Алеутски јазик

Алеутски јазик
Unangam Tunuu / Унáҥам Тунý
Застапен во	Алјаска (Алеутски и Прибиловски Острови), Камчатка, Русија
Народ	Алеути
Говорници	околу 150 (2007)
Јазично семејство	ескимско-алеутско алеутски јазик
Писмо	латиница и кирилица
Јазични кодови
ISO 639-2	ale
ISO 639-3	ale

Алеутски јазик (Unangam Tunuu) — ескимско-алеутски јазик кој се зборува на Алеутските и Прибиловските Острови во Алјаска и на Камчатка во Русија. Според податоците од 2007 година, јазикот го зборувале околу 150 Алеути.

Правопис

Модерната латинична азбука која се користи во Алјаска има 4 самогласки и 21 согласка.

Големи букви
A	B	CH	D	F	G	Ĝ	X	X̂	H	I	K	L	M	N	O	Q	R	S	T	U	V	W	Y	Z
Мали букви
a	b	ch	d	f	g	ĝ	x	x̂	h	i	k	l	m	n	o	q	r	s	t	u	v	w	y	z

Во минатото, а и денес, јазикот се пишувал на кирилица. Кириличната азбука е заснована на руската азбука од пред рефорите во 1918 година. Азбуката го содржела и буквите г̑, ҟ, ҥ, ў, х̑ за алеутските гласови.^{[1] [2] [3]}

Азбуката има 24 букви, од кои 6 се самогласки, 2 редуцирани самогласки и 16 согласки.

Големи букви
А	Б*	В*	Г	Г̑	Д	Е*	Ж*	З^†	И	І*	Й	К	Ҟ	Л	М	Н	Ҥ	О*	П*	Р*	С	Т	У	Ў	Ф*	Х	Х̑	Ц*	Ч	Ш*	Щ*	Ъ	Ы*	Ь	Э*	Ю	Я	Ѳ*	Ѵ*
Мали букви
а	б*	в*	г	г̑	д	е*	ж*	з^†	и	і*	й	к	ҟ	л	м	н	ҥ	о*	п*	р*	с	т	у	ў	ф*	х	х̑	ц*	ч	ш*	щ*	ъ	ы*	ь	э*	ю	я	ѳ*	ѵ*
* букви кои најчесто се користат во странски зборови † само во аткански алеутски дијалект

Користена литература

• Berge, Anna; & Moses Dirks (2009). Niiĝuĝis Mataliin Tunuxtazangis: How the Atkans Talk (A Conversational Grammar). Fairbanks, AK: Alaska Native Language Center, University of Alaska.
• Bergsland, Knut (1994). Aleut Dictionary = Unangam Tunudgusii: an unabridged lexicon of the Aleutian, Pribilof, and Commander Islands Aleut language. Fairbanks, AK: Alaska Native Language Center, University of Alaska. ISBN 1-55500-047-9.
• Bergsland, Knut (1997). Aleut Grammar = Unangam Tunuganaan Achixaasix̂. Fairbanks, AK: Alaska Native Language Center, University of Alaska. ISBN 1-55500-064-9.
• Kraus, Michael E. (2007). "Native languages of Alaska". In: The Vanishing Voices of the Pacific Rim, ed. by Osahito Miyaoko, Osamu Sakiyama, and Michael E. Krauss. Oxford: Oxford University Press.
• Sadock, Jerrold M. (2000). "Aleut Number Agreement". Presented at Berkeley Linguistic Society 26th Annual Meeting.
• Taff, Alice; Lorna Rozelle; Taehong Cho; Peter Ladefoged; Moses Dirks; & Jacob Wegelin (2001). „Phonetic structures of Aleut“. Journal of Phonetics. 29 (3): 231–271. doi:10.1006/jpho.2001.0142. ISSN 0095-4470.

Наводи

1. St. Innocent (Veniaminov) (1846). Опытъ Грамматики Алеутско-Лисьевскаго языка (Grammatical Outline of the Fox Island (Eastern) Aleut Language). St. Petersburg, Russia: Russian Imperial Academy of Sciences. стр. 2.
2. St. Innocent (Veniaminov); St. Jacob (Netsvetov) (1840). Начатки Христіанскаго Ученія – Букварь (Beginnings of Christian Teaching – Primer). St. Petersburg, Russia: Synodal Typography.
3. St. Innocent (Veniaminov); St. Jacob (Netsvetov) (1846). Алеутскій Букварь (Aleut Primer). St. Petersburg, Russia: Synodal Typography.

Поврзано

• Ескимско-алеутски јазици
• Алеути

Надворешни врски

• Универзитет Алјаска: алеутска колекција Архивирано на 17 ноември 2007 г.
• (руски) Алеутски јазик Архивирано на 1 мај 2011 г.
• Ethnologue за алеутскиот јазик