Саяқ Түсіндірме сөздікте мұның екі түрлі мағынасы
берілген. Бірі — өз алдына бөлек жүретін, тусыған, бойдақ;
екіншісі — жападан-жалғыз, жеке, ала бөтен. Онда
екінші мағынаны «ауыспалы» деп белгілеген.
«Саяқ» сезі кейде «некен-саяқ», «сүйек-саяқ» сияқты
қос сәздер құрамында да кездесіп отырады.
Біз төркінін қарастырғалы отырған «саяқтың» алғашқы қос сезге (некен-саяқ) аздап қатысы болуы мүмкін,
ал соңғысына (сүйек-саяқ) жанаспайды.
Бір ғана түркі тілінің дерегі «саяқ» сөзінің төркінін
шешуге мүмкіндік бергендей. Хакас тілінде «сая», «саяғ»
тұлғасындағы сөздер біздегі «шешу» деген етістік мағынасында
қолданылады (Хак.-рус. сл., 1953, 184). Біздің
тілімізде «шешу» сөзінің ауыспалы мағынасы «босату,
ерік беру» дегенге нұсқайды. Ерік берілген, бос жан
иесінің беті ауған жаққа баруына қақы бар. Сондықтан да болар қырғыз тілінде «саяқ» сезінің мағынасы — жалғыз, қаңғыбас (К. Юд., КРС., 1965, 639).
Сөйтіп, біздегі «саяқ» сәзінің алғашқы мағынасы —
шешіп жіберілген, босатылған дегенді аңғартады.[1]
Дереккөздер
- ↑ Бес жүз бес сөз.— Алматы: Рауан, 1994 жыл. ISBN 5-625-02459-6
