Germania

ZE	Sta pàgina a l'é scrîta in zenéize

Germania
(detàggi) (detàggi) (DE) Einigkeit und Recht und Freiheit Unitæ, giustìçia e libertæ
Germania - Localizzazione A Germània, indicâ in vèrde ciù scûo inte l'Unión Eoropêa, in favê.
Dæti aministratîvi
Nómme conplêto	Repùbrica Federâle de Germània
Nómme ofiçiâ	(DE) Bundesrepublik Deutschland
Léngoe ofiçiæ	Lengua tedesca
Âtre léngoe	Minorànse lengoìstiche riconosciûe
Capitâle	Berlìn  (3 769 491[1] ab. / 2019)
Polìtica
Fórma de govèrno	Repùbrica parlamentâre federâle
Prescidénte federâle	Frank-Walter Steinmeier
Cançelê federâle	Olaf Scholz
Proclamaçión	23 màzzo 1949
Intrâ inte l'ONU	18 seténbre 1973 (cómme Germània Òvest)
Intrâ inte l'UE	25 màrso 1957 (mènbro fondatô) (cómme Germània Òvest)
Superfìcce
Totâle	357 582[1] km² (64º)
% de ægoe	2,18%
Popolaçión
Totâle	83.995.966[2] ab. (17-04-2021) (19º)
Denscitæ	240 ab./km²
Tàscio de créscita	0,32% (2020)
Nómme di abitànti	Tedéschi
Giögrafîa
Continénte	Eoröpa
Fûzo oràrio	UTC+1 UTC+2 in oâ legâle
Economîa
Valûta	Œüro
PIL (nominâle)	4 000 386[3] milioìn de $ (2019) (4º)
PIL pro capite (nominâle)	48 264[3] $ (2018) (18º)
PIL (PPA)	4 356 353[3] milioìn de $ (2018) (5º)
PIL pro capite (PPA)	52 558[3] $ (2018) (17º)
ISU (2016)	0,926 (tànto âto) (4º)
Feconditæ	1,4 (2010)[4]
Consùmmo energético	0,67 kWh/ab. anno
Vàrie
Codici ISO 3166	DE, DEU, 276
TLD	.de, .eu
Prefìsso tel.	+49
Sigla autom.	D
Inno naçionâ	Das Lied der Deutschen[5]
Fèsta naçionâ	3 òtôbre
Germania - Mappa
Evoluçión stòrica
Stâto precedénte	Germània Òvest  Germània Èst

Nomme ofiçiâ: Bundesrepublik Deutschland, pàize de l'Euròpa çentrâ, pàize fondatô da Comunitæ Europea into 1957 (a-o tempo Germania Oççidentâ), a seu capitâ a l'é Berlin. A Germania a confinn-a a nòrd co-o mâ do Nòrd, a Danemarca e o mâ Baltego; a levante co-a Polònia e a Repubbrica Ceca; a sûd co l'Austria e a Svissëa e a ponente co-a Fransa, o Luscemburgo, o Belgio e i Paixi Basci.

A Germania a l'è unn-a repûbbrica federâ de sezze stati (dîti Bundesländer in tedesco). O pàize into passòu o l'êa formòu da diversci stati sovren co-a seu coltûa, religión e stöia, l'unificaçión a l'è stæta compìa into 1871.

A repûbbrica federâ de Germania a l'è parte de Nacioin Unïe, da NATO, do G8 e de l'Union Europea. A l'è a ciù popolôsa e economicamente fòrte naçión de l'Union Europea e a tèrsa naçion do móndo pe economia e pe esportaçión.

Stöia

Stöia antiga e e tribù tedesche (100 aC – 300 dC)

O Sacro Impêo Roman e a Naçion Tedesca (843-1806)

O mæximo argoménto in detàggio: Sacro Impêo Roman.

Restauraçion e revoluçion (1814-71)

Segondo Impeo Tedesco (1871-1918)

Repubbrica de Weimar (1919-33)

Tèrso Reich (1933–45)

Divixoìn e reunificaçión (1945-90)

Da-a fin da segonda guæra mondiâ a Germania e a seu capitâ son stæte spartïe in te quattro zöne de ocupaçion. I settoi ocupæ da Fransa, Regno Unïo e Stati Unïi d'America se son unîi o 23 de Mazzo do 1949 pe formâ a Repubbrica Federâ de Germania, o settô ocupòu da l'Union de Repubbriche Soçialiste Sovietiche o l'à formòu a Repubbrica Democratega Tedesca o 7 de otôbre do 1949. I doî stati ean dîti a-e cûrte: Germania Ovest e Germania Est respettivamente. A Germania a l'é stæta riunîa a-i 3 de otôbre do 1990 apreuvo a-a chéita da Miâgia de Berlin into 1989.

A Germania into mazzo do 1945 sotta l'ocupaçion di potense aleæ

Divixioin Amministratïve

A Germania a l'è divîza inte 16 stati:

Nomme zeneize			Nomme tedesco
Stato		Capitâ	Land	Hauptstadt
1	Baden-Würrtenberg	Stoccarda	Baden-Württemberg	Stuttgart
2	Stato franco da Bavea	Monego	Freistaat Bayern	München
3	Berlin	Berlin	Berlin	Berlin
4	Brandenburgo	Potsdam	Brandenburg	Potsdam
5	Franca Çittæ Anseatega de Bremma	Brema	(Freie Hansestadt) Bremen	Bremen
6	Franca Çittæ Anseatega de Ambùrgo	Ambùrgo	(Freie und Hansestadt) Hamburg	Hamburg
7	Assia	Wiesbaden	Hessen	Wiesbaden
8	Mecklenburgo Pomerania Oççidentâ	Schwerin	Mecklenburg-Vorpommern	Schwerin
9	Bassa Sassonia	Hannover	Niedersachsen	Hannover
10	Renania do Nòrd-Vestfallia	Düsseldorf	Nordrhein-Westfalen	Düsseldorf
11	Renania Palatinato	Mainz	Rheinland-Pfalz	Mainz
12	Saarland	Saarbrücken	Saarland	Saarbrücken
13	Stato franco da Sassonia	Dresda	(Freistaat) Sachsen	Dresden
14	Sassonia Anhalt	Magdeburgo	Sachsen-Anhalt	Magdeburg
15	Schleswig Holstein	Kiel	Schleswig-Holstein	Kiel
16	Stato franco da Turingia	Erfurt	(Freistaat) Thüringen	Erfurt

Nòtte

1. Statistisches Bundesamt - Ente statistico federale, in sce statistik-portal.de. URL consultòu o 31 dicembre 2019 (archiviòu da l'url òriginâle o 3 màzzo 2009).
2. https://www.worldometers.info/world-population/germany-population/
3. (EN) World Economic Outlook Database, April 2019, Fóndo Monetâio Internaçionâle. URL consultòu o 16 màzzo 2019 (archiviòu da l'url òriginâle o 19 màrso 2021).
4. Tasso di fertilità nel 2010, in sce data.worldbank.org. URL consultòu o 12 frevâ 2013 (archiviòu da l'url òriginâle o 23 frevâ 2013).
5. A vêgne cantâ sôlo a tèrsa ströfa, a quæ a l'incoménsa co-e paròlle Einigkeit und Recht und Freiheit (Unitæ, giustìçia e libertæ).

Âtri progetti

Altri progetti

• Wikimedia Commons

• Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Germània

Colegamenti esterni

• (DE, EN, FR) Scîto ofiçiâ do govèrno, in sce bundesregierung.de. URL consultòu o 16 arvî 2022.
• (DE, EN, FR, AR, BG, ZH, DA, EL, IT, HR, NL, PL, PT, RO, RU, SR, ES, CS, TR) Scîto ofiçiâ do parlaménto, in sce bundestag.de. URL consultòu o 16 arvî 2022.
• (DE, EN) Scîto ofiçiâ do prescidénte, in sce bundespraesident.de. URL consultòu o 16 arvî 2022.
• (DE, EN, FR, ES) Scîto turìstico ofiçiâ, in sce germany.travel. URL consultòu o 16 arvî 2022.

Contròllo de outoritæ	VIAF (EN) 189116956 · ISNI (EN) 0000 0001 2285 4945 · LCCN (EN) n80125931 · GND (DE) 4011882-4 · BNF (FR) cb12205186t (data) · BNE (ES) XX450924 (data) · NDL (EN, JA) 00561571 · WorldCat Identities (EN) n80-125931