Александр Николаевич Сызғанов

Сызғанов Александр Николаевич (17.8.1896, Татарстан, Арск қаласы – 8.10.1980, Алматы) – хирург, медицина ғылымдарының докторы (1936), профессор (1934), Қазақстан Ғылым Академиясының академигі (1955), Қазақстанның еңбек сіңірген ғылым қайраткері (1941).

Жыл	Оқиға
1922 жылы	Қазан университетін бітірген
1934 – 1963 жылы	қазіргі Қазақ ұлттық медицина университетінде операциялық және топографиялық анатомия кафедрасының, жалпы хирургия кафедрасының меңгерушісі
1945 – 1975 жылы	өзі ұйымдастырған Қазақ клиникасы және эксперименттік хирургия институтының (қазіргі Хирургия ғылыми орталығы, Сызғановтың атымен аталады) директоры
1975 жылдан өмірінің соңына дейін	Қазақ клиникасы және эксперименттік хирургия институтының ғылыми кеңесшісі болды

Жетістіктер

Негізгі ғылыми-зерттеулері жалпы, жеке және операциялық хирургия мәселелеріне арналған. Сызғанов лимфа жүйесі туберкулезін, жүрек-қан тамыр, тыныс алу, ас қорыту жүйелері ауруларын, эндеметрия бұғақ ауруын хирургиялық жолмен емдеу әдістерін тауып, оларды күнделікті дәрігерлік тәжірибеге енгізді; онкологиялық, бұғақ ауруының ісінуін емдейтін арнайы хирургиялық орталықтар құрды. Оның басшылығымен Қазақстанда хирург-клиниктер ғылыми мектебінің іргесі қаланды, Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде респуликалық қан құю станциясы ұйымдастырылып, қан орнына қолдананылатын – КЗК сұйықтығы алынды.

Сызғановтың редакциясымен Хирургия орталығының 16 томдық ғылыми еңбегі жарық көрді. 10 монография, 900-ден астам ғылыми еңбек жазған. Оның жетекшілігімен 17 доктор және 73 кандидаттық диссертация қорғалды. 3 Ленин, 2 Еңбек Қызыл Ту, 2 “Құрмет белгісі” ордендерімен марапатталған. Алматы қаласында бір көше Сызғанов атымен аталады. Қазақ ұлттық медицина университетінде Сызғанов атындағы стипендия тағайындалған.

Шығармалар

• О некоторых условиях развития злокачественных опухолей, А.-А., 1970;
• О лечении гнойных хирургических заболеваний салициловой кислотой, 2 изд., А.-А., 1980;
• Проблемы хирургии, А.-А., 1984.^[1]

Дереккөздер

1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том