მხითარ გოშის სამართლის წიგნი

მხითარ გოშის სამართლის წიგნი

მხითარ გოშის სამართლის წიგნი — სომხური იურიდიული კრებული[1], რომელიც ვარდაპეტმა (სჯულის მოძღვარმა) მხითარ გოშმა შეადგინა. კანონთა წერა გოშს 1184 წელს დაუწყია; ზოგი მკვლევრის ვარაუდით, კრებულზე იგი გარდაცვალებამდე (1213) მუშაობდა. სამართლის წიგნი შედგება შესავლისა (თავი I-XI) და 2 ნაწილისაგან: საეკლესიო სჯული (მმ. 1-124) და საერო სჯული (მმ. 1-130). კრებული შედგენილია უსუსტემოდ, სამართლის ნორმები და დებულებები გადმოცემულია ლიტერატურული წყაროების მიხედვით, რომლებსაც დართული აქვთ შემდგენლის კომენტარები და რჩევა-დარიგებანი. კანონთა ძირითადი წყაროა სომხეთის ჩვეულებითი სამართალი. ძველი აღქმიდან გამოყენებულია „გამოსლვათა“, „მეორე სჯულთა“ და „ლევიტელთა“ წიგნების ნორმები. ბევრ მუხლში დამოწმებულია ადგილები სახარებიდანაც. კრებულში შეტანილია ბიზანტიის სამართლებრივი ნორმები, აგრეთვე მსოფლიო და ადგილობრივი საეკლესიო კრებათა დადგენილებანი „წმინდათა მამათა“ (ათანასე, ბასილი კესარიელი და სხვები) კანონები. გამოყენებულია სომხეთის კანონების კრებული „კანონნი მამათა შედგომილთა“. სამართლებრივი წიგნის ერთ-ერთი წყაროა სასამართლო პრაქტიკა. კანონთა კრებულის მიზანი იყო გაბატონებულ ფეოდალურ ურთიერთობათა დაცვა; ამასთანავე, იგი შეიცავს მორალური ხასიათის რჩევა-დარიგებებს ფეოდალური თვითნებობის შეზღუდვის შესახებ.

მხითარ გოშის სახელი ცნობილი იყო თამარის სამეფო კარზე. მას მნიშვნელოვანი მიმოწერა ჰქონდა ზაქარია და ივანე მხარგრძელებთან. XVIII საუკუნის დამდეგს ვახტანგ VI-მ გადმოათარგმნინა „სომეხთა მეფეთა წიგნი სამართლისანი“ — „სამართალი სომხური“, რომელშიც მეორე ნაწილად შეტანილია მხითარ გოშის სამართლის ქართული ვერსია. ქართული თარგმანი საგრძნობლად გადამუშავებულია, არ იცავს დედნის თავებად და მუხლებად დაყოფას.

მხითარ გოშის სამართლის წიგნი მოქმედ სამართალს წარმოადგენდა სხვა ქვეყნებისა და მხარეების სომხეთის კოლონიებში (ყირიმი, პოლონეთი და სხვა). მან დიდი გავლენა მოახდინა შემდგომი პერიოდის სომხურ კანონმდებლობაზე. კერძოდ, სმბატის სამართლის წიგნზე.

ლიტერატურა

  • ქართული სამართლის ძეგლები, ი. დოლიძის გამოც., ტ 1, თბ., 1963;
  • Армянкий судебник Мхитара Гоша, пер., с древнеарм., Ер., 1954;
  • დოლიძე ი., ქსე, ტ. 7, გვ. 277-278, თბ., 1984
  • Robert W. Thomson. The Lawcode (Datastanagirk') of Mxit'ar Goš. — Rodopi, 2000

სქოლიო

  1. ↑ Robert W. Thomson. The Crusaders through Armenian Eyes // The Crusades from the Perspective of Byzantium and the Muslim World / Edited by Angeliki E. Laiou and Roy Parviz Mottahedeh. — Dumbarton Oaks, 2001. — P. 80.

Read other articles:

Wes Bentley

Wes BentleyBentley pada Maret 2012LahirWesley Cook Bentley4 September 1978 (umur 45)Jonesboro, Arkansas, ASTempat tinggalLos Angeles, California, ASAlmamaterJuilliard SchoolPekerjaanAktorTahun aktif1995–sekarangKota asalLittle Rock, Arkansas, ASSuami/istriJennifer Quanz ​(m. 2001⁠–⁠2009)​ Jacqui Swedberg ​(m. 2010)​Anak2 Wesley Cook Wes Bentley (lahir 4 September 1978)[1] adalah aktor berkeb...

 

Ronde van de Algarve 2006

Ronde van de Algarve 2006 32e editie Periode 15 februari – 19 februari Startplaats Albufeira Finishplaats Alto do Malhão Totale afstand 889 km Gem. snelheid 39,163 km/h Deelnemers 165 Eindklassementen Winnaar João Cabreira Punten Gert Steegmans Bergen Gustavo Rodríguez Sprint Hugo Sabido Team Maia Milaneza Navigatie ← Ronde van de Algarve 2005     Ronde van de Algarve 2007 → Portaal    Wielersport De Ronde van de Algarve 2006 (Portugees: Volta ao Algarve 2006...

 

Namibia at the 1994 Commonwealth Games

Sporting event delegationNamibia at the1994 Commonwealth GamesFlag of NamibiaCGF codeNAMCGANamibia National Olympic CommitteeWebsiteolympic.org.nain Victoria, British Columbia, CanadaAugust 18, 1994 (1994-08-18) – August 28, 1994 (1994-08-28)MedalsRanked 18th Gold 1 Silver 0 Bronze 1 Total 2 Commonwealth Games appearances (overview)19941998200220062010201420182022 Namibia competed at the 1994 Commonwealth Games in Victoria, British Columbia, Canada between...

Агнес Мусасе

Агнес Мусасе Особисті дані Повне ім'я Агнес Мусасе Народження 11 липня 1997(1997-07-11) (26 років)   Замбія Зріст 165 см Вага 54 кг Громадянство  Замбія Позиція захисниця Інформація про клуб Поточний клуб «Грін Буффалос» Номер 15 Професіональні клуби* Роки Клуб І (г) 2018—н.ч.

 

Kade

Kade sederhana di Danau Mapourika di Selandia Baru Kade adalah struktur terangkat yang menjulang di atas badan air dan biasanya menjorok keluar dari pantainya, biasanya ditopang oleh tiang pancang atau pilar, dan menyediakan akses di atas air ke area lepas pantai. Kade yang sering digunakan termasuk tempat memancing, dermaga kapal dan akses baik untuk penumpang maupun kargo, dan rekreasi tepi laut . Jembatan, bangunan, dan jalan setapak semuanya dapat ditopang oleh pilar arsitektural . Strukt...

 

National Cat Day

Day of celebration or awareness For the International Fund for Animal Welfare day, see International Cat Day. National Cat DayObserved byCanada; United States; Japan; RussiaTypeNationalDateAugust 8th (Canada)October 29th (United States)February 22nd (Japan)March 1st (Russia)February 17th (Italy, Brazil, Poland)FrequencyAnnually National Cat Day is celebrated in various countries. In some areas it is an awareness day to raise public awareness of cat adoption. United States and Canada In t...

Liga del Sur 2022

Campeonato de Liga del Sur 2022Liga del Sur 2022Datos generalesSede  ArgentinaAsociación Liga del Sur (Bahía Blanca)Fecha de inicio 5 de marzo de 2022Fecha de cierre 17 de diciembre de 2022Edición CXX temporada de Liga del SurPalmarésCampeón Apertura (Torneo Oficial): Tiro Federal Clausura (Torneo Oficial): LiniersApertura y Clausura (Torneo Promocional): La ArmoníaDatos estadísticosParticipantes 8 (Torneo Oficial)7 (Torneo Promocional)Partidos 112 (Torneo Oficial)84 (Torneo Promo...

 

Cooper, Texas

For another place, see Cooper, Houston County, Texas. City in Texas, United StatesCooper, TexasCityThe gazebo on the square in downtown CooperLocation of Cooper, TexasCoordinates: 33°22′22″N 95°41′21″W / 33.37278°N 95.68917°W / 33.37278; -95.68917CountryUnited StatesStateTexasCountyDeltaFounded1870Named forLeroy CooperGovernment • MayorDarren Braddy[1] • City Council Council members David PhillipsE.J. CatesJoAnn PreasW.D. Wil...

 

Kesadahan air

Artikel ini tidak memiliki referensi atau sumber tepercaya sehingga isinya tidak bisa dipastikan. Tolong bantu perbaiki artikel ini dengan menambahkan referensi yang layak. Tulisan tanpa sumber dapat dipertanyakan dan dihapus sewaktu-waktu.Cari sumber: Kesadahan air – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTOR artikel ini perlu dirapikan agar memenuhi standar Wikipedia. Tidak ada alasan yang diberikan. Silakan kembangkan artikel ini semampu Anda...

Lisbon Half Marathon

Annual half-marathon in Lisbon, Portugal Lisbon Half MarathonThe mass race begins by crossing the Ponte 25 de Abril bridgeDatelate November (2021)LocationLisbon, PortugalEvent typeRoadDistanceHalf marathonPrimary sponsorEDPEstablished1991Course recordsMen's: 57:31 (2021) Jacob KiplimoWomen's: 1:05:44 (2001) Susan ChepkemeiOfficial siteLisbon Half MarathonParticipants7793 finishers (2022)5,424 finishers (2021)15,692 (2019) EDP Lisbon Half Marathon is an annual international half marathon compe...

 

University of Lübeck

Public university in Germany University of LübeckUniversität zu LübeckSeal of the University of LübeckLatin: Universitas LubecensisMottoIm Focus das LebenMotto in EnglishFocus on LifeTypePublicEstablished1964Budget€ 113.3 million[1]PresidentGabriele Gillessen-Kaesbach[2]Academic staff2,154[1]Administrative staff310[1]Students4,945 WS 2018/19[3]LocationLübeck, Schleswig-Holstein, Germany53°50′13″N 10°42′21″E / 53.836...

 

Solar do Marques do Lavradio

Colonial palace in Rio de Janeiro, Brazil This article is an orphan, as no other articles link to it. Please introduce links to this page from related articles; try the Find link tool for suggestions. (August 2020) Solar do Marquês do Lavradio is an 18th-century palace located in Rio de Janeiro, Central Zone, Lapa, Rua do Lavradio, nº 84. In 1967 the historic building was assigned to the Sociedade Brasileira de Belas Artes SBBA (Brazilian Society of Fine Arts). History Built in 1777 in colo...

Bantalan rel

Untuk elemen mesin yang manfaatnya membatasi gerak, lihat Bantalan. Bantalan rel beton. Bantalan rel adalah landasan tempat rel bertumpu dan diikat dengan penambat rel, oleh karena itu harus cukup kuat untuk menahan beban kereta api yang berjalan di atas rel. Bantalan dipasang melintang rel pada jarak antara bantalan yang satu dengan lainnya sepanjang 0,6 meter. Jenis bantalan Tumpukan bantalan baja bekas Bantalan batu Bantalan jenis ini menggunakan batu sebagai bantalan relnya. Bantalan batu...

 

Daftar Wakil Wali Kota Bitung

Wakil Wali Kota BitungLambang Kota BitungPetahanaHengky Honandar, S.E.sejak 31 Maret 2021Masa jabatan5 tahunDibentuk2000Pejabat pertamaKolonel (Purn.) Cornelis SupitSitus webbitungkota.go.id Wakil Wali Kota Bitung adalah posisi kedua yang memerintah Kota Bitung di bawah Wali Kota Bitung. Posisi ini pertama kali dibentuk pada tahun 2000. Daftar No Wakil Wali Kota Mulai Jabatan Akhir Jabatan Prd. Ket. Wali Kota 1 Kolonel (Purn.)Cornelis Supit 2000 2005 1   Milton KansilS.E. Jabatan ko...

 

Tjingal

Peta Zuid en Ooster Afdeeling van Borneo, Lansdchap Cengal dan Manunggul berbatasan di utara dengan Kesultanan Paser dan di selatan dengan Landschap Sampanahan Kepangeranan Tjingal (Cengal) (d/h Kerajaan Pamukan), setelah bergabung dengan Hindia Belanda disebut Landschap Tjingal (Cengal) adalah sebuah Landschap atau suatu wilayah pemerintahan swaparaja yang dikepalai seorang bumiputera bagian dari Afdeeling Pasir en de Tanah Boemboe dalam pemerintahan kolonial Hindia Belanda di bawah kekuasaa...

Nasionalisme Turki

Mustafa Kemal Atatürk, bapak Turki modern pendiri Republik Turki Nasionalisme Turki adalah ideologi politik yang mempromosikan dan mengagungkan bangsa Turki, baik sebagai bangsa, kelompok etnis, maupun kelompok liguistik, dan menaruh perhatian pada negara di atas pengaruh lainnya. Gerakan ini memunculkan organisasi politik Turki Muda, ketika kesultanan Utsmaniyah sudah di ambang keruntuhan. Hingga akhirnya Mustafa Kemal Atatürk muncul sebagai tokoh yang membawa era modern Turki sekuler. Ruj...

 

Ore Oru Gramathiley

1987 Indian filmOre Oru GramathileyVCD coverDirected byK. Jyothi PandianBased onGandhi Gramamby VaaliProduced byS. RangarajanStarringLakshmiNizhalgal RaviCinematographyRangaaEdited byT. K. RajanMusic byIlaiyaraajaProductioncompanyAries EnterprisesRelease date 14 December 1987 (1987-12-14) CountryIndiaLanguageTamil Ore Oru Gramathiley (transl. Once upon a time in a village) is a 1987 Indian Tamil-language film directed by K. Jyothi Pandian. The film stars Lakshmi and Nizha...

 

Plutonic Airport

Airport in Plutonic Gold MinePlutonic AirportIATA: QPLICAO: YPLUSummaryAirport typePrivateOwnerBarrick Gold of AustraliaLocationPlutonic Gold MineElevation AMSL1,896 ft / 578 mCoordinates25°18′59″S 119°25′29″E / 25.31639°S 119.42472°E / -25.31639; 119.42472MapYPLULocation in Western AustraliaRunways Direction Length Surface m ft 07/25 2,071 6,795 Gravel Sources: Australian AIP[1] Plutonic Airport (ICAO: YPLU) serves the Plutonic Gold ...

Brazilian Americans

Americans of Brazilian birth or descent Brazilian AmericansBrasileiros americanos (Portuguese)Total population1,905,000 0.53% of the American populationRegions with significant populationsBoston • New York City • Miami • Orlando • Los Angeles • Bridgeport • Washington D.C. • San Francisco • Atlanta • Philadelphia[1]LanguagesPortuguese, EnglishReligionPredominantly:ChristianityMinority:MormonismJudaismRelated ethnic groupsPortuguese Americans • Latino Americans • ...

 

Flag of Maldives

National flag Flag of MaldivesUseNational flagProportion2:3Adopted25 July 1965DesignA green rectangle centered on a red field; charged with a white crescent facing the fly sideDesigned byAbdul Majeed Didi Maldivian flag in Malé The Flag of the Republic of Maldives (Dhivehi: ދިވެހިރާއްޖެގެ ދިދަ, romanized: Dhivehi Raajjeyge dhidha) is green with a red border. The center bears a vertical white crescent; the closed side of the crescent is on the raising side of the f...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!