Сцена од претставата „Книга на цвеќиња“, Централна библиотека во Лос Анџелес, 2012 година.
Државниот театар за пантомима во Ереван бил основан во 1974 година. Статусот на Државниот театар го добил во 1983 г.
На 4 мај 2017 година, со одлука на Владата на Ерменија, територија му била дадена на Театарот, сместен на улицата Геворг Кочар бр. 21.
Денеска на театарскиот репертоар има 18 претстави.
Од 1998 година, уметничкиот директор на Државниот театар за пантомима во Ереван е почесен уметнички работник на Р.А. Жираур Дадасјан.
Од 2015 година, Арам Хојојан е директор на Државниот пантомимски театар во Ереван.
Многу големи уметници ги ценеле активностите на театарот. Еднаш Аркади Раикин рекол: „Јас сум видел бројни пантомимски театри и групи, но лесно можам да ја препознаам Ереванската пантомима меѓу стотици театри“.
Историја на театарот
Ереванскиот државен пантомимски театар, како професионална театарска група, бил основан во 1969 година. Студентот на Московскиот државен институт за театарска уметност Хенрик Погосјан, привлечен од жанрот пантомима, ја основал театарската група „Тушпа“ и со својата програма за минијатури станал лауреат на Републичкиот студентски пролетен фестивал од 1969 г.
Театарот бил сместен во Домот на уметничките работодавци на Ерменија; „Непрестајна камбанарија“ на П. Севак, „Премести го, време“ на Х. Погосјан! и други претстави биле прикажани.
Во 1972 година, Х. Погосјан го поканил Арсен Поландов - студент од Факултетот за Директори на Московскиот универзитет за култура, да изведе претстава. А. Поландов веќе имал дипломирано од двегодишни часови по пантомима на Државниот институт за кино, кој го водел познатиот руски мимичар А. Румњев, еден од најдобрите специјалисти за пантомима. Подоцна, Х. Погосјан го напуштил театарот, групата била растурена, а Поландов, кој веќе бил дојден во Ереван, морал да започне сè од почеток. Театарската група, која брзо и целосно го обновила својот персонал, вклучувајќи ги Нуне Оганезова, Самвел Агабалијан, Левон Иванјан, Левон Ховсепјан, Карине Шахинјан, Рузан Бандурјани, Степан Шахинјан и други, го прикажала романот на Вилијам Саројан „Гладовите“ и серија на минијатури.
На 18 мај 1974 г., театарската група на мимика ја одиграла својата прва целосна претстава за Ерменскиот совет за ликовни уметности на Министерството за култура и за други познати културни личности и станала професионален колектив и била вклучена во „Армконцерт“.
1974 година се смета за година на основање на театарот за пантомима. Од првата програма бил очигледен стилот на театарот. Подоцна биле прикажани повеќе претстави минијатури, како „Херојска балада“, „Камен, орел и човек“, „Слепи“, „Арамијата и детето“, „Есен“, „Вирус на смеа“ и минијатурите на Саројан „Кој е таму?“, изведбите на Гогол „Шинел“.
Театарот имал голем број на турнеи во Ерменија, во големите и малите градови на Советскиот Сојуз - од Украина (Одеса), Белорусија, Молдавија до Урал, Сибир, Сахалин, Камчатка, Курилските острови, Москва, Санкт Петербург итн. и бил пречекан со голем интерес и топлина. Учествувајќи на бројни републички, Советски Сојуз и меѓународни фестивали, театарот секогаш бил лауреат.
Јавниот интерес за пантомимската уметност постепено растел. Во Куќата „Лушашх“ било формирано студио за пантомима, кое било водено Левон Иванјан - еден од глумците на театарот. Учениците на студиото често биле вклучени во изведбите. Подоцна врз основа на ова студио бил формиран Театар за пантомима на Домот на новинарот; предводен од Ана Сафарјан.
Државен статус
Сепак, најголемиот настан во биографијата на театарот се случил во 1983 година, кога театарот добил државен статус. Државата, особено Министерството за култура, ги презела под своја заштита понатамошните активности на Театарот за пантомима обезбедувајќи развој на пантомимата како жанр. Сепак, најважниот проблем останал нерешен; делумно се решил неопходен простор за непречено работење на Театарот. За театар, кој има репертоар и нема своја територија, многу е тешко да се планираат понатамошни активности.
Театарот, без разлика што ги немал потребните услови за работа продолжил со својот триумф: претстави, турнеи, фестивали. Како резултат на истражувањата на корените на ерменската пантомима биле остварени некои искуства за изнаоѓање нови експресивни начини на презентација. Еден извонреден пример е мимодрамата на актерот Левон Иванјан, заснована на поемата на П.Севак „И човек по име Маштоц“.
Театарот по прогласувањето на независноста
Биографијата на театарот во периодот на ерменската независност била многу тешка, исполнета со противречности и промени. Конфузната социјална состојба во Републиката се одразила и на театарот. Здравствената состојба на Аресн Поландов неочекувано се влошила.
Во 1993 година, по предлог на Аресен Поландов, за уметнички директор на театарот бил назначен Јуриј Костанјан, кој својата креативна работа во областа на пантомимата ја започнал уште во почетокот на 70-тите години. Бил ученик на легендарниот Модрис Тенисонс во Каунас.
Започна процес кој може да се окарактеризира како размена на генерации, и како и секоја промена било проследено со многу тешкотии. Биле поканети нови млади актери и сценски менаџери. Биле бркале креативни, иновативни и модерни изразни средства. Привремено станало можно да се има територија - сцената на подоцнежниот Студентски театар на Академијата за ликовни уметности. Со големите напори на Јуриј Костанјан и на целиот театарски персонал, театарот бил реконструиран и станал попријатен. Меѓутоа, различните идеи на различни сценаристи само му наштетиле на процесот на создавање на нов и нераскинлив карактер на театарот. Единствената изведба со нов кадар и нов стил бил „Разбуди сон“ на Јуриј Костанјан.
Во мај 1998 година, по понудата на Јуриј Костанјан, Жираир Дадасјан бил назначен за уметнички директор на театарот. Овој период се одликува со афирмација на нови изразни средства и формирање на репертоарот. Театарот започнал да одржува настапи и турнеи во странство: Германија, Грузија, Египет, Иран, Либија итн.
Со цел да се направат професионални мимики и секогаш да има добри актери во театарот, во 1999 година било формирано соседно мимичко студио, предводено од актерот на театарот Хамлет Чобанјан. Денеска дипломираните студенти се вклучени во главниот состав на театарот и учествуваат во репертоарните претстави на театарот.
Во 1996, бил формиран курс за пантомима во Државниот институт за театар и кинематографија во Ереван; бил воден од страна на Степан Шахинјан. Во 2003 година директориумот на Институтот го затворил курсот, но во 2004 година бил повторно отворен. Курсот го водат Жираир Дадасјан и Јури Костанјан.
Меѓународни фестивали
Меѓународен фестивал Назеник
Ерменската пантомима има вековна историја. Во пишаните извори и во ракописите има голем број на слики и белешки за пантомимичарите. Еден од најпознатите ерменски историчари Мовсес Хоренатси напишал за Назеник, робинка која го занесувала ерменскиот крал со својот танц на пантомима на кралска гозба - „Како Назеник да пее со рацете“. Нејзиниот лик подоцна станал извор на инспирација за многу творци.
Меѓународниот фестивал на пантомима организиран од театарот во Ереван во 2001 година бил наречен и „Назеник“. Ова бил првиот меѓународен театарски фестивал во периодот на ерменската независност. Во Ереван пристигнале познати театри за пантомима од Москва, Рига, Љубљана, Улан-Батор, Тбилиси, Иркутск. Во Ерменија биле поканети и извонредни специјалисти за пантомима како Илја Рутберг, Модрис Тенисон, Ханс Дитер Илгенен, Константин Киријак и други.
Статуата на Леонид Јенгибарјан во Цагкадзор
Меѓународен фестивал на мимика се одржува секоја година од 10 до 15 август во Цагкадзор, мал убав град, одалечен еден час од Ереван, кој е главен град на Ерменија.
Фестивалот е организиран од Министерството за образование, наука, култура и спорт на Р.А., Државниот театар за пантомима во Ереван и општината Цахкадзор.
Премиерниот Меѓународен пантомимски фестивал се одржал во 2008 г. Во 2010 г. фестивалот го добил името по големиот кловн-мим Леонид Јенгибарјан, а во 2012 била изложена бронзената статуа на познатиот уметник Л. Јенгибарјан на централниот плоштад во Цахкадзор. Во 2014 се одржал 4. Меѓународен фестивал на мимика, а во програмата биле вклучени илузионисти, живи статуи и сликање со помош на песок.
За време на фестивалите во 2008, 2010, 2012, 2014, 2016, 2017 и 2019 година, учествувале и театарски групи и соло уметници од многу држави, како Шпанија, Италија, Германија, Грција, Русија, Латвија, САД, Франција, Чешка, Полска, Данска, Јапонија, Казахстан, Бангладеш, Украина, Иран, Тајланд, Јужна Африка, Аргентина, и ерменски театарски и циркуски групи, бендови, огнени претстави, младински групи. Претставите се прикажувани на отворена сцена на централниот плоштад или на обични улици и се бесплатни.
Иницијаторите секогаш имаат ентузијазам за организирање уметнички одмор за туристите, за населението во Тшагкадзор и за активната младина - уживајќи во своето летно време. Во текот на денот, улиците на Цагкаџор се полни со акробати, улични изведувачи, а навечер веќе вчудоневидените деца и возрасни се собираат пред централната сцена за да се восхитуваат на различните театарски трупи, професионалните соло мими, огнените претстави, флеш-мобовите, мастер класите и танц часовите.
По претставата, уметниците, публиката и организаторите имаат дискусии проследени со мастер-класови, каде што двата клучни компоненти на фестивалот - публиката и уметниците имаат контакт, а сите се импресионирани: странските уметници се импресионирани од топлото гостопримство и ерменската богата култура, а публиката е импресионирана од прекрасното искуство и незаборавните спомени...
За време на фестивалот, Цагкаџор се претвора во атмосфера на мистерија, комична трагедија, хумор, љубов, гушкање и насмевка - пополнување едни со други. Ова е уникатен свет во кој луѓето секогаш се исполнети со позитивни емоции.
Репертоар на театарот
„Сонот на Пјеро“ (2019) /режија: Жираир Дадасјан/
„Театар на палма“ (2018) /режија: Јуриј Костанјан/
„Несоница“ (2017) /режија: Мери Киракосјан/
„Галатеа“ (2016) /режија: Јуриј Костанјан/
„Духот на престолот“ (2015) /режија: Јури Костанјан/
„Коза-обред“ (2014) /режија: Жираир Дадасјан/
„Душата на столчето“ (2012) /режија: Јуриј Костанјан/
„Сонет Н 90“ (2010) /режија: Јуриј Костанјан/
„Ардалион“ (2009) /режија: Жираир Дадасјан/
„Ракопис на цвеќето“ (2008) /режија: Жираир Дадасјан/
„Демон“ (2007) /режија: Јуриј Костанјан/
„Шераник“ (2005) /режија: Жираир Дадасјан/
„Метаморфоза“ (1999) /режија: Јуриј Костанјан/
„Цвеќиња на злото“ (1998) /режија: Жираир Дадасјан/
„Како да се наслика птица“ (1998) /режија: Жираир Дадасјан/
„Пеперутки“ (1997) /режија: Жираир Дадасјан/
„Играта“ (1996) /режија: Жираир Дадасјан/
„Орли“ (1994) /режија: Жираир Дадасјан/
Турнеи на театарот пантомима
2020 година - Иран - Техеран / Италија - Милано
2018 - Русија - Санкт Петербург/ Молдавија - Кишињев/ Русија - Вологда/ Македонија - Велес/ Русија - Москва
2017 година - Русија - Чељабинск/ Молдавија - Кишињев/ Украина - Харков, Запорожје/ Русија - Тјумен/ Русија - Екатеринбург, Чељабинск, Златоуст
2016 - Босна и Херцеговина - Република Српска - Бања Лука/ Малта - Виториоза
2015 - Босна и Херцеговина - Република Српска - Бања Лука/ Грузија - Тбилиси/ Србија - Белград/ Грузија - Тбилиси/ Германија - Бремен
2014 - Турција - Истанбул/ Иран - Техеран, остров Киш/ Туркменистан - Ашхабат/ Полска - Вроцлав
2013 – Тајланд - Бангкок/ Полска - Познан/ Германија - Бон, Келн/ Русија - Мурманск/ Грузија -Тбилиси
2012 - САД - Лос Анџелес
2011 – Швајцарија – Цирих
2007 – Италија – Рим/ Кина – Пекинг, Шенјанг
2006 - Русија - Екатеринбург, Москва/ Романија - Сибиу
