50,000 (wekî çiriya pêşîn 2017)[43] – 80,000+ şervan (ji van 23,000 heta 25,000 Ereb in)[44][45] (wekî Gulan 2017)*36,000 YPG[46]*24,000 YPJ[46]*Gelek hezar ji komên tevlîhev û komên hevbeş
HSD piştê Şerê Navxweyî yê Sûriyê di 10ê cotmeha 2015an de wekê hevbendiyeke opozisyona Sûryê hatiye avakirin. Erka wê avakirina Sûriyeke laîk, demokratîk û federal e. [80]Hêza leşkerî niha ji kurd, ereb û asûrî/suryanî û herwiha ji hine hêzên biçûk ên ermenî, tirkmen û çeçenan pêk tê.[81][82] Hêza leşkerî di destpêkê de ji YPGê pêk dihat ku hêzeke leşkerî ya kurd e: Wê li dijî DAIŞê û komên terorîst ên ji pêkhateyên DAÎŞê û komên cuda yên cîhadîst şer dikirin, ku Tirkiye piştgiriya wan a siyasî, leşkerî û aborî dike.[83] SDF gelek milîsên etnîkî, û komên cuda yên Artêşa Azad a Sûriyê ya opozîsyona Sûriyê jî vedihewîne.[84][85]
Tirkiye li dijî HSDê ye. Ew îddîa dikin ku HSD rasterast bi PKKê re girêdayî ye,[86] lê sedema rastî tirsa xurtbûn û hevkariya hêzên kurd li Rojhilata Navîn e.
Di nava dijberên QSDê de hêzên cuda yên îslamîst, neteweperestên sûrî û alîgirên Tirkiyê yên ku di şerê navxweyî de cih digirin, hene. Dijminên sereke yên HSDê El Qaîde û çeteyên girêdayî wê, Dewleta Îslamî ya Iraq û Şamê (DAIŞ), Artêşa Neteweyî ya Sûriyê (TFSA), Hêzên Çekdar ên Tirkiyeyê û hevalbendên wan in. HSD di serî de giranî daye DAIŞê,[87] bi awayekî serketî ew ji herêmên girîng ên stratejîk derxist, wek li El-Hawl, Şedadî, Bendava Tişrîn, Minbic, Tebqa, Bendava Tebqa, Bendava Baas û paytexta berê ya DAIŞê Reqa.[88][89][90][91][92][93] Di adara2019ê de, HSDê bi kontrolkirina asêgeha dawî ya li Baxozê têkçûna giştî ya axa DAIŞê li Sûriyê ragihand.[94]
Ji dema têkçûna DAIŞê ve, HSDê bi awayekî zêde beşdarî şerê li dijî hêzên SNA û hebûna Tirkiyê li bakurê Sûriyê bûye.
Dîrok
Hêzên Sûriyeya Demokratîk di sala 2015an de wek hevbendiyek ji yekîneyên leşkerî yên ji komên cuda yên etnîkî û olî li bakur û rojhilatê Sûriyê hatiye destpêkirin.[95] HSD ji bo avakirina hevpeymaniyeke leşkerî ya berfireh, pirçandî û pirolî ji bo şerê li dijî DAIŞê û avakirina civakeke demokratîk û federal hatiye damezrandin. Hêzên sereke yên HSDê ji yekîneyên kurdan pêk tên, bi taybetî Yekîneyên Parastina Gel (YPG) û Yekîneyên Parastina Jinê (YPJ), lê pêkhateyên ereb, suryanî û yên din jî tevlê bûne.[96]
Derketina HSDê ji nêz ve bi derketina DAIŞê ve girêdayî bû, ku di sala 2014ê de beşên mezin ji Sûriye û Iraqê kontrol kiribû. Kurdên li Bakurê Sûriyê bi taybetî li Rojava, berî vê xwe di nava YPGê de bi rêxistin kiribûn, da ku herêmên xwe ji êrîşan biparêzin. Dema ku DAIŞê di sala 2014ê de dest bi berfirehbûna nav deverên Kurdên Sûriyê kir, pêwîstiya hevpeymaniyeke leşkerî ya berfirehtir eşkere bû. Bi taybetî bajarê Kobaniyê bû sembola berxwedanê, dema ku YPG û gelê herêmê di dorpêça bi mehan de hêzên DAIŞê têk birin.[97][98]
Di sala 2015ê de piştî serkeftina YPGê û hevalbendên wê li dijî DAIŞê li Kobaniyê, milîsên kurd û ereb bi hev re dest bi avakirina eniyeke bi bandor û berfirehtir kirin. Ev yek bû sedema avakirina Hêzên Sûriyeya Demokratîk (HSD), ku di bin serweriya YPGê de bû, lê ji aliyê gelek komên din ve jî, di nav de milîsên ereb, suryanî û xiristiyan, piştgirî lê hate dayîn.[99][100] Hêzên Sûriyeya Demokratîk (HSD) ji aliyê DYAyê ve jî weke hevkarê herî girîng di şerê li dijî DAIŞê li Sûriyeyê de hate piştgirî kirin.[101]
HSDê hem alîkariya leşkerî û hem jî alîkariya lojîstîkî ji DYAyê wergirt û gelek operasyonên serketî li dijî DAIŞê pêk anîn, di nav de rizgarkirina bajarên mîna Minbic (2016)[102] û Reqa (2017)[103], ku paytexta wê demê ya DAIŞê bû. Van serkeftinên hanê di hilweşandina xîlafeta DAIŞê de gelek alîkar bûn. Di van şeran de HSDê li herêmên rizgarkirî, ku bi navê “Rojava” dihat naskirin, rêveberiyeke xweser ava kir. Ev rêveberî bi rêgezên konfederalîzma demokratîk, vîzyona ku ji aliyê rêberê PKKê Abdullah Ocalan ve hatiye pêşxistin, hatiye birêvebirin û pêkhateyên nenavendî û xwerêveberiyê pêş dixe.
Her çend HSDê DAIŞ têk bir jî, lê dîsa jî bi dijwariyên mezin re rû bi rû ma. Yek ji faktorên herî mezin piştgiriya siyasî û leşkerî ji hêzên rojavayî bû ku HSD di şerê li dijî DAIŞê de werdigirt, lê di demeke dirêj de garantî nebû. Di sala 2018ê de, DYAyê leşkerên xwe ji bakur rojhilatê Sûriyê vekişand û ev yek bû sedema êrîşa leşkerî ya Tirkiyê li dijî milîsên kurd. Tirkiye hê jî YPGê wek milek girêdayî PKK dibîne û ditirse ku serkeftina HSDê bibe nimûne ji bo serxwebûna kurdan li Rojhilata Navîn.
Di cotmeha 2019ê de Tirkiyê bi navê Operasyona Kaniya Aştiyê dest bi êrişa ser herêmên kurd li bakur rojhilatê Sûriyê kir.[104] Ev yek bû sedema koçberbûna mezin û şerên wêranker. Rûsya û Artêşa Ereb ya Sûriyê (SAA) ji bo parastina xwe li dijî hêzên Tirkiyê piştgirî dan HSDê da ku xwe biparêzin, HSDê di heman demê de, ji bo ku alîkariya leşkerî werbigirin, hewl dan ku têkiliyên xwe yên bi DYA re aram bikin. Di vê hawîrdora jeopolîtîk a tevlihev de, HSDê xwe wek parêzvanê federalîzmademokratîk li Sûriyê dibîne ku komên cuda yên etnîkî û olî di civakek piralî de li hev dike.
HSDê li herêmên di bin kontrola xwe de jiyaneke bi îstîkrar û aramî ava kiriye, ku li ser esasên femînîzm, xwerêveberî û pirçandî ye.[105] Destkeftiyên wê yên di pêşxistina mafên jinan û afirandina hevsengiyê di navbera komên etnîkî yên li herêmê de, bi berfirehî têne naskirin. Lê belê him ji aliyê Tirkiyê him jî ji aliyê aktorên din ên herêmê ve rastî zextên mezin tên.
Statûya siyasî ya HSDê hîna nakokî ye. Li aliyekê piştgiriya navneteweyî bi taybetî ji aliyê DYA û hin welatên rojavayî ve tê, lê ji aliyê din ve hem ji aliyê hikûmeta Sûriyê û hem jî ji aliyê Tirkiyê ve gelek caran hewlên têkbirina xweseriya wan hene.[106]
HSD aktorekî sereke ye di şerê navxweyî yê Sûriyê de û dengekî girîng e di gotûbêjên derbarê paşeroja Sûriyê de, bi taybetî derbarê ji nu ve avakirina Sûriyê û mafên siyasî yên gelê kurd de.[107]
^"The UAE has it in for the Muslim Brotherhood". Al-Araby Al-Jadeed. 22 sibat 2017. Along with their American counterparts, Emirati special forces are said to be training elements of the opposition. They constitute a kind of Arab guarantee among the Syrian Democratic Forces - an umbrella group dominated by the Kurds of the PYD, on whom the US are relying to fight IS on the ground.
^"Kurds celebrate capture of key IS stronghold". web.archive.org. 19 çiriya paşîn 2018. Ji orîjînalê hat arşîvkirin. Roja arşîvkirinê: 19 çiriya paşîn 2018. Roja gihiştinê 2 kanûna pêşîn 2024.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (lînk)