ანდრე მარი ამპერი

ანდრე მარი ამპერი
ფრანგ. André-Marie Ampère
დაბ. თარიღი 20 იანვარი, 1775(1775-01-20)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14] [15]
დაბ. ადგილი ლიონი[16] [15]
გარდ. თარიღი 10 ივნისი, 1836(1836-06-10)[17] [18] [4] [5] [19] [7] [8] [9] [20] [10] [21] [11] [13] [14] (61 წლის)
გარდ. ადგილი მარსელი[17] [4]
დასაფლავებულია მონმარტრის სასაფლაო[7]
მოქალაქეობა საფრანგეთი[22]
საქმიანობა ფიზიკოსი[17] [4] , მათემატიკოსი[17] [4] , ინჟინერი, ფილოსოფოსი[4] , ქიმიკოსი და გამომგონებელი
მუშაობის ადგილი პოლიტექნიკური სკოლა[4] და საფრანგეთის კოლეჯი[23]
ალმა-მატერი პოლიტექნიკური სკოლა
განთქმული მოსწავლეები Jean Baptiste Firmin Demonferrand
მეუღლე Julie Carron[4]
დედა Jeanne Antoinette Desarcey
შვილ(ებ)ი ჟან-ჟაკ ამპერი
ჯილდოები საპატიო ლეგიონის ორდენის კავალერი[24] , სამეფო საზოგადოების უცხოელი წევრი[25] და 72 names on the Eiffel Tower[26]
ხელმოწერა

ანდრე მარი ამპერი (ფრანგ. André-Marie Ampère; დ. 20 იანვარი, 1775 — გ. 10 ივნისი, 1836) — ფრანგი ფიზიკოსი და მათემატიკოსი ელექტრომაგნეტიზმის ფუძემდებელი და აღმომჩენი. იყო სამეფო საზოგადოების წევრი. ელექტროენერგიის საზომი ერთეული ამპერი მის პატივსაცემად დაერქვა.

მეცნიერული მოღვაწეობა

ამპერს მნიშვნელოვანი გამოკვლევები აქვს ჩატარებული მათემატიკაში, მექანიკასა და ფიზიკაში. მისი ძირითადი ფიზიკური ნაშრომები შესრულებულია ელექტროდინამიკის სფეროში. 1820 წელს მან დაადგინა მაგნიტურ ისარზე მაგნიტური ველის მოქმედების მიმართულების განსაზღვრის წესი, რომელიც დღეს ამპერის კანონის სახელითაა ცნობილი; ჩაატარა მრავალი ცდა მაგნიტსა და ელექტრულ დენს შორის ურთიერთქმედების გამოსაკვლევად; ამ მიზნებისთვის მან შექმნა მრავალი ხელსაწყო; ამპერმა აღმოაჩინა, რომ დედამიწის მაგნიტური ველი გავლენას ახდენს დენის მოძრავ გამტარებზე. იმავე წელს მან აღმოაჩინა ურთიერთქმედება ელექტრულ დენებს შორის, მოახდინა ამ მოვლენის ფორმულირება (ამპერის კანონი), განავრცო მაგნეტიზმის თეორია, შემოგვთავაზა ელექტრომაგნიტური პროცესების გამოყენება სიგნალთა გადაცემისთვის.

1822 წელს ამპერმა აღმოაჩინა სოლენოიდის (დენიანი კოჭას) მაგნიტური ეფექტი, საიდანაც მომდინარეობდა სოლენოიდის ეკვივალენტობის იდეა მუდმივი მაგნიტისთვის. აგრეთვე მან შემოგვთავაზა მაგნიტური ველის გაძლიერების იდეა რკინის ფულარის მეშვეობით, რომელიც მოთავსებული იქნებოდა სოლენოიდის შიგნით. ამპერმა თავისი იდეები გადმოსცა ნაშრომებში „ელექტროდინამიკური დაკვირვებების კრებული“ (ფრანგ. „Recueil d’observations electrodynamiques“, პარიზი, 1822), „ელექტროდინამიკური მოვლენების თეორიის მოკლე კურსი“ (ფრანგ. „Precis de la theorie des phenomenes electrodynamiques“, პარიზი, 1824), „ელექტროდინამიკური მოვლენების თეორია“ (ფრანგ. „Theorie des phenomenes electrodynamiques“). 1826 წელს მან დაამტკიცა მაგნიტური ველის ცირკულაციის თეორემა. 1829 წელს ამპერმა გამოიგონა ისეთი ხელსაწყოები, როგორებიცაა კომუტატორი და ელექტრომაგნიტური ტელეგრაფი.

მექანიკაში მას ეკუთვნის ტერმინ „კინემატიკის“ ფორმულირება.

1830 წელს მეცნიერულ მიმოსვლაში შემოიღო ტერმინი „კიბერნეტიკა“.

რესურსები ინტერნეტში

სქოლიო

  1. ↑ http://books.google.de/books?id=rwEoAAAAYAAJ&pg=PA389&hl=de#v=snippet&q=1775&f=false
  2. ↑ http://amperemusee.fr
  3. ↑ http://www.ras.ru/win/db/show_per.asp?P=.id-49535.ln-ru.dl-.pr-inf.uk-12
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 Roux P. d. Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays — 2 — Éditions Robert Laffont, 1994. — Vol. 1. — P. 82. — ISBN 978-2-221-06888-5
  5. ↑ 5.0 5.1 MacTutor History of Mathematics archive — 1994.
  6. ↑ André Marie Ampere — ministère de la Culture.
  7. ↑ 7.0 7.1 7.2 Find a Grave — 1996.
  8. ↑ 8.0 8.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
  9. ↑ 9.0 9.1 Czech National Authority Database
  10. ↑ 10.0 10.1 GeneaStar
  11. ↑ 11.0 11.1 Pas L. v. Genealogics — 2003.
  12. ↑ Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija — LZMK, 1999. — 9272 გვრ.
  13. ↑ 13.0 13.1 André Marie Ampere / B. Delmas, R. Mathis — 2009.
  14. ↑ 14.0 14.1 Base biographique — BIU Santé.
  15. ↑ 15.0 15.1 baptismal record
  16. ↑ Saint-Pierre D. Dictionnaire historique des Académiciens de Lyon: 1700-2016 — Lyon: Académie des sciences, belles-lettres et arts de Lyon, 2017. — P. 1369. — ISBN 978-2-9559433-0-4
  17. ↑ 17.0 17.1 17.2 17.3 Deutsche Nationalbibliothek Record #118645048 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
  18. ↑ Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  19. ↑ SNAC — 2010.
  20. ↑ Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
  21. ↑ Roglo — 1997. — 10000000 ეგზ.
  22. ↑ RKDartists
  23. ↑ კოლეჟ-დე-ფრანსის პროფესორების სია
  24. ↑ Léonore database — ministère de la Culture.
  25. ↑ https://catalogues.royalsociety.org/CalmView/Record.aspx?src=CalmView.Persons&id=NA5782&pos=1
  26. ↑ https://www.toureiffel.paris/fr/le-monument/tour-eiffel-et-sciences

Read other articles:

The Left (Germany)

German political party The Left Die LinkeChairpersons Janine Wissler Martin Schirdewan Deputy Chairpersons Ates Gürpinar Lorenz Gösta Beutin Katina Schubert Jana Seppelt SecretaryTobias Bank [de]Founded16 June 2007 (2007-06-16)Merger ofPDSWASGHeadquartersKarl-Liebknecht-Haus Kleine Alexanderstraße 28 D-10178 BerlinThink tankRosa Luxemburg FoundationStudent wingDie Linke.SDSYouth wingLeft Youth SolidMembership (2022) 54,214[1]IdeologyDemocratic socia...

 

المجلس الدولي للأرشيف

المجلس الدولي للأرشيف (بالفرنسية: Conseil international des archives)‏(بالإنجليزية: International Council on Archives)‏  الاختصار (بالإنجليزية: ICA)‏،  و(بالفرنسية: CIA)‏  البلد فرنسا  المقر الرئيسي باريس  تاريخ التأسيس 9 يونيو 1948[1]  العضوية الاتحاد الدولي لجمعيات ومؤسسات المكتبات[2]&...

 

اقتصاديات العلوم

هذه المقالة تحتاج للمزيد من الوصلات للمقالات الأخرى للمساعدة في ترابط مقالات الموسوعة. فضلًا ساعد في تحسين هذه المقالة بإضافة وصلات إلى المقالات المتعلقة بها الموجودة في النص الحالي. (مارس 2023) تحتاج النصوص المترجمة في هذه المقالة إلى مراجعة لضمان معلوماتها وإسنادها وأسلو...

Bučna vas

Ortschaften der Stadtgemeinde Novo mesto Stadt Novo mesto Bučna vas ist der Name einer der 23 Ortsgemeinschaften (Krajevna skupnost) in der slowenischen Stadtgemeinde Novo mesto im Südosten des Landes. Zur Ortsgemeinschaft gehören die Siedlungen Daljni Vrh, Dolenje Kamenje, Gorenje Kamence, Gorenje Kamenje, Hudo sowie die folgenden Straßen in der Stadt Novo mesto: Brezje, Brinje, Dolenje Kamence, Ljubljanska cesta (Hausnummern 49, 51, 53, 55, 57 bis 78, 80, 82, 84, 86, 88, 89, 90, 91, 92,...

 

Junji Ito

Japanese horror writer and manga artist (born 1963) For the fighter, see Junji Ito (fighter). Junji Ito伊藤 潤二Ito at Lucca Comics & Games 2018Born (1963-07-31) July 31, 1963 (age 60)Nakatsugawa, Gifu, JapanNationalityJapaneseOccupation(s)Writer, penciller, inker, manga artistNotable workTomieUzumakiGyoSpouse Ayako Ishiguro ​(m. 2006)​Children2 Junji Ito (Japanese: 伊藤 潤二, Hepburn: Itō Junji, born July 31, 1963) is a Japanese horror manga art...

 

Society of Hispanic Professional Engineers

This article contains content that is written like an advertisement. Please help improve it by removing promotional content and inappropriate external links, and by adding encyclopedic content written from a neutral point of view. (April 2021) (Learn how and when to remove this template message) Society of Hispanic Professional EngineersFormation1974 (1974)TypeEngineering SocietyHeadquartersLos Angeles, CaliforniaRegion served InternationalWebsiteshpe.org The Society of Hispanic Professi...

Королівські повітряні сили Югославії

Королівські повітряні сили Югославії Југословенско краљевско ратно ваздухопловствоJugoslovansko kraljevo vojno letalstvo Емблема Королівських Повітряних сил ЮгославіїЗасновано 1 січня 1924Країна  ЮгославіяНалежність Збройні сили ЮгославіїВид Збройні силиТип повітряні силиРоль вед...

 

Navarone Island

Fictional island NavaroneGeographyLocationSouth AegeanAdministration GreeceCapital cityNavaroneLargest settlementMandrakosDemographicsEthnic groupsGreeks Navarone Island is a fictional island portrayed in a novel by Alistair MacLean entitled The Guns of Navarone. The novel was made into a movie, but the film changed some of the geography of the island.[1] Although Navarone does not exist, its history is based on the real history of the Aegean Islands of Greece. Setting and terrai...

 

قبل الأوان (مسلسل)

يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (مارس 2016) قبل الأوان النوع دراما رومانسية تأليف عيسى الحمر إخراج عارف الطويل بطولة رؤى الصبانسعود الكعبيأحمد عبد ال...

Nadir Shah Kot District

Place in Khost, AfghanistanNadir Shah Kot District نادر شاه کوټ ولسوالۍولسوالی نادرشاه کوتA village in the Nadir Shah Kot District of Khost Province, AfghanistanNadir Shah Kot District in turquoise in the western part of Khost ProvinceCoordinates: 33°18′40″N 69°41′36″E / 33.3111°N 69.6933°E / 33.3111; 69.6933Country AfghanistanProvinceKhostCapitalNadir Shah KotGovernment • TypeCentralPopulation (2020)&...

 

Каліфорнійська затока

Каліфорнійська затокаісп. Golfo de California; Mar Bermejoісп. Mar de Cortes 28° пн. ш. 112° зх. д. / 28° пн. ш. 112° зх. д. / 28; -112Координати: 28° пн. ш. 112° зх. д. / 28° пн. ш. 112° зх. д. / 28; -112Частина від Північна частина Тихого океануdПрибереж...

 

Neeli (film)

2018 Indian film NeeliTheatrical release posterDirected byAlthaf RahmanScreenplay byMuneer Mohammadunni, Riyas MarathProduced byT. A. Sundar MenonStarringAnoop Menon Mamta MohandasBaby MiaCinematographyManoj PillaiEdited byV. SajanMusic bySharreth VasudevanProductioncompanySun Ads And Film ProductionsRelease date11 August 2018CountryIndiaLanguageMalayalam Neeli is a 2018 Indian Malayalam-language horror film written and directed by Althaf Rahman. The film stars Anoop Menon, Mamta Mohandas and...

It Means Nothing

2007 single by Stereophonics It Means NothingSingle by Stereophonicsfrom the album Pull the Pin B-sideBank Holiday MondayWritten2005Released24 September 2007 (2007-09-24)[1]StudioGrouse Lodge (County Westmeath, Ireland)Real World (Wiltshire, England)Eden (London, England)Length3:48LabelV2Songwriter(s)Kelly JonesProducer(s)Kelly JonesJim LoweStereophonics singles chronology Bank Holiday Monday (2007) It Means Nothing (2007) My Friends (2007) Music videoIt Means Nothing o...

 

Clearwater River (Mississippi River tributary)

River in the United StatesClearwater RiverThe Clearwater River in Clearwater, MinnesotaLocationCountryUnited StatesPhysical characteristicsSource  • locationMinnesota The Clearwater River is a 43.4-mile-long (69.8 km)[1] tributary of the Mississippi River in central Minnesota, United States. It rises in southern Stearns County and flows south into Meeker County, passing the town of Watkins. It turns east and enters a chain of lakes, eventually becoming t...

 

Proteinase 3

Mammalian protein found in Homo sapiens PRTN3Available structuresPDBOrtholog search: PDBe RCSB List of PDB id codes1FUJIdentifiersAliasesPRTN3, ACPA, AGP7, C-ANCA, CANCA, MBN, MBT, NP-4, NP4, P29, PR-3, PR3, proteinase 3External IDsOMIM: 177020 MGI: 893580 HomoloGene: 120934 GeneCards: PRTN3 Gene location (Human)Chr.Chromosome 19 (human)[1]Band19p13.3Start840,999 bp[1]End848,175 bp[1]Gene location (Mouse)Chr.Chromosome 10 (mouse)[2]Band10 C1|10 39.72 cMSta...

Susan Barlow

Fictional character Soap opera character Susan BarlowCoronation Street characterJoanna Foster as Susan Barlow (2001)Portrayed byKatie Heannau (1965–1970)Wendy Jane Walker (1970–1974, 1985–1987)Suzy Paterson (1979–1981)Joanna Foster (2001)Duration 1965–1971 1973–1974 1979–1981 1985–1987 2001 First appearanceEpisode 4505 April 1965Last appearanceEpisode 498311 February 2001ClassificationFormer; regularIntroduced byH.V. Kershaw (1965)Eric Prytherch (1973, 1974...

 

Master of Zen

1994 Hong Kong filmMaster of ZenDVD cover artTraditional Chinese達摩祖師傳Simplified Chinese达摩祖师传Hanyu PinyinDámó ZǔshīJyutpingDaat6-mo1 Zou2-si1 Directed byBrandy YuenWritten byBrandy YuenJohnny LeeChan Koo-fongSam YeungProduced byBrandy YuenStarringDerek YeeLouis FanCinematographyStephen PoonEdited byChun YuMusic byLowell LoSherman ChowProductioncompanyBrandy Film ProductionRelease date 26 February 1994 (1994-02-26) Running time89 minutesCountryHong Ko...

 

Jubilee Clock Tower

Clock tower in Northeast, Penang, Malaysia Queen Victoria Memorial Clock TowerMenara Jam Peringatan Victoria (Malay) ராணி விக்டோரியா நினைவு மணிக்கூண்டு (Tamil)5°25′9.8214″N 100°20′39.0984″E / 5.419394833°N 100.344194000°E / 5.419394833; 100.344194000LocationGeorge Town, Penang, MalaysiaDesignerMr. Pierce, Municipal Engineer, PenangTypeJubilee clock towerHeight97 ft (30 m)Begin...

Jal Mahal

Palace in Jaipur, Rajasthan For the 1980 film, see Jal Mahal (film). Jal MahalJal MahalShow map of JaipurJal MahalShow map of RajasthanLocationJaipurCoordinates26°57′13″N 75°50′47″E / 26.9537°N 75.8463°E / 26.9537; 75.8463TypeFreshwater – RecreationalCatchment area23.5 square kilometres (9.1 sq mi)Basin countriesIndiaManaging agencyKGK Group of Companies MumbaiSurface area300 acres (120 ha)Max. depth4.5 metres (15 ft)SettlementsJa...

 

JS Bank

JS BankTypePublicTraded asPSX: JSBLIndustryBanking, Finance, Investment BankingFoundedApril 2007; 16 years ago (2007-04)FounderJahangir SiddiquiHeadquartersKarachi, PakistanKey people Adil Matcheswala (Chairman) Basir Shamsie (CEO) ServicesConsumer Banking, Corporate Banking, Investment Banking, Investment Management, Finance, Digital Financial Services, Branchless Banking, Business Banking, Loans, Savings and Financial ProductsRevenue Rs. 21.11 billion (US$73...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!