Бірінші Ливан соғысы (1982)

Бірінші Ливан соғысы
Оңтүстік Ливандағы Израиль әскері
Дата	6 маусым 1982[1] – 5 маусым 1985[2][3][4][5]
Орын	Израиль,  Ливан
Себеп	Ливанда орналасқан «ПАЕҰ»-ны әскери-саяси күш ретінде жою, оның Израиль аумағына жасайтын террористік шабуылдарын тоқтату; Ливандағы Сирияның әскери қатысуынан құтылу.[6]
Нәтиже	Ливандағы ПАЕҰ құрылымдары жойылып, оның басшылығы Туниске қуылды; Сирияның Ливандағы позициялары тек күшейе түсті.[7]
Қарсыластар
Израиль ПАЕҰ Баастық Сирия
Қолбасшылары
Рафаэль Эйтан Амир Дрори Белгісіз

Бірінші Ливан соғысы (ивр. מלחמת לבנון‎, «Milḥemet Levanon»; араб. الإجتياح‎, «Al-Ijtīāḥ») немесе Галилеяға бейбітшілік операциясы — 1982 жылы 6 маусымда Израиль әскері Ливанға ауқымды әскери шабуыл жасады. Негізгі мақсат Израильдің солтүстік шекарасына жақын орналасқан палестиналық базаларды жою болды. Дегенмен, Израильдің қорғаныс министрі Ариэль Шарон әскерлердің Ливан астанасы Бейрутқа дейін жетуін және Палестинаны азат ету ұйымын (ПАЕҰ) Ливан аумағынан толықтай ығыстыруды талап етті.

«Галилеяға бейбітшілік» операциясы аяқталғаннан кейін Израиль әскері басып алынған Оңтүстік Ливанда «қауіпсіздік аймағын» құрды, оны «Оңтүстік Ливан армиясымен» бірлесе бақылады. 1985 жылы Израиль әскерінің Оңтүстік Ливанға шегінуі соғыстың аяқталуы ретінде қарастырылғанымен, шииттердің әскери топтары бірігіп, Оңтүстік Ливанды Израиль басқыншылығынан босату мақсатында баяу жүретін партизандық соғыс жүргізе бастады. Бұл 15 жылға созылған ұсақ ауқымды қарулы қақтығысқа әкеліп, 2000 жылы Израильдің Ливаннан толық шығуымен аяқталды.^[8]

Израильде бұл операция ұзақ уақыт бойы соғыс ретінде танылмаған.^[9]

Салдары

1982 жылғы маусымда Израиль Ливанда кең ауқымды әскери операцияларды бастады және ел аумағының көп бөлігін басып алды. Күзге қарай палестиналықтар Батыс Бейруттан, ал сириялық әскерлер Бейрут-Дамаск тас жолының оңтүстігіндегі астаналар мен аудандардан кетуге мәжбүр болды. Палестина құрамаларының шығарылуын көпұлтты күштер бақылап отырды.^[10]

Тағы қараңыз

• Екінші Ливан соғысы (2006)
• Үшінші Ливан соғысы (2024)

Дереккөздер

1. The Lebanon War: Operation Peace for Galilee (1982) Ministry of Foreign Affairs.(қолжетпейтін сілтеме)
2. Shawn T. Cochran War Termination as a Civil-Military Bargain. — ISBN 978-1-137-52796-7.
3. First Lebanon War (1982-1985) | Military History Books | Helion & Company.
4. The Israeli Experience In Lebanon, 1982-1985.
5. Lebanese Civil War summary | Britannica  (ағыл.).
6. Сакер, т.II, 2011
7. Сакер, т.II, 2011
8. Righteous Victims: A History of the Zionist-Arab Conflict, 1881-1999.
9. Комиссия решила назвать Вторую Ливанскую войну Второй Ливанской войной // Newsru.co.il от 21 марта 2007.(қолжетпейтін сілтеме)
10. Таяу Шығыста тағы соғыс: Израиль-Ливан қанқасап қырылысуда!  (қаз.).