Аманжол Қошанұлы Қошанов (11 қазан 1934 жылы, СҚО, Шал ақын ауданы, Алқаағаш ауылында туған) — экономист ғалым. Экономика ғылымдарының докторы, профессор. Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясының академигі. Қазақстанның мемлекеттік сыйлығының (2015) және Ш.Уәлиханов атындағы мемлекеттік сыйлықтың (1983) иегері. Қазақстан Республикасының Еңбек сіңірген ғылым қайраткері (1995). ҚР Экономика институтының бас ғылыми қызыметкері.
Толығырақ
Еңбек жолы
- 1957-1959 жылдары Ақтөбе кооператив техникумында саяси экономия пәнінің оқытушысы.
- 1959-1967. Қазақ ССР Ғылым академиясының Экономика институтында кіші, аға ғылыми қызметкері.
- 1967-1995. Қазақ ССР Ғылым академиясының Экономика институтында ғылыми хатшы т.б лауазымдарды атқарды.
- 1985-1988. Қазақ ССР Ғылым академиясының Экономика институты директорының орынбасары.
- 1988-1995. Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының Экономика институтының директоры.
- 1995-2004. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігіне қарасты Экономика институтының Нарықтық экономика теориясы бөлімінің меңгерушісі.
- 1996-1999. Қазақстан Республикасы Ғылым министрлігі – Ғылым академиясының вице-президенті және коллегия мүшесі.
- 1999-2004. Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының Төралқасы мүшесі.
- 2004-2009. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігіне қарасты Экономика институтының Ұлттық экономика теориясы және институционалдық саясат бөлімінің меңгерушісі.
- 2009-2013. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігіне қарасты Экономика институтының Әлеуметтік-бағдарлау экономикасы орталығының жетекшісі.
- 2009 жылдан Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігіне қарасты ҚР Экономика институтының бас ғылыми қызыметкері лауазымында.
Ғылыми шығармашылығы
- Аманжол Қошанұлы - Нарықтық үй қызметшісі теориясы саласында еліміздің жетекші экономисті. Жаһандану және аймақтық интеграция жағдайындағы түбегейлі экономикалық реформаны, мүліктік қатынастар мен кәсіпкерлікті дамыту трансформациялау, ұлттық экономикалық мүдделерін жүйесін және экономикалық қауіпсіздік мәселелері бойынша, оның еңбектері елімізде және шет елдерде танымал болды.
- Қошанов өтпелі экономика жағдайында Қазақстанда меншік қатынастарының өзгеруі, кәсіпкерліктің дамуы, ұлттық экономикалық мүдделер жүйесі, жаһандану және аймақтық интеграция жағдайында экономиканың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері жөнінде іргелі ғылыми зерттеулер жүргізіп, бұл мәселелер бойынша ғылыми бағдарлама жасауға атсалысты. Ол экономикалық теория бойынша өзіндік ғылыми мектебін қалыптастырды.
- Әлеуметтік және гуманитарлық ғылымдар саласындағы ғылыми-зерттеу институттарының академигі Қошанова іс-жетекшілігімен Қазақстан экономикасының даму басымдықтарына сәйкес белсенді қайта құрылымдауды ұшырады. Жеке бастамасымен, жетекші ғылыми және ұйымдастырушылық іс-шаралар кең білімі мен тәжірибесі айтарлықтай Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарында елдің орнату және ұлттық мәдениет пен руханияттың жаңғыртудағы қоғамдық ғылымдардың маңызды міндеттерді іске асыруды, нарықтық қатынастардың қалыптасуы мен Қазақстандағы азаматтық қоғам үлес қосты.
Ғылыми қызыметтері
Қазақстан Ғылым Академиясының Экономика институтының жанындағы докторлық диссертациялар қорғау жөніндегі арнаулы кеңестің төрағасы, Қазақстан Ғылым Академиясының Төралқасының жанындағы сараптамалық кеңестің төрағасы, Экономикалық реформа жөніндегі ғылыми кеңестің тең төрағасы, Қазақстан Президенті Аппаратының ғылыми сарапшысы, Қазақстан Президенті жанындағы Мемлекеттік саясат жөніндегі ұлттық кеңес комиссиясының мүшесі.
Шығармалары
- 1988 жылы "В тобы кешенін аймақтық филиалдарының қалыптастыру";
- 1993 жылы "Экономикалық негіздері және Қазақстан Республикасында меншік иелігінен алу мен жекешелендіру саясаты";
- 2000 жылы "Қазақстан Республикасында қарым-қатынастарды акционерлік жүйесін қалыптастыру, Қазақстан Республикасында аралас экономикаға кәсіпкерлік мемлекеттің қалыптасуы";
- 2003 жылы "Қазақстан нарықтық трансформация мүліктік қатынастар" (Астана);
- 2004 жылы "Жылжымайтын мүлік қатынастары және өнеркәсіптік кәсіпорындардың жұмыс істеуі, Астана-Қарағанды" және т.б.[2]
Ғылыми атақтары
Мемлекеттік марапаттары
- 1970 жылы «Лениннің туғанына 100жыл» құрмет белгісі;
- 1976 жылы КСРОның «ерен еңбегі үшін» медалі;
- 1983 жылы «Қазақстанның индустриялық прогресі кемелденген социа- лизм тұсында» монографиясы үшін, Ш.Уәлиханов атындағы мемлекеттік сыйлықтың лауреаты атынды;
- 1984 жылы Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің Құрмет грамотасы;
- 1986 жылы КСРОның «Еңбек ардагері» құрметті медалі;
- 1995 жылы президенттің жарлығымен «Қазақстанның Еңбек сіңірген ғылым қайраткері» құрметті атағы берілді.
- 1996 жылы Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясының құрмет грамотасы;
- 1999 жылы «Астана» медалі;
- 2001 – 2004 жылдары екі мәрте «Ғылымды дамытуға сіңірген еңбегі үшін медалі» мен марапатталған (ҚР БжҒ министрлігі);
- 2004 жылдың 19 желтоқсанында жоғарғы мемлекеттік марапат «Парасат ордені» мен марапатталды.
- 2004 жылы Халықаралық ғылыми қауымдастығымен белсенді байла- нысы үшін Халықаралық Кембридж өмірдерек орталығының «XXI ғасырдың аса көрнекті зияткері» құрметті медалімен марапатталды. (Англия);
- 2004-2009 жылдары Ғылымда және халықаралық ынтымақтастықта зор жетістіктерге жеткені үшін Америка өмірдерек институты мен ха- лықаралық департаменті «Жыл адамы» құрметті атаққа лайық деп тапты.
- 2006 жылы Өзінің мемлекеті мен халқына сіңірген еңбегі мен үлесі үшін әлемнің таңдаулы азаматтарына Америка орталығының (ABJ–АҚШ) «Қазақстан үшін алтын медаль» халықаралық марапаты берілді;
- 2007. Академик А.Қ. Қошанов есімі Кембридж орталығының «XXI ғасырдың 2000 аса көрнекті ғалымдары» деген арнайы басылымына кіргізілді.
- 2008 жылы «Астанаға 10 жыл» медалі;
- 2009 жылы Халықаралық ғылыми ынтымақтастықта кәсіби жетістікке 46 жеткені және үлесі үшін Америка өмірдерек институтының «Еркін медаль» және «Құрмет ордені» деген марапаттарына ие болды
- 2009 жылы Халықаралық өмірдерек қауымдастығының (Кембридж, Ан- глия) «2009 жылдағы әлемнің 100 аса көрнекті ғалымдары» деген ла- уазымына ие болды. 2009. Мамандарды кәсіби даярлау ісінде сіңірген еңбегі үшін «Үздік ұстаз» төс белгісімен марапатталды (12.10.2009 ж.).
- 2014 жылы елімздің жоғарғы мемлекеттік марапаты ІІІ дәрежедегі «Барыс ордені» мен марапатталған.
- 2015 жылы елбасының қолынан ғылым саласындағы ерен еңбектері үшін Қазақстанның мемлекеттік сыйлығын алды.
- Бірнеше медалдар мен құрмет грамоталарымен марапатталған.
Дереккөздер
