Мағжан. Мен жастарға сенемін! (телесериал)

Мағжан. Мен жастарға сенемін! (телесериал)
Жанры	биографиялық драма
Рөлдерде	Мейірғат Амангелдин Қайрат Набиолла Қуаныш Құдайберген Ғазиза-Таңшолпан Тілеубай Инабат Ризабекова Әлихан Лепесбаев Дүйсехан Қасым Нұрғиса Қуанышбайұлы Талғат Кеңес
Мемлекет	Қазақстан
Тілі	қазақ тілі
Маусымдар саны	1
Сериялар саны	4
Өндіріс
Режиссёрі	Дархан Сәркенов
Сценарист	Қанат Рамазан
Серия ұзақтығы	52—56 минут
Статус	Аяқталған
Хабар тарату
Телеарна	Qazaqstan
Таратылым кезеңі	24 қазан 2022 жыл — 25 қазан 2022 жыл
өңдеу

«Мағжан. Мен жастарға сенемін!» – Алаш арысы Мағжан Жұмабаевтың өмірі мен шығармашылығы, ұлт үшін басын құрбандыққа шалған қайраткерлігі баяндалған төрті бөлімді тарихи драма. Телехикаяны 2022 жылы «Қазақстан» телерадиокорпорациясы түсірген. 2022 жылдың 24-25 қазаны аралығында «Qazaqstan» телеарнасы эфирінде екі бөлімнен көрсетілді. Телехикаяда Мағжан Жұмабаев өмірінің 1915-1921 жылдар аралығындағы кезеңі қамтылған. Орынборға келуі, Омбыдағы мұғалімдер семинариясында оқып жүрген шағы, Сәкен Сейфуллинмен достығы, Қызылжар мұғалімдер курсының оқытушысы Гүлсім Камаловаға ғашық болуы суреттеледі. Тарихи драмада ақынның замандастары Міржақып Дулатов пен Сәбит Мұқановтың бейнелері де бар.

Түсірілім кезеңі

Телехикаяның түсірілім жұмысы Солтүстік Қазақстан облысы, Петропавл қаласында өтті. Тарихи драма ақын Мағжан Жұмабаевтың Петропавлдағы ізі қалған жерлерде түсірілді. Бас продюсер Назгүл Қарабалина түсірілім барысы 25 күн уақыт алғанын айтқан.

Әрине, сериалды өзіміздің Алматыда түсіру бізге оңай болар еді. Алайда, бұл Мағжан туралы болған соң оның туған жерінде түсіруді жөн көрдік. Локацияларды мұқият және ұзақ таңдадық. Петропавлда тарихи ғимараттар көп екен. Соған өте қуандық. Барлығы 56 локация болады. Көбісінде Мағжан Жұмабаев өзі болған, сабақ берген, тіпті, тұрған.

— Бас продюсер Назгүл Қарабалинаның «МРТК» телеарнасына сұхбатынан^[1]

Телесериалда Мағжан Жұмабаевтың жастық шағы көрініс табады. Тұңғыш жазылған өлеңдер жинағы, студенттік өмірі мен алғашқы махаббаты бейнеленген. Мағжанның рөлін актер Мейірғат Амангелді бейнелеген.

Семейде түсірілімде жүрген ке­зім­де Мағжан Жұмабаев ту­ралы туынды түсірілейін деп жат­қанын естідім. Актерлерді іріктеу жұ­мысы Алматыда өтті. Басты рөлге үміт­кер көп болды. Ол кезде шашым қысқа әрі арық едім. Осы түріме қа­рап, «Бұл рөлге өте алмаймын-ау. Сыртқы бейнем сай келмей тұр ғой» деп ойладым. Дегенмен жарты сағат­та сөзін жаттап, уақыт тауып видео­сы­нама түсіріп, жібердім. Фильмнің қа­шан түсірілетінін сұрап едім, «Бір ай­дан кейін» деді. Алғашында аса мән бермегенмен, бірінші видео­сы­наманы жібергеннен кейін қы­зы­ғу­шылығым оянды. Кейін гастрольмен Қырғыз Республикасында жүргенім­де шақырды. Сөйтіп, тағы видеосы­на­ма жасады. Содан кейін грим жа­сап, видеобайқау ұйымдастырылды. Сол жерде рөлге бекітті. Бас-аяғы жиыр­ма күннің ішінде анықталды ғой. Одан кейін тағы жиырма күндей дайындыққа уақыт берілді. Әскери фильмге түсіп, қатты арықтап кеткен бо­ла­тынмын ол кезде. Осыны байқа­ған режиссер бірден «Салмақ қосуың керек» деп талап қойды. «Маған толу оңай, керісінше арықтау қиын» деп күл­ген едім. Айтқанымдай, бір апта­ның ішінде 7-8 келі салмақ қостым. Одан кейіп суреттерін қарап, режис­сер­мен ақылдасып, кеңес сұрадым. Сце­нарист Қанат Рамазаннан ақын туралы біраз мағлұмат алдым.

— Актер Мейірғат Амангелдиннің «Түркістан» газетіне сұхбатынан^[2]

Сериалда Мағжан мен Қызылжар мұғалімдер курсының оқытушысы Гүлсім Камалова арасындағы махаббат тақырыбы басты назарға алынады.

– «Мағжан. Мен жастарға сенемін!» телехикаясындағы Гүлсімнің образы өмірде болған. Негізі Мағжан өлеңдерінің көпшілігін махаббат тақырыбында жазған лирик ақын. Махаббатты Мағжан басқалар секілді сырттан жазбай, ішіне кіріп жазады. Басқа ақындар махаббатты қол жетпейтін арман секілді бейнелесе, Мағжан қазақша айтқанда махаббаттың бөлме-бөлмелерін аралап кетеді. Мағжанды өзіне ғашық еткен Гүлсім башқұрт көпесі Бичуринның әйелі. Мағжанның лирикалық, махаббат тақырыбындағы өлеңдерінің 70-80 пайызы Гүлсімге арналған. Ашығын айтсақ Мағжанның өлеңдерінің ішінде көркемдік немесе стилистикалық жағынан сәл кемшін түсетін шығармалар бар. Бірақ бір қызығы ол өлеңдер Гүлсімге арналмаған. Тап осы Гүлсімге арналған өлеңдер шегіне жеткен, былайша айтқанда жүректің қылын қағып тұрған ең әдемі шығармалар. Бір сөзбен айтқанда екеуінің арасында керемет махаббат болған. Біз оны неге ашып көрсетпейміз? Мәселен Америка мен Ресейдің киноларында қызықты оқиғалар жоқ болса да, бар қылып өз жанынан қосады. Ал ақын өмірінде тарихи дайын материал тұр. Сондықтан біз Мағжан мен Гүлсімнің арасындағы махаббат оқиғасын басшылыққа алдық. Біреулер Мағжанның әйелі Зылиқаның оқиғасын неге қоспадыңдар?» десе, енді біреулер «Мағжанның әкесі 18 жасында атастырып қойған қызды неге алмадыңдар?» деп айтады. Бірақ ең алдымен бұл тарих болғанымен кино ретінде көркем дүние ғой. Көркем дүние жасау үшін ішіндегі материалда көркем болу керек. Осы тұрғыдан алған кезде Мағжан мен Гүлсімнің образы ең бірінші жастарға ұнайтынына сендік. Сондықтан да тапсырыс берушілерге «Қос ғашықтың арасындағы оқиғаны жазамын» деп бірден ескерттім.

— Сценарист Қанат Рамазанның «el.kz» ақпарат агенттігіне сұхбатынан^[3]

Телерадиокорпорацияның Басқарма төрайымы Ләззат Танысбай тарихи тақырыпқа телехикая түсірудің өзіндік қиындығы барын айтады:

– Тарихи бағыттағы сериалға қадам жасау оңай іс емесі түсінікті. Негізгі қиындықтарды атап өтсек, біріншіден, елімізде тарихи теле­сериалдарды түсіруге машықтанған ұжымдардың аздығы. Бұл ретте «Қазақстан» телерадио­кор­по­ра­циясы тек тапсырыс беруші емес. Тарихи тақырып ұсыну, актерлерді бекіту, сценарний мазмұны, тү­сірілім орындарын таңдау сияқты шығармашылық процестерді то­лық бақылайды. Телехикаялар өндірісіндегі тағы бір қиындық, сол кезеңдердің аурасын, күйін дәл суреттейтін ғимараттардың, жаб­дықтар мен киімдердің тапшы­лығы. Кейде барлығын қолдан жасап, қайта тұрғызуға тура келеді. Бұл жұмсалатын шығынды 2-3 есе көбейтеді. Аудитория тарапынан телехикаяны деректі фиьмдердегі сияқты дәлдікті, актерлердің айна-қатесіз ұқсастығын талап ету де бар. Кейде тарихи тұлғалардың өміріндегі көлеңкелі, нақты емес тұстарды айналып өтуге тура ке­леді, себебі әрбір тарихшының немесе ұрпақтарының әртүрлі оқи­ғаға өзіндік бағасы мен көз­қарасы бар. Телесериалға негізі шы­ғармашылық еркіндік тұрғы­сынан қарамасақ, алға баспай­тынымыз анық. Жалпы, отандық телевизиядағы тарихи сериал­дардың алғашқысы «Тар заман» болса, одан бергіде Корпорация «Орбұлақ шайқасы», «Сарай сы­ры», «Абай», «Әл-Фараби», «Ахмет. Ұлт ұстазы», «Тәшенев. Тайталас», «Дина. Күй құдірет», «Қаныш. Қазына», «Мұқағали. Бұл ғасырдан емеспін», «Мағжан. Мен жастарға сенемін», «Міржақып. Оян, қазақ!» сияқты бірнеше телехикая түсірді. Дені сәтті шықты деуге болады. Телесериалдарға тұлғаны таңдауда бірінші ұлтқа сіңірген еңбегі, тарихтағы орны ескеріледі. Сон­дай-ақ кейіпкер туралы дерек­тердің көптігі, яғни мәлімет қоры маңызды. Біздің негізгі мақсаты­мыз – өз тұлғаларымыздың тағдыр жолын, күрескерлігін көрсете отырып, бүгінгі жас буынға ұлт басынан өткерген қилы заман­дардан хабар беру, тарихты теле­эфир арқылы дәріптеу.

— «Қазақстан РТРК» АҚ Басқарма төрайымы Ләззат Танысбайдың «Айқын» газетіне сұхбатынан^[4]

Пікірлер

1. Петропавлда Мағжан туралы телесериалдың түсірілімі бастау алды  (қаз.) (10-06-2022). Тексерілді, 3 сәуір 2024.
2. Мейірғат Амангелдин: Мағжан Жұмабаевтың рөлінен кейін Алаш арыстарын зерттей бастадым  (қаз.) (06-01-2023). Тексерілді, 2 сәуір 2024.
3. Тарихи сериалды діни тұрғыдан түсіруге қарсымын – Қанат Рамазан  (қаз.) (31-10-2022). Тексерілді, 3 сәуір 2024.
4. Ұлттық арнаның арқалаған жүгі ауыр – Ләззат Танысбай  (қаз.) (07-03-2023). Тексерілді, 3 сәуір 2024.