताचे राजदूत म्हणून गेले. [१०]
१९७७ मध्ये त्यांना देशासाठी केलेल्या उत्कृष्ट सेवांसाठी पद्मविभूषणने सन्मानित करण्यात आले. [१]
^"India Today, Volume 5, Issues 9-14". New Delhi: Living Media India. 1980. p. 41. But late in the day, a new name has appeared: Doon School-educated C.P.N. Singh, 43, the Union Minister of state for defence production.Cite magazine requires |magazine= (सहाय्य)