Филдсов медал

Филдсов медал
Мрежно место	https://mathunion.org/imu-awards/fields-medal

Филдсов медал (анг. Fields Medal) — награда што се доделува на двајца, тројца или четворица математичари не постари од 40 години на Меѓународниот конгрес на Меѓународниот математички сојуз (IMU) на секои четири години. Наградата го носи името на канадскиот математичар Џон Чарлс Филдс кој го дал својот имот за финансирање на наградата^[1]. Филдсовиот медал се смета за највисоката награда што може да ја добие еден математичар.^[2][3] Паричната награда изнесува 15.000 канадски долари.^[4][5] Првиот медал е доделен во 1936 г. на финскиот математичар Ларс Алфорс и американскиот математичар Џеси Даглас, а од 1950 почнала да се доделува на секои четири години. Целта на наградата е да се оддаде признание и пружи поддршка помладите математички истражувачи кои имаат важни придонеси во математиката.

Опачината на медалот

Услови

Филдсовиот медал се смета за „Нобелова награда за математика" заради нејзиниот престиж,^[6] иако во секој друг поглед ова важи за поновата Абелова награда. За разлика од Нобеловата награда, Филсовиот медал се доделува на секои четири години наместо секоја година. Медалот има и старосна граница: кандидатите не смеат да имаат 40 години на 1 јануари од годината на доделување на медалот. Поради ова, многу големи математичари ја немаат добиено наградата, бидејќи најважните трудови ги правеле (или биле признаени предоцна во текот на животот. Оваа старосна граница се должи на Филдсовата желба

... иако е признание за нешто веќе сработено, наменета е да ги поттикне добитниците на понатамошни успеси и да им даде уште повеќе елан на останатите.

Паричната награда е многу пониска од онаа на Нобеловата награда (околу 1,5 милиони американски долари). Филдсовиот медал обично се доделува за една целина од трудови, а не за конкретен резултат. Добитниот се заблагодарува со говор пред публиката.

Друга поважна математичка награда е Абеловата награда, која се доделува за животно дело, а паричната награда е многу поголема. Филдсовиот медал пак, е престижен бидејќи изборот на добитници го прави Меѓународниот математички сојуз, која ја претставува светската математичка заедницаy.

Лауреати

Година	Зборно место на МКМ	Добитници[7]
1936	Осло, Норвешка	Ларс Алфорс Џеси Даглас
1950	Кембриџ, САД	Лорент Шварц, Атле Селберг
1954	Амстердам, Холандија	Кунихико Кодаира Жан-Пјер Сер
1958	Единбург, Британија	Клаус Рот Рене Том
1962	Стокхолм, Шведска	Ларс Хермандер Џон Милнор
1966	Москва, СССР	Мајкл Атија Пол Коен Александар Гротендик Стивен Смејл
1970	Ница, Франција	Алан Бејкер Хејсуке Хиронака Сергеј Новиков Џон Томпсон
1974	Ванкувер, Канада	Енрико Бомбјери Дејвид Мамфорд
1978	Хелсинки, Финска	Пјер Делињ, Чарлс Феферман Григориј Маргулис Даниел Квилен
1982	Варшава, Полска	Ален Кон Вилијам Тарстон Шинг-Тунг Јау[8]
1986	Беркли, САД	Сајмон Доналдсон Герд Фалтингс Мајкл Фридман
1990	Кјото, Јапонија	Владимир Дринфелд, Вон Џонс Шигефуми Мори Едвард Витен
1994	Цирих, Швајцарија	Жан Бурген Пјер-Луј Лион Жан-Кристоф Јокоз Ефим Зелманов
1998	Берлин, Германија	Ричард Борчердс Тимоти Гауерс Максим Концевич Кертис Мекмален
2002	Пекинг, Кина	Лорен Лафорг Владимир Воеводски
2006	Мадрид, Шпанија	Андреј Окоунков Григориј Перелман (одбил) Теренс Тао Венделин Вернер
2010	Хајдерабад, Индија	Елон Линденштраус[9] - Нго Бао Чау[10][11][12] Станислав Смирнов Седрик Вилани[13]
2014	Сеул, Јужна Кореја	Артур Авила Манџул Баргава Мартин Хајрер Марјам Мирзахани
2018	Рио де Жанеиро, Бразил	Кочер Биркар Акшај Венкатеш Алесио Фигали Петер Шолце
2022	Хелсинки, Финска	Иго Диминил-Копен Џун Ха Џејмс Мејнард Марина Вјазовска

Поврзано

• Абелова награда

Наводи

1. „Fields Institute - the Fields Medal“.
2. „Наградени со Филдсов медал за 2006 г.“ (PDF). Известувања на американското математичко друштво. Американско математичко друштво. 53 (9): 1037–1044. 2006. (англиски)
3. „Самотен руски математичар ја одби највисоката математичка почест“. CBC. 22 август 2006. Посетено на 26 август 2006. (англиски)
4. „Математички гениј ја одби највисоката награда“. BBC. 22 август 2006. (англиски)
5. Израелец доби „Нобелова“ награда за математика, JPost.com (англиски)
6. Кенет Чанг (12 март 2007). „Патешествија во далечните „полиња" на простите броеви“. The New York Times. (англиски)
7. „Список на добитници на Филдсовиот медал“. Меѓународен математички сојуз (IMU). 8 мај 2008. Посетено на 25 март 2009. (англиски)
8. „Шинг-Тунг Јау“. (англиски)
9. „Израелец ја освои најпрестижната математичка награда во светот“. ynet. 19 август 2010. Посетено на 19 август 2010. (англиски)
10. „Нго Бао Чау“. (англиски)
11. „Меѓународен конгрес на математичарите“ (PDF). Математичко друштво на Франција. Посетено на 7 јули 2010. (француски)
12. „Нго Бао Чау ја доби математичката награда Филдсов медал“. BBC. 19 август 2010. Посетено на 19 август 2010.
13. Кипра, Бари (19 август 2010). „Доделени Филдсови медали и други врвни математички награди“. Science NOW. Посетено на 19 август 2010. (англиски)

Литература

• Monastyrsky, Michael (1998). Modern Mathematics in the Light of the Fields Medal. Wellesley, MA: A. K. Peters. ISBN 1568810830.
• Tropp, Henry S. (1976). „The Origins and History of the Fields Medal“. Historia Mathematica. 3 (2): 167–181. doi:10.1016/0315-0860(76)90033-1..

Надворешни врски

• Филдсов медал на Ризницата ^?
• Официјална страница (англиски)