Бурјатски јазик

Бурјатски јазик
буряад хэлэн buryaad khelen
Застапен во	Русија (Бурјатија), Монголија, Кина
Народ	Бурјати, Баргански Монголци
Говорници	(330,000 во 1982–2010 г.)e17
Јазично семејство	монголски централни бурјатски јазик
Писмо	кирилица (бурјатска азбука), монголско писмо, вагиндра
Статус
Службен во	Бурјатија, Русија
Јазични кодови
ISO 639-2	bua
ISO 639-3	bua — опсежен код Поединечни кодови: bxu — кинески бурјатски bxm — монголски бурјатски bxr — руски бурјатски
Linguasphere	part of 44-BAA-b

Бурјатскиот (буряад хэлэн buryaad khelen) е монголски јазик кој е мајчин јазик на Бурјатите. Јазикот понекогаш се смета и за дијалект на монголскиот јазик. Повеќето Бурјати живеат во Русија, во Бурјатија, каде е службен јазик.^[1] Во Русија јазикот го зборуваат 353,113 луѓе (според пописот од 2002), а во Монголија и Кина околу 100.000 луѓе.^[2] Јазикот се пишува на кирилица во Русија.^[3]

Фонологија

Во бурјатскиот ги има следниве фонеми /i, ə, e, a, u, ʊ, o, ɔ/ (плус неколку дифтонзи),^[4] краткото /e/ се изговара [ɯ], а согласките се /b, g, d, th, m, n, x, l, r/, /s, ʃ, h, j/.^[5]

Граматика

Бурјатскиот има зборовен редослед подмет-предмет-прирок и има самогласна хармонија. Наместо употреба на предлози, бурјатскиот користи постпозиции. Јазикот има осум падежа: номинатив, акузатив, генитив, инструментал, аблатив, индефинит, комитатив и датив-локатив.^[6]

Примери

	македонски	класичен монголски	бурјатски
1	еден	Nigen	Negen
2	два	Qoyar	Khoyor
3	три	Ghurban	Ghurban
4	четири	Dörben	Dürben
5	пет	Tabun	Taban
6	шест	Jirghughan	Zurghaan
7	седум	Dologhan	Doloon
8	осум	Naiman	Nayman
9	девет	Yisun	Yühen
10	десет	Arban	Arban

Наводи

1. Skribnik 2003: 102, 105
2. Skribnik 2003: 102
3. Skribnik 2003: 105
4. Poppe 1960: 8
5. Svantesson et al. 2005ː 146; the status of [ŋ] is problematic, see Skribnik 2003: 107. In Poppe 1960's description, places of vowel articulation are somewhat more fronted.
6. „Overview of the Buriat Language“. Learn the Buriat Language & Culture. Transparent Language. Архивирано од изворникот на 2016-06-04. Посетено на 4 Nov 2011.

Литература

• Poppe, Nicholas (1960): Buriat grammar. Uralic and Altaic series (No. 2). Bloomington: Indiana University.
• Skribnik, Elena (2003): Buryat. In: Juha Janhunen (ed.): The Mongolic languages. London: Routledge: 102-128.
• Svantesson, Jan-Olof, Anna Tsendina, Anastasia Karlsson, Vivan Franzén (2005): The Phonology of Mongolian. New York: Oxford University Press.
• Walker, Rachel (1997): Mongolian stress, licensing, and factorial typology. (Online on the Rutgers Optimality Archive website: roa.rutgers.edu/view.php3?id=184.)

Дополнителни информации

• Санжеев Г. Д. (1962). „Sanzheev, G.D. Grammar of Buryat. Phonetics and morphology“ (PDF, 23 Mb) (руски).

Надворешни врски

• Руско-бурјатски речник
• Бурјатски учебник Архивирано на 19 декември 2012 г.