येसाजी कंक यांचा जन्म भुतोंडे,भोर येथे राजगडच्या पायथ्याशी इ.स.१६२६ साली क्षत्रिय धनगर कुटुंबात झाला होता. ते कंक कुळातील होते. त्यांच्या वडिलांचे नाव दादोजी कंक असे होते.येसाजीराव हे कंक निकुंभ कुलीन मराठा सरदार होते.
ते छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या सैन्यात पाऊल ठेवणारे सैनिक होते. ते गनिमी युद्धाच्या तंत्रात तज्ज्ञ होते.
प्रतापगडच्या लढाईत त्यांची प्रमुख भूमिका होती. त्यांनी मद्यधुंद हत्तीबरोबरही लढा दिला. शिवाजी महाराजांच्या लहानपणापासून मृत्यूपर्यंत ते फार स्थानिक होते. ते शिवाजी महाराजांचे विश्वासू सहकारी आणि सहकारी होते.
छत्रपती शिवराय, धर्मवीर छत्रपती शंभूराजे, छत्रपती राजारामराजे व छत्रपती शाहू राजे अशा ४ छत्रपतींना निष्ठेने साथ देणारे एकमेव सरनौबत म्हणजे श्रीमंत येसाजीराव कंक होते.
धोरण
पुणे जिल्ह्यातल्या भोर तालुक्यात असलेल्या भाटघर धरणाला आता येसाजी कंक जलसागर म्हणतात.
चित्रपट
कंक यांनी फत्ते केलेल्या एका कामगिरीवर फत्तेशिकस्त हा चित्रपट आधारित आहे.
