Музеј на Националниот парк „Козара“

Музеј на Националниот парк „Козара“

Музеј Националног парка „Козара”
Меморијални парк Мраковица
Основан	1953
Место	Мраковица Република Српска
Тип	музеј
Директор	Миленко Радивојац

Музејот на Националниот парк Козара — дел од меморијалниот комплекс во Мраковица, во Националниот парк „Козара“, кој покрај Музејот ги опфаќа и Споменикот и Спомен ѕидот. Музејот го дизајнирал скулпторот Душан Џамоња.^[1]

Местоположба и инфраструктура

Музејот се наоѓа во Мраковица, која е јадрото на културно-историските содржини на Националниот парк „Козара“. Меморијалниот споменик претставува комплекс во Националниот парк Козара во Република Српска се наоѓа во живописен предел со зачувана природа во Босна и Херцеговина, со врвот Козара во неговиот средишен дел, на височина од 804 метри.

Инфраструктурата на меморијалниот комплекс ја сочинуваат: меморијален споменик, музеј и спомен ѕид на кој се врежани имињата на загинатите војници во НОБ. Автор на меморијалниот комплекс во Мраковица е скулпторот Душан Џамоња.

Историја

Од музејската поставка: Злосторствата на усташите и Германците во Козара во 1942 г.

Од музејската поставка:

Музеј во СФР Југославија

Музејот бил официјално отворен во 1973 година со изложбата „Козара во народноослободителната борба“, во кој биле изложени автентични фотографии, пишани и печатени документи и архивски артефакти од периодот на четиригодишната борба во Втората светска војна. Покрај експонатите, музејот во Козара располага и со оригинална документација (оригинална кореспонденција, партизанска и непријателска, карти со план за напад на Приједор и сл.), која автентично ги прикажува воените настани на овие простори за време на Втората светска војна. Музејот содржи и колекција на оружје од тој период. Во рамките на Музејот има простор за проекции каде се прикажуваат документарни филмови.

Постојаната музејска поставка „Козара во Втората светска војна“ била во функција до 1992 година, кога била опустошена за време на војната на територијата на поранешна Југославија.^[1]

Музеј во Република Српска

По војната, трајно опустошеното подрачје на поранешна Југославија било заменето со привремена поставка, кое било заменето со нова постојана поставка во рамките на проектот „Ревитализација на постојаната музејска поставка Козар во Втората светска војна“. Оваа поставка е реновирана и направена со намера да биде еден вид копија на оригиналната поставка од отворањето на музејот. Посветен е на Офанзивата на Козара и е хронолошки конципиран, така што секој од изложбените паноа претставува дел од тие настани. На изложбата се прикажани навредливите дејствија на партизаните, личноста на доктор Младен Стојановиќ, како и формирањето на партизанската авијација. Посебно место во музејот Козара заземаат изложбените единици за доктор Младен Стојановиќ, како и партизанските единици кои во воените години пружиле жесток отпор на непријателот.^[2]

Секоја година во Музејот се одржуваат „Спомен средби“ на кои се собираат вработени од меморијалните центри кои го негуваат наследството на НОБ. Бурни историски настани од 1990-тите влијаеле на зголемениот интерес на граѓаните за настаните од Втората светска војна, што се одразува со зголемениот број посетители на музејот Козара од година во година.

Во музејот се наоѓа и Орденот на народниот херој доделен на претседателот на СФРЈ, Јосип Броз Тито на 10 септември 1972 година, кој бил одликуван од Вториот краински партизански одред.

Издавачка дејност

До 90-тите години на 20 век, Музејот се занимавал со издавачка дејност, објавувајќи над 40 различни наслови со теми поврзани со Втората светска војна. Од 1990-тите Музејот не се занимава со издавачка дејност.^[1]

Наводи

1. Радојчић, Милица. „Музеј Националног парка Козара“ (PDF). У: ВОДИЧ, Милица Радојчић Јанко Врачар Музеј Републике Српске Бања Лука 2012. стр. 105–109. Посетено на 28 март 2017.
2. „Музеј на Козари - трајно сјећање“. Радио Телевизија Републике Српске, 2014. Архивирано од изворникот на 30. 03. 2017. Посетено на 29 март 2017.