Турмалин

Tourmaline
Schorl Tourmaline
Негізі
Санаты	Минерал
Химиялық формуласы	(Ca,K,Na,[])(Al,Fe,Li,Mg,Mn)3(Al,Cr, Fe,V)6 (BO3)3(Si,Al,B)6O18(OH,F)4 [1][2]
Ерекшеліктері
Түсі	Most commonly black, but can range from brown, violet, green, pink, or in a dual-colored pink and green.
Кристал пішіні	Parallel and elongated. Acicular prisms, sometimes radiating. Massive. Scattered grains (in granite).
Сингониясы	Trigonal
Үгітіндісі	Indistinct
Агреттары	Uneven, small conchoidal, brittle
Моль шкаласы бойынша минерал қаттылығы	7–7.5
Streak	White
Үлес салмағы	3.06 (+.20 -.06)[1]
Тығыздығы	2.82–3.32
Polish luster	Vitreous[1]
Оптикалық сипаты	Double refractive, uniaxial negative[1]
Refractive index	nω=1.635–1.675, nε=1.610–1.650
Birefringence	-0.018 to -0.040; typically about .020 but in dark stones it may reach .040[1]
Pleochroism	typically moderate to strong[1] Red Tourmaline: Definite; dark red,light red Green Tourmaline: Strong; dark green, yellow-green Brown Tourmaline: Definite; dark brown, light brown Blue Tourmaline: Strong; dark blue, light blue
Dispersion	.017[1]
Ultraviolet fluorescence	pink stones—inert to very weak red to violet in long and short wave[1]
Absorption spectra	a strong narrow band at 498 nm, and almost complete absorption of red down to 640nm in blue and green stones; red and pink stones show lines at 458 and 451nm as well as a broad band in the green spectrum[1]

Турмалин

Турмалин — силикаттар класының борлы силикаттар тобына жататын минерал. Химиялық формуласы (N3, Са)(Мв, А1)6ӀВ3А135і6(0, ОН)30] Сингониясы — тригондық, кристалдары — бағана тәрізді, агрегаттары — сояу, радиал-сәулелі, талшықты. Түсі — қызыл (рубеллит), қара (шерл), көк (индиголит), жасыл (верделит), түссіз, жылтырлығы — шыныдай, каттылығы — 7—7,5; жіктілігі жоқ, меншікті салмағы — 2,90—3,25. Пегматиттерде, гидротермалық кендерде, метаморфиттер мен метасоматиттерде кездеседі. Турмалин зергерлік істе, радиотехникада, оптикада қолданылады.^[3]

Дереккөздер

1. Gemological Institute of America, GIA Gem Reference Guide 1995, ISBN 0-87311-019-6
2. Mindat tourmaline group Accessed September 12, 2005. This website details specifically and clearly how the complicated chemical formula is structured.
3. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Қ 17 Геология/Жалпы редакциясын басқарған — түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайышов — Алматы: "Мектеп" баспасы" ЖАҚ , 2003. — 248 бет. ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2