დანიის მონარქების სია

დანიის მონარქთა გერბი

დანიის მონარქების სიაში წარმოდგენილია იმ ადამიანთა სია, რომლებიც მართავდნენ დანიას. მიუხედავად იმისა, რომ ისტორიაში დანიის თითქმის ყველა მონარქი მამაკაცი იყო, არსებობს ორი გამონაკლისი, როდესაც მონარქი ქალი გახდა. ეს იყო XIV საუკუნეში მარგარეტე I და ასევე დანიის დღევანდელი მონარქი, მარგარეტე II. ასევე უნდა აღინიშნოს, რომ კალმარის უნიის დროს (1397–1523) დანიას, ნორვეგიასა და შვედეთს საერთო მონარქები ჰყავდათ, თუმცა მისი დაშლისთანავე შეიქმნა დანია-ნორვეგიის კავშირი, რომელიც 1814 წლამდე გაგრძელდა, რა დროსაც დანიასა და ნორვეგიას ერთი მონარქი ჰყავდათ. ასევე საინტერესოა, რომ დანიის მეფე კნუტ დიდმა მოახერხა და დროებით ინგლისის სამეფო ტახტიც დაიკავა. გარდა ამისა, 1380–1944 წლებში დანიის მონარქები ასევე იყვნენ ისლანდიის, ხოლო 1380-დღემდე გრენლანდიისა და ფარერის კუნძულთა მონარქები.

ლეგენდარული და პრე-დანიური მონარქები

• დან I, პირველი დანიელი მონარქი, რომლის პატივსაცემადაც დაერქვა ქვეყანას სახელი;
• ხოკილეკუსი, დაახლოებით VI საუკუნე. გადმოცემის თანახმად იუტლანდიელი ტომების გამაერთიანებელი, რომელიც გააფთრებით ეწინააღმდეგებოდა ფრანკთა იმპერიას და სწორედ მისი დამსახურებით გადაურჩა დანია ფრანკთა დაპყრობას;
• ონგენდუსი, VIII საუკუნე. პირველად სწორედ მის დროს დაიწყო ქრისტიანთა მისიონერული ვიზიტები დანიაში და სწორედ მისიონერთა ჩანაწერებიდან ვიგებთ მისი არსებობის შესახებ;
• ჰარალდი, VIII საუკუნე. მის შესახებ ცნობებს გვაწვდის ფრიზიის მეფე რედბად II-ის ელჩობა, თუმცა მის სახელთან დაკავშირებით ისტორიკოსები დღემდე დაობენ.
• ზიგფრედი, მეფობდა 770-იან-790-იან წლებში;
• გადფრედი, მეფობდა 804–810 წლებში;
• ჰემინგი, 810–812 წლებში. წინამორბედთა მსგავსად იბრძოდა ფრანკების წინააღმდეგ. იგი მოკლეს კარლოს დიდის წინააღმდეგ ბრძოლის დროს;
• ზიგფრედი, გადფრედის ძმიშვილი. ივარაუდება, რომ ფრანკებმა მისი დახმარებით მოკლეს ჰემინგი, რათა იგი ტახტზე ასულიყო;
• ჰარალდი და მისი ძმები: რაგნფრიდი და ჰემინგ ჰარალდსონი ერთად მართავდნენ 819–827 წლებში. მათ მოილაპარაკეს ფრანკთა იმპერატორ ლუი ღვთისმოსავთან და გარკვეული შეთანხმება დადეს, ამასთან დაადგინეს სახელმწიფო საზღვარი;
• ჰორიკ I, მეფობდა 827–854 წლებში. ამ დროს ქვეყანაში შეიჭრნენ ფრანკები, მოახდინეს სამხრეთ მიწების ოკუპაცია და მოკლეს მეფე ჰორიკი;
• ჰორიკ II, მეფობდა 854–860 წლებში. იგი იმით გახდა ცნობილი, რომ პირველად დანიის ისტორიაში, კავშირი დაამყარა პაპთან. მან რომის პაპ ნიკოლოზ I-ს დახმარების თხოვნით მიმართა, რათა როგორმე აღეკვეთა ფრანკების თარეში;
• ბაგზესგი, 860–871 წლებში;
• ჰალფდანი, 871–877 წლებში;
• ზიგფრედი, 877–891 წლებში. დანიის პირველი ქრისტიანი მონარქი. მან ჰორიკ II-ის მსგავსად დახმარების თხოვნით მიმართა პაპს, რომელმაც დახმარება მხოლოდ გაქრისტიანების შემთხვევაში აღუთქვა. ამის გამო იგი 882 წელს მოინათლა, თუმცა მისი ერი არ გაქრისტიანებულა;
• ჰალგა, მეფობდა 890-იან წლებში;
• ოლოფი, ცდილობდა შვედეთის ტახტის მიტაცებას;
• გირდი და გნუპა, ოლოფის ვაჟები, რომლებიც ერთად მართავდნენ;
• სიგტრიდი, გნუპას ვაჟი, დაიღუპა გამეფებიდან მალევე;
• რაგნარ ლოდბროკი, მეფობდა IX საუკუნის ბოლოს და X საუკუნის დასაწყისში. იგი იმით გახდა ცნობილი, რომ ილაშქრა ინგლისსა და ფრანკთა სახელმწიფოში. მან ალყა შემოარტყა ფრანკიის დედაქალაქ პარიზსაც, თუმცა დამარცხდა. მიუხედავად ამისა, მისი ძმა, როლო დაქორწინდა ფრანკთა იმპერატორ შარლ III მოსულელოს ასულზე, რის სანაცვლოდაც დანიელებმა ჩრდილო საფრანგეთში მიიღეს მიწები, რომელსაც ნორმანდია ეწოდა;
• სიგარდ გველისთვალა, რაგნარის ვაჟი. მისი მეფობის დროს დანიის დაქვემდებარებაში შევიდა კუნძული ზელანდი და სამხრეთ შვედური რეგიონი სკონე;
• ჰარტაკნუტი, სიგარდის ვაჟი. ვინაიდან დედამისი ნორთუმბრიის პრინცესა და ქრისტიანი ქალი იყო, ბევრი მას თავის ნამდვილ მონარქად არ თვლიდა და იგი დანიის მხოლოდ პატარა ნაწილს მართავდა. შემდგომში მისმა ვაჟმა, გორმმა მოახერხა 936 წელს ერთიანი დანიის ტახტზე ასვლა და საკუთარი დინასტიის დაარსება.

გორმების დინასტია (936–1042)

სახელი	პორტრეტი	დაიბადა	თანამდებობაზე იყო	გარდაიცვალა	კავშირი წინამორბედთან
გორმ მოხუცი		??	936 — 958/9	958/9	ჰარტაკნუტის ვაჟი
ჰარალდ I ლურჯკბილა		??	958/9 — 985/6	1 ნოემბერი, 985 ან 986	გორმის ვაჟი
სვენ I ჩანგლისწვერა		960	985/986 — 1014	3 თებერვალი, 1014 (53 წლის)	ჰარალდ I-ის ვაჟი
ჰარალდ II		??	1014-1018	1018	სვენ I-ის უმცროსი ვაჟი
კნუტ I დიდი		985/95	1019-1035	12 ნოემბერი, 1035 (40-50 წლის)	სვენ I-ის უფროსი ვაჟი
ჰარდეკნუტი		1020	1035-1042	8 ივნისი, 1042	კნუტ I-ის უფროსი ვაჟი

ფაირჰეარების დინასტია (1042–1047)

სახელი	პორტრეტი	დაიბადა	თანამდებობაზე იყო	გარდაიცვალა	კავშირი წინამორბედთან
მაგნუს კეთილი		1024	1042-1047	25 ოქტომბერი, 1047	არ აქვს

ესტრიდსენების დინასტია (1047–1375)

სახელი	პორტრეტი	დაიბადა	თანამდებობაზე იყო	გარდაიცვალა	კავშირი წინამორბედთან
სვენ II		1019	1047-1076	28 აპრილი, 1076 (57-58 წლის)	სვენ I-ის ქალიშვილ ასტრიდ სვენსდოტერის უფროსი ვაჟი
ჰარალდ III სუფთა		1040	28 აპრილი, 1076 — 17 აპრილი, 1080	17 აპრილი, 1080 (40 წლის)	სვენ II-ის უკანონო ვაჟი
კნუტ IV წმინდა		1042	17 აპრილი, 1080 — 10 ივლისი, 1086	10 ივლისი, 1086 (43-44 წლის)	სვენ II-ის უკანონო ვაჟი
ოლაფ I მშიერი		1050	10 ივლისი, 1086 — 18 აგვისტო, 1095	18 აგვისტო, 1095 (44-45 წლის)	სვენ II-ის უკანონო ვაჟი
ერიკ I საუკეთესო		1050	18 აგვისტო, 1095 — 10 ივლისი, 1103	10 ივლისი, 1103 (42-43 წლის)	სვენ II-ის უკანონო ვაჟი
ნიელსი		1065	10 ივლისი, 1103 — 25 ივნისი, 1134	25 ივნისი, 1134 (68-69 წლის)	სვენ II-ის უკანონო ვაჟი
ერიკ II დამახსოვრებული		1090	25 ივნისი, 1134 — 18 ივლისი, 1137	18 ივლისი, 1137 (46-47 წლის)	ერიკ I-ის უკანონო ვაჟი
ერიკ III ცხვარი		1120	18 ივლისი, 1137 — 27 აგვისტო, 1146	27 აგვისტო, 1146 (25-26 წლის)	ერიკ II-ის ქალიშვილ რაგნჰილდა ერიკსდოტერის ვაჟი
სვენ III ნიჭიერი		1125	27 აგვისტო, 1146 — 23 ოქტომბერი, 1157 (კნუტ V-ის თანამმართველი)	23 ოქტომბერი, 1157 (31-32 წლის)	ერიკ II-ის ვაჟი
კნუტ V		1129	27 აგვისტო, 1146 — 9 აგვისტო, 1157 (სვენ III-ის თანამმართველი)	9 აგვისტო, 1157 (27-28 წლის)	ნიელსის შვილიშვილი
ვალდემარ I დიდი		14 იანვარი, 1131	1154 — 12 მაისი, 1182	12 მაისი, 1182 (51 წლის)	ერიკ I-ის შვილიშვილი
კნუტ VI		1163	12 მაისი, 1182 — 12 ნოემბერი, 1202	12 ნოემბერი, 1202 (38-39 წლის)	ვალდემარ I-ის უფროსი ვაჟი
ვალდემარ II გამარჯვებული		9 მაისი, 1170	12 ნოემბერი, 1202 — 28 მარტი, 1241	28 მარტი, 1241 (70 წლის)	ვალდემარ I-ის უმცროსი ვაჟი
ვალდემარ უმცროსი		1209	1215-1231 (ვალდემარ II-ის თანამმართველი)	28 ნოემბერი, 1231 (21-22 წლის)	ვალდემარ II-ის უფროსი ვაჟი
ერიკ IV		1216	28 მარტი, 1241 — 9 აგვისტო, 1250	9 აგვისტო, 1250 (33-34 წლის)	ვალდემარ II-ის შუათანა ვაჟი
აბელი		1218	9 აგვისტო, 1250 — 29 ივნისი, 1252	29 ივნისი, 1250 (33-34 წლის)	ვალდემარ II-ის შუათანა ვაჟი
კრისტოფერ I		1219	29 ივნისი, 1252 — 29 მაისი, 1259	29 მაისი, 1259 (39-40 წლის)	ვალდემარ II-ის ნაბოლარა ვაჟი
ერიკ V		1249	29 მაისი, 1259 — 22 ნოემბერი, 1286	22 ნოემბერი, 1286 (36-37 წლის)	კრისტოფერ I-ის ვაჟი
ერიკ VI		1274	22 ნოემბერი, 1286 — 13 ნოემბერი, 1319	13 ნოემბერი, 1319 (44-45 წლის)	ერიკ V-ის უფროსი ვაჟი
კრისტოფერ II		29 სექტემბერი, 1276	1320-1326 (ჩამოაგდო მისმა უფროსმა ვაჟმა)	2 აგვისტო, 1332 (55 წლის)	ერიკ V-ის უმცროსი ვაჟი
ერიკი		1307	1326-1326 (ჩამოაგდო მისმა უმცროსმა ნახევარ-ძმამ)	1332 (დაახლ. 25 წლის)	კრისტოფერ II-ის უფროსი ვაჟი
ვალდემარ III		1314	1326-1329 (ჩამოაგდო მამამისმა)	1364 (49-50 წლის)	კრისტოფერ II-ის უმცროსი ვაჟი
კრისტოფერ II		29 სექტემბერი, 1276	1329-1332	2 აგვისტო, 1332 (55 წლის)	ერიკ V-ის უმცროსი ვაჟი
ერიკი		1307	1332-1332	1332 (დაახლ. 25 წლის)	კრისტოფერ II-ის უფროსი ვაჟი
უმეფობის ხანა (1332–1340)
ვალდემარ IV		1320	1340 — 21 ივნისი, 1375 (ჩამოაგდო მისმა შვილიშვილმა)	24 ოქტომბერი, 1375 (54-55 წლის)	კრისტოფერ II-ის ნაბოლარა ვაჟი

ბიელბოს დინასტია (1375–1387)

სახელი	პორტრეტი	დაიბადა	თანამდებობაზე იყო	გარდაიცვალა	კავშირი წინამორბედთან
ოლაფ II		დეკემბერი, 1370	3 მაისი, 1376 — 23 აგვისტო, 1387 (დედის, დედოფალ მარგარეტე I-ის თანამმართველი)	23 აგვისტო, 1387 (16 წლის)	ვალდემარ IV-ის ასულ მარგარეტეს ვაჟი

ესტრიდსენების დინასტია (1376–1412)

სახელი	პორტრეტი	დაიბადა	თანამდებობაზე იყო	გარდაიცვალა	კავშირი წინამორბედთან
მარგარეტე I		1353	3 მაისი, 1376 — 28 ოქტომბერი, 1412	28 ოქტომბერი, 1412 (58-59 წლის)	ვალდემარ IV-ის ასული და ოლაფ II-ის დედა

პომერანიული დინასტია (1397–1439)

სახელი	პორტრეტი	დაიბადა	თანამდებობაზე იყო	გარდაიცვალა	კავშირი წინამორბედთან
ერიკ VII		1381/82	17 ივნისი, 1397–1439 (დაამხო მისმა დის შვილმა)	3 მაისი, 1459 (76-78 წლის)	ვალდემარ IV-ის ასულ ინგებორგ დანიელის შვილიშვილი

ვიტელსბახების დინასტია (1440–1448)

სახელი	პორტრეტი	დაიბადა	თანამდებობაზე იყო	გარდაიცვალა	კავშირი წინამორბედთან
კრისტოფერ III ბავარიელი		26 თებერვალი, 1416	9 აპრილი, 1440 — 5/6 იანვარი, 1448	5/6 იანვარი, 1448 (31 წლის)	ვალდემარ IV-ის შვილთაშვილის შვილი და ერიკ VII-ის დის შვილი

ოლდენბურგების დინასტია (1448–1863)

სახელი	პორტრეტი	დაიბადა	თანამდებობაზე იყო	გარდაიცვალა	კავშირი წინამორბედთან
კრისტიან I		თებერვალი, 1426	28 სექტემბერი, 1448 — 21 მაისი, 1481	21 მაისი, 1481 (51 წლის)	ერიკ IV-ის შვილთაშვილის შვილთაშვილის შვილი
ჰანსი		2 თებერვალი, 1455	21 მაისი, 1481 — 20 თებერვალი, 1513	20 თებერვალი, 1513 (58 წლის)	კრისტიან I-ის უფროსი ვაჟი
კრისტიან II		1 ივლისი, 1481	20 თებერვალი, 1513 — 20 იანვარი, 1523 (ჩამოაგდო საკუთარმა ბიძამ)	25 იანვარი, 1559 (77 წლის)	ჰანსის ვაჟი
ფრედერიკ I		7 ოქტომბერი, 1471	20 იანვარი, 1523 — 10 აპრილი, 1533	10 აპრილი, 1533 (61 წლის)	კრისტიან I-ის უმცროსი ვაჟი
უმეფობის ხანა (1533–1534)
კრისტიან III		12 აგვისტო, 1503	4 ივლისი, 1534 — 1 იანვარი, 1559	1 იანვარი, 1559 (55 წლის)	ფრედერიკ I-ის ვაჟი
ფრედერიკ II		1 ივლისი, 1534	1 იანვარი, 1559 — 4 აპრილი, 1588	4 აპრილი, 1588 (53 წლის)	კრისტიან III-ის ვაჟი
კრისტიან IV		12 აპრილი, 1577	4 აპრილი, 1588 — 28 თებერვალი, 1648	28 თებერვალი, 1648 (70 წლის)	ფრედერიკ II-ის ვაჟი
ფრედერიკ III		18 მარტი, 1609	28 თებერვალი, 1648 — 9 თებერვალი, 1670	9 თებერვალი, 1670 (60 წლის)	კრისტიან IV-ის ვაჟი
კრისტიან V		15 აპრილი, 1646	9 თებერვალი, 1670 — 25 აგვისტო, 1699	25 აგვისტო, 1699 (53 წლის)	ფრედერიკ III-ის ვაჟი
ფრედერიკ IV		11 ოქტომბერი, 1671	25 აგვისტო, 1699 — 12 ოქტომბერი, 1730	12 ოქტომბერი, 1730 (59 წლის)	კრისტიან V-ის ვაჟი
კრისტიან VI		30 ნოემბერი, 1699	12 ოქტომბერი, 1730 — 6 აგვისტო, 1746	6 აგვისტო, 1746 (46 წლის)	ფრედერიკ IV-ის ვაჟი
ფრედერიკ V		31 მარტი, 1723	6 აგვისტო, 1746 — 14 იანვარი, 1766	14 იანვარი, 1766 (42 წლის)	კრისტიან VI-ის ვაჟი
კრისტიან VII		29 იანვარი, 1749	14 იანვარი, 1766 — 13 მარტი, 1808	13 მარტი, 1808 (59 წლის)	ფრედერიკ V-ის ვაჟი
ფრედერიკ VI		28 იანვარი, 1768	13 მარტი, 1808 — 3 დეკემბერი, 1839	3 დეკემბერი, 1839 (71 წლის)	კრისტიან VII-ის ვაჟი
კრისტიან VIII		18 სექტემბერი, 1786	3 დეკემბერი, 1839 — 20 იანვარი, 1848	20 იანვარი, 1848 (61 წლის)	ფრედერიკ V-ის უმცროსი ვაჟის, პრინცი ფრედერიკის ვაჟი
ფრედერიკ VII		6 ოქტომბერი, 1808	20 იანვარი, 1848 — 15 ნოემბერი, 1863	15 ნოემბერი, 1863 (55 წლის)	კრისტიან VIII-ის ვაჟი

გლიუქსბურგების დინასტია (1863-დღემდე)

სახელი	სურათი	დაიბადა	თანამდებობაზე იყო	გარდაიცვალა	კავშირი წინამორბედთან
კრისტიან IX		8 აპრილი, 1818	15 ნოემბერი, 1863 — 29 იანვარი, 1906	29 იანვარი, 1906 (87 წლის)	ფრედერიკ V-ის ასულ ლუიზა დანიელის შვილიშვილი
ფრედერიკ VIII		3 ივნისი, 1843	29 იანვარი, 1906 — 14 მაისი, 1912	14 მაისი, 1912 (68 წლის)	კრისტიან IX-ის ვაჟი
კრისტიან X		26 სექტემბერი, 1870	14 მაისი, 1912 — 20 აპრილი, 1946	20 აპრილი, 1946 (76 წლის)	ფრედერიკ VIII-ის ვაჟი
ფრედერიკ IX		11 მარტი, 1899	20 აპრილი, 1946 — 14 იანვარი, 1972	14 იანვარი, 1972 (72 წლის)	კრისტიან X-ის ვაჟი
მარგრეტე II		16 აპრილი, 1940	14 იანვარი, 1972 — 14 იანვარი, 2024	ცოცხალია	ფრიდრიხ IX-ის უფროსი ქალიშვილი
ფრედერიკ X		26 მაისი, 1968	14 იანვარი, 2024 — დღემდე	ცოცხალია	მარგრეტე II-ის ვაჟი

ლიტერატურა

• kongehuset.dk: Kongehuset Arkivert 24. november 2011 hos Wayback Machine.