Ромски јазик
|
|
Писмо |
латиница
|
Пример |
Прв член од „Декларацијата за човекови права“
|
Текст |
Sa e manušikane strukture bijandžona tromane thaj jekhutne ko digniteti thaj čapipa. Von si baxtarde em barvale gndaja thaj godžaja thaj trubun jekh avereja te kherjakeren ko vodži pralipaja.
|
Македонски |
Сите човечки суштествa се раѓaaт слободни и еднакви по достоинство и правa. Tиe се обдарени со разум и совест и требa да се однесувaaт еден кон друг во дуxот на општо човечкaтa припaдност.
|
Портал: Јазици
|
Ромскиот јазик [1] (изворно: rromani ćhib; разговорно наречен цигански[2]) е мајчиниот јазик на Ромите. Тој е дел од групата на индоариски јазици, поточно се класифицира или во централните индоариски јазици или во северозападни индоариски јазици. Доста често се класифицира и како своја посебна јазична гранка поради поголемиот број на сродни јазични варијанти.
Според ISO стандардите, јазикот е ставен во групата на макро јазици и се состои од седум под-јазици или големи дијалекти. Најголемиот дијалект е влашкоромскиот со околу 1,5 милиони говорници, потоа следат балканскоромскиот, карпатскоромскиот, синитскоромскиот, велшкоромскиот, калофинскиот и балтичкоромскиот.
Потекло на поимот
Ромскиот јазик од страна на Ромите се нарекува řomani čhib („ромски јазик“) или řomanes („на ромски [начин]“).[3] Ова потекнува од ромскиот збор řom, што значи или „член на ромската група“ или „сопруг“.[3]
Зборови и фрази
Састипе |
Здраво.
|
Сар сијан? |
Како си?
|
Со керес? |
Што правиш?
|
Ов састо |
Благодарам.
|
Нај пала состе!! |
Повели! (за возврат на благодарам)
|
Од кај сијан? |
Од каде си?
|
Сар бучхос туке? / Со си тјиро нав? |
Како се викаш?
|
Ме бучхов ман о ... |
Моето име е ... (машки род)
|
Ме бучхов ман е ... |
Моето име е... (женски род)
|
Миро нав си о/е... |
Моето име е... (алтернативен)
|
Ва |
Да
|
На |
Не
|
Тјири фамилија си ви туса? |
Дали е твојата фамилија со тебе?
|
Кај дјас? |
Каде одиш?
|
Чи пучаве тут |
Не те разбирам
|
Хачерес ман? |
Дали ме разбираш?
|
Т'авес манса |
Дојди со мене
|
Ава кари |
Дојди тука
|
Споредба со слични јазици
Називи на бројки на ромски, ломавренски и домарски со Хинди за споредба.[4]
|
хинди |
ромски |
ломавренски |
домарски
|
1 |
ek |
ekh, jekh |
yak, yek |
yika
|
2 |
do |
duj |
lui |
dī
|
3 |
tīn |
trin |
tərin |
tærən
|
4 |
cār |
štar |
išdör |
štar
|
5 |
pāñc |
pandž |
pendž |
pandž
|
6 |
che |
šov |
šeš |
šaš
|
7 |
sāt |
ifta |
haft |
xaut
|
8 |
āţh |
oxto |
hašt |
xaišt
|
9 |
nau |
inja |
nu |
na
|
10 |
das |
deš |
las |
des
|
20 |
bīs |
biš |
vist |
wīs
|
100 |
sau |
šel |
saj |
saj
|
Поврзано
Наводи
- Bakker Peter et al. 2000. What is the Romani language? Hatfield: University of Hertfordshire Press.
- Hancock, Ian. 2001. Ame sam e rromane džene / We are the Romani People. The Open Society Institute, New York.
- Lee, Ronald. 2005. Learn Romani Das-dúma Rromanes Hatfield: University of Hertfordshire Press
- Masica, Colin. 1991. The Indo-Aryan Languages. Cambridge: Cambridge University Press.
- Matras, Yaron. 2002. Romani: A linguistic introduction. Cambridge: Cambridge University Press.
- Sarău, Gheorghe. 1997. Rromii, India şi limba rromani. Bucureşti.
- Sarău, Gheorghe. 2000. Dicţionar rrom-român / Dikcionaro rromano-rumunikano. Dacia, Cluj-Napoca. ISBN 973-35-0987-6.
Надворешни врски
|
---|
| | | | | Останати индоариски јазици |
---|
| |
|
| | |
|
Јазичен статус |
---|
|
|
---|
| официјален јазик | |
---|
| признати малцински јазици | |
---|
|
|
---|
| Службен јазик | |
---|
| Непризнаени малцински јазици | |
---|
|
|
---|
| официјален јазик | |
---|
| признати малцински и општински јазици | |
---|
| знаковни јазици | |
---|
|
|
---|
| официјален јазик | |
---|
| признати малцински јазици | |
---|
|
|
---|
| официјален јазик | |
---|
| признати национални малцински јазици | |
---|
| признати етнички малцински јазици | |
---|
|
|
---|
| официјален јазик | |
---|
| признати малцински јазици | |
---|
|
|
---|
| официјален јазик | |
---|
| признати малцински јазици | |
---|
|
|
---|
| официјален јазик | |
---|
| признати малцински јазици | |
---|
|
|
|