Солтүстік Қазақстан облыстық бейнелеу өнері мұражайы |
|
Бұрынғы атауы |
Көпес Юзефовичтің үйі
|
---|
Жалпы мәлімет |
---|
Статусы |
Республикалық маңызы бар сәулет ескерткіші
|
---|
Сәулет стилі |
қала құрылысы және сәулет
|
---|
Мекен жайы |
314 Атқыштар дивизиясы көшесі, 83.
|
---|
Орналасқан қала |
Петропавл
|
---|
Құрылысы басталды |
1909 жыл
|
---|
Дизайны мен құрылымы |
---|
Сәулетшісі |
А.Зенков
|
Солтүстік Қазақстан облыстық бейнелеу өнері мұражайы – Солтүстік Қазақстан облысының республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштері тізіміне енген қала құрылысы және сәулет ескерткіші.
Орналасқан жері
Петропавл қаласы, 314 Атқыштар дивизиясы көшесі, 83.
Кезеңі
Ғимарат 1909 жылы салынды (сәулетші А.Зенков), мұражай 1985 жылы ашылды.
Тарихи деректер
Ғимарат көпес және орман өнеркәсібі иесі Г.А. Юзефовичке тиесілі революцияға дейінгі ағаштан үй салу өнерінің ескерткіші болып табылады. Ескерткіш кірпіштен салынған іргетасы мен қабырғасының сыртқа шығып тұрған төменгі бөлігі бар ағаш үй болып саналады. Өзіндік көлемдік-жайғасымдық композициясы оған жалғасқан Т-тәрізді бір қабатты құрылысы бар екі қабатты кесіндіден тұрады. Соңғысы көшеге шығатын басты қасбет болып табылады. Қасбет тамбурының үстінде шатырұшпен аяқталатын шатыр сияқты күмбез орнатылған. Шатырдың безендірілуі, терезенің жақтау маңдайшасының өрнектелуі мен қасбеттегі белбеулер бірыңғай стильде жасалған, оны мамандар "модерн" стилінің құрылымына жатқызады.
Әр жылдары ғимаратта балалар үйі, жас қылмыскерлерге арналған колония, емхана, педагогикалық училище, жұмысшы жастар мектебі және тағы басқалар орналасқан болатын. 1985 жылдан бастап мұражай бірлестігі, ал 1989 жылдан – Солтүстік Қазақстан бейнелеу өнері мұражайы.[1]
Мұражай қоры
Бүгінде мұражай экспонаттары топтамасы 5000 сақтау бірлігінен асады, бірнеше зал жұмыс істейді: мүсін, кескіндеме, сәндік-қолданбалы өнер, әдеби және графикалық.
Топтаманың негізгі бөлігін графика бөліміндегі атақты суретшілер Владимир Фаворский, Анна Остроумова-Лабедева, Кукрыникс, Май Митурич-Хлебников, Георгий Нисский, Михаил Майофис, Георгий Поплавский, Домицеле Тарабильдене, Рафи Хачатрян, Григор Ханджян, Луис Ортега, Херлуф Бидструптің жұмыстары құрайды. Көрмеге қазақстандық суретшілер Валентин Антощенко-Оленев, Евгений Сидоркин, Константин Баранов, Макум Қисамединов, Темірхан Ордабеков, Павел Реченский, Василий Тимофеев, Арсен Бейсембинов, А.Сыдыхановтың жұмыстары да қойылды.
Кескіндеме бөлімінің негізгі бөлігін қазақ шеберлері Әбілхан Қастеев, Николай Хлудов, Әубәкір Ысмайылов, Леонид Леонтьев, Виктор Крылов, Жаңатай Шәрденов, Иван Стадничук және басқалардың шығармалары құрайды.
Мүсін бөлімінде Олег Комов, Николай Никогосян, Юлия Сегал, Серенжаб Балдано, Михаил Рапопорт, Александр Эллердің шығармалары ұсынылған.
Сәндік-қолданбалы өнер қорында орыс, украин, қазақ кестелері, Орал науалары, самауырлар, төсбелгілер, керамикалық бұйымдар, этнографиялық бұйымдар топтамалары бар. Секіндер бөлімінде ағаштан жасалған, мыстан құйылған белгішелер, жиналмалы белгішелер, белгішелер, кресттер, шіркеу ыдыстары, киімдер бар. Балалардың шығармашылық жұмыстарының жинағы бар.
1992 жылы әдеби бөлім ашылды. Бөлімшедегі жәдігерлер саны 2600 дана: қолжазбалар, жазушылардың шығармалары, жеке заттар, фотосуреттер, хаттар. Кафедра жерлес жазушылар: Мағжан Жұмабаев, Петр Ершов, Иван Шухов, Сәбит Мұқанов, Ғабит Мүсірепов шығармаларын зерттейді.
Дереккөздер
- ↑ Қазақстанның тарихи-мәдени нысандарының және жаппай зиярат ету орындарының альбомы/ ; ҚР Мәдениет және спорт министрлігі, Қазақ ғылыми-зерттеу мәдениет институты ; [жоба авторы Т. Бекбергенов ; бас ред. А. Р. Хазбулатов]... – Астана : [б. ж.], 2018. - 495 б., суретті; . – Библиогр.: 490 б. . – 100 дана – ISBN 978-9961-23-485-9