BÛYER Û HEJMAR:
Rûerd
(Herêmên Kurdan)
li gor. 400 000 km²
Gelhe
Paytext
Ziman:
Bi pênc zaravayên kurdî:
Dîn
Baweriya ola li Kurdistanê bi pirrengî hene û ev jî ev in:
Dîrok
- 426 BZ.–355 BZ. · nivîskarê yewnanî Ksenofon behsa gelê "Karduchi" (Kurd?) dike.
- 114–117 · tevahiya Kurdistanê bi kurtî dikeve bin Împeratoriya Romê, qada fireh ber bi rojhilat ve ji bo ziman tên terikandin.
- 395 · di belavbûna Împeratoriya Romê de herêma Rojavayê Kurdistanê tê ser Împeratoriya Rojhilatê Romê (Bîzans), Rojhilatê Kurdistanê dikeve bin kontrola Sasaniyên Farisî.
- 642 · tevahiya Kurdistanê dikeve bin Xelîfeta Îslamê.
- 9. sedsal. · Kurdistan dikeve bin kontrola Ebasî.
- 11. sedsal. · Kurd gelek fermanrewa yên serbixwe ava dikin.
- 1054–1067 · Bi ser ketina ji aliyê Selçûkî.
- 1242 · Dagirkirina Mongolan, Kurdistan perçeyek Împeratoriya Mongolan dibe.
- 1260 · Nevîyê Hulagûyên Mongol Cengîz Xan, ji bo Îlxan ava diyarî Împeratoriya Hulagûyan, ku Kurdistana îro, Gurcistan, Ermenistan, Azerbaycan, Iraq, Îran, Pakistan û Tirkmenistan tê de ye dike.
- 16. sedsal. · Kurdistan dikeve bin Împeratoriya Osmanî.
- 1914–1918 · Şerê Cîhanî yê Yekem, Împeratoriya Osmanî û hevpeymanên wê tasdîq ne.
- 01.01.1920 · Peyam di nav hêzeke Peymana Versayê, ku ji Împeratoriya Osmanî daket ser dewleteke sist û dubendî, dema ku herêmên Kurdistanê li ser pênc perçeyan cuda dibe.
- 10.08.1920 · Peymana Sevrê, divê dewleteke sist a Osmanî zêdetir xaka ji bo Yewnanistan û Ermenistanê û wek DYA jî dewleteke Kurd ya serbixwe de peymana di sala 1923'an de tenê qismî wek de facto betalkirin.
- 1925 · Serhildana gelê Kurd li Tirkiyeyê.
- 1937 · Serhildana gelê Kurd li Tirkiyeyê.
- 1946 · Danezana "Komara Kurdistanê" li Mehebadê (Rojhilata Kurdistanê)
- 1947 · Hêzên Îranê dawî ya "Komara Kurdistanê" anî.
- 1958 · Serhildana gelê Kurd li Iraqê.
- 1970–1974 · Kurd rewşekî nîv-xweserî ji Iraqê girtin.
- 1974 · Partiya Bees a Iraqê siyaseta xwe diguhere, û Kurdan li pey Iraqê hedef dihêle.
- 1975–1977 · Serhildana gelê Kurd li Iraqê.
- 1978 · Avakirina PKK (Partiya Karkerên Kurdistanê), Şerê gerîla li dijî hikûmeta navendî ya Tirkîyê.
- 1988 · Iraqê bi girseyî li dijî Kurdan firîyan.
- 1991 · Şerê Kendavê, Serhildana gelê Kurd li Iraqê, Tepeserkirina destê hêzên Iraqê, Neteweyên Yekgirtî saz dike ku herêmeke parastinê ji bo Kurdên li bakurê Iraqê dewleteke kurd a de facto li her sê parêzgehên bakurê Iraqê bên afirandin.
- 1993 · Di pevçûnên di navbera Kurdan û Iraqê de behsa Dewleta Kurd heye.
- 1995 · Tirkiye demekî ji bo afirandina dewleta kurd li bakurê Iraqê meşiyan.
Çavkanî
