ბორჯომის ხეობა

ბორჯომის ხეობა
ბორჯომის ხეობა ქალაქ ბორჯომთან

ბორჯომის ხეობა — მდინარე მტკვრის ხეობა, ბორჯომის მუნიციპალიტეტის ფარგლებში, სოფელ აწყურიდან (სამხრეთ-დასავლეთი) სოფელ ტაშისკარამდე (ჩრდილო-აღმოსავლეთი). მისი სიგრძეა დაახლოებით 60 კმ. ხეობის ფერდობებს ქმნის მესხეთისა და თრიალეთის ქედები. ბორჯომის ხეობა ახალციხის ქვაბულს შიდა ქართლის ბართან აკავშირებს. გენეტურად ტექტონიკური-ეროზიული ღრმა (1300-1500 მ) გამკვეთი ხეობაა, მდებარეობს ზღვის დონიდან 710-900 მ. აგებულია ძლიერი დანაოჭებული პალეოგენური, უმთავრესად ანდეზიტური ტუფბრექჩიებით და ფლიშური წყებებით. ბაკურიანის ლავური ნაკადის ბოლო ქალაქ ბორჯომთან მდინარე მტკვრის მარჯვენა ნაპირამდე აღწევს.

ბორჯომის ხეობის გაგანივრებულ ტერასულ უბნებს ციცაბოფერდობებიანი ვიწრობები ენაცვლება. ხეობის ფერდობები დასერილია ხევებით. ბევრგანაა მეწყრები და გაშიშვლებული კლდეები. ბორჯომის ხეობა მდიდარია გრუნტის წყლებითა და წყაროებით, რომელთა შორის ბევრი მინერალური წყაროა. ხეობის მარცხენა მხარის დიდი ნაწილი ბორჯომის სახელმწიფო ნაკრძალს უჭირავს.

ბორჯომის ხეობაში გადის ელექტროფიცირებული რკინიგზა და საავტომობილო გზატკეცილი. მთის ზომიერი ჰავა და უნიკალური სამკურნალო წყაროები საკურორტო მეურნეობისათვის ხელსაყრელ ბუნებრივ პირობებს ქმნიან. ხეობაში და მიმდებარე ტერიტორიაზე მნიშვნელოვანი კლიმატური-ბალნეოლოგიური კურორტებია: ბორჯომი, ბაკურიანი, ახალდაბა, წაღვერი, ციხისჯვარი, ცემი, ტბა და სხვა.

ისტორიულ-გეოგრაფიული ბორჯომის ხეობა უფრო ვრცელ ტერიტორიას მოიცავს. სახელწოდება „ბორჯომის ხეობა“ პირველად 1819 წლის საბუთში გვხვდება. მანამდე მას სადგერი ხეობა ეწოდებოდა (XV საუკუნიდან) და მტკვრის (ტაშისკარიდან აწყურამდე), საკუთრივ სადგერის (მოიცავდა სოფელ სადგერიდან წაღვერ-კიმოთესუბანსა და თორ-ბაკურიანს) და გუჯარეთის ხეობებისგან შედგებოდა. არქეოლოგიური კვლევა-ძიებით დასტურდება, რომ ბორჯომის ხეობაში პირველყოფილ ადამიანს უცხოვრია. II-IV საუკუნეებში აქ თორის საერისთავო დაარსდა, რომელსაც XV საუკუნემდე თორის მხარე ეწოდებოდა. XV საუკუნეში აქ ავალიშვილთა სათავადო (საავალიშვილო) შეიქმნა. XV საუკუნის ბოლოს ბორჯომის ხეობა სამცხე-საათაბაგოსთან ერთად ოსმალეთმა მიიტაცა, მოსახლეობა ნაწილი მტერთან ბრძოლაში დაიღუპა, დანარჩენი ზემო ქართლსა და იმერეთს შეეხიზნა.

XVIII საუკუნის ბოლოსათვის ბორჯომის ხეობა მთლიანად გაუკაცრიელდა. აქ არსებული მატერიალური კულტურული ძეგლები დაინგრა, ბევრი მთლიანად განადგურდა. ახალციხის საფაშოს მოშლისა და სამცხე-საათაბაგოდან თურქ დამპყრობთა განდევნის შემდეგ (1829) დაიწყო ბორჯომის ხეობის ხელახალი დასახლება. XIX საუკუნის 50-60 წლებში ზემო იმერეთიდან და ზემო ქართლიდან ბორჯომის ხეობაში 205 კომლი გადმოსახლდა. შემდგომში აქ უკრაინელი და ბერძენი მოახალშენენიც დასახლდნენ. 1871 წელს ბორჯომის ხეობა დიდი მთავრის მიხეილ ნიკოლოზის ძე რომანოვის საუფლისწულო მამული გახდა. ამ დროიდან აქაური გლეხობის მდგომარეობა გაუარესდა, რასაც 1899 წაღვერისა და კიმოთესუბნის გლეხთა აჯანყება მოჰყვა. 1918 წლის 7 მარტს ამიერკავკასიის სეიმმა ბორჯომის ხეობა სახელმწიფო საკუთრებად გამოაცხადა. საბჭოთა ხელისუფლების დამყარების შემდეგ 1921 წლის 20 მაისის დეკრეტით ბორჯომის ხეობა სახელმწიფო მნიშვნელობის კურორტად გამოცხადდა.

ლიტერატურა

Read other articles:

Republic of Korea Navy Special Warfare Flotilla

Special warfare unit of Republic of Korea Navy Republic of Korea Navy Special Warfare Flotilla대한민국 해군 특수전전단 WARFLOT operators in 2013. The operators consist of the Cheonghae Unit, an anti-piracy and counter-terrorist task force.Active25 November 1955 – presentCountry South KoreaBranch Republic of Korea NavyTypeSpecial operations forceRoleSpecial operationsPart ofRepublic of Korea Fleet CommandGarrison/HQJinhae, Gyeongnam ProvinceEngagements Vietnam War O...

 

كامل الشناوي

كامل الشناوي معلومات شخصية اسم الولادة مصطفى كامل الشناوي الميلاد 7 ديسمبر 1908الدقهلية،  مصر الوفاة 30 نوفمبر 1965 (العمر 56 سنة)القاهرة،  مصر الجنسية مصري الزوجة لم يتزوج أقرباء أخو مأمون الشناوي الحياة العملية المهنة شاعر، صحفي اللغات العربية  بوابة الأدب تعديل مصدري -

 

Hausbesetzung

Besetztes Haus in Stuttgart (2005) Eine Hausbesetzung ist eine rechtlich nicht zulässige Inbesitznahme eines leerstehenden Gebäudes und seine Verwendung als Wohnraum oder Veranstaltungsraum. Inhaltsverzeichnis 1 Allgemeines 2 Ursachen und Unterscheidungen 3 Chronik von Hausbesetzungen in verschiedenen Ländern und Städten 3.1 Dänemark 3.2 Deutschland 3.2.1 Hamburg 3.2.2 Ostdeutschland 3.3 Großbritannien 3.4 Niederlande 3.5 Österreich 3.5.1 Chronik 3.6 Schweiz 3.7 Spanien 3.8 USA 4 Juris...

Shadowmatic

ShadowmaticРозробник Triada Studio GamesВидавець Triada Studio GamesДистриб'ютор Google Play App StoreЖанр(и) головоломкаПлатформа  Android iOSДата випуску iOS:15 січня 2015Android:3 березня 2017Режим гри  Однокористувацька граМова англійська, російськаУкраїнська відсутняТворціКерівник(и) Ара АґамянІгроди...

 

Fuerzas Armadas Populares de Liberación de Angola

Fuerzas Armadas Populares de Liberación de Angola Activa 1974País República de AngolaRama/s Exército Popular de Libertação de Angola (EPLA), Marinha de Guerra y Força Aérea Popular de Angola / Defesa Aérea e AntiaéreaTipo ejércitoDisolución 1993PresupuestoImportaciones Unión Soviética (1975-1991)Cultura e historiaHistoria Guerra de la frontera de SudáfricaGuerra de la Independencia de AngolaGuerra civil angoleña .Vehículos capturados al FAPLA expuestos en el Museo Nacional Su...

 

Baudouin III dari Yerusalem

Baudouin IIIRaja YerusalemBerkuasa25 Desember 1143 – 10 Februari 1163Penobatan25 Desember 1143PendahuluMelisendePenerusAmaury IInformasi pribadiKelahiran1130Kematian10 Februari 1163Beirut, LebanonPemakamanGereja Makam Kudus, YerusalemWangsaWangsa AnjouAyahFoulquesIbuMelisende dari YerusalemPasanganTheodora Komnene Baudouin III (1130 – 10 Februari 1163[1]) merupakan seorang Raja Yerusalem dari tahun 1143 sampai 1163. Ia adalah putra sulung Melisende dan Foulques. Ia menjadi raja se...

Detective Conan: Police Academy Arc

Japanese manga series by Gosho Aoyama and Takahiro Arai Detective Conan: Police Academy Arc – Wild Police StoryFirst tankōbon volume cover, featuring (clockwise from the bottom) Jinpei Matsuda, Kenji Hagiwara, Wataru Date, Hiromitsu Morofushi and Rei Furuya/Tōru Amuro名探偵コナン 警察学校編 Wild Police Story(Meitantei Conan Keisatsu Gakkō-hen Wairudo Porisu Sutōrī)GenreAction, crime, mystery[1] MangaWritten byGosho AoyamaIllustrated byTakahiro AraiPublished...

 

Tríos para piano, Op. 70 (Beethoven)

Beethoven en 1804. Los Tríos para piano, Op. 70 son dos piezas camerísticas para piano, violín y violonchelo compuestas Ludwig van Beethoven en 1808. La partitura está dedicada a la condesa Anna Maria Erdődy.[1]​[2]​[3]​[4]​[5]​ Historia Partitura autógrafa del Op. 70 n.º 1 (Morgan Library & Museum, Nueva York). Composición La composición de ambos tríos para piano tuvo lugar mientras pasaba el verano de 1808 de nuevo en Heiligenstadt, Viena,[6]̴...

 

Lenyapnya Sebuah Permata

Lenyapnya Sebuah PermataThe Regatta Mystery and Other Stories Berkas:The Regatta Mystery US First Edition Cover 1939.jpgIlustrasi edisi AS pertamaPengarangAgatha ChristieNegaraAmerika SerikatBahasaInggrisGenreNovel kejahatanPenerbitDodd, Mead and CompanyTanggal terbit1939Jenis mediaCetak (sampul keras & sampul kertas)Halaman229 halaman (edisi pertama, sampul keras)Didahului olehAnd Then There Were None Diikuti olehSad Cypress  Lenyapnya Sebuah Pertama atau Th...

Freedom Over Me

Picture book by Ashley Bryan Freedom Over Me: Eleven Slaves, Their Lives and Dreams Brought to Life by Ashley Bryan AuthorAshley BryanIllustratorAshley BryanLanguageEnglishSet in1828, southern United StatesPublisherAtheneum BooksPublication dateSeptember 2016Pages56Awards2017 Newbery HonorISBN9781481456906WebsitePublisher's website Freedom Over Me: Eleven Slaves, Their Lives and Dreams Brought to Life by Ashley Bryan is a young adult picture book written and illustrated by Ashley Bryan, ...

 

Roman Catholic Diocese of Amos

Catholic ecclesiastical territory Diocese of AmosDioecesis AmosensisDiocèse d'AmosCoat of ArmsLocationCountry CanadaEcclesiastical provinceGatineauStatisticsPopulation- Catholics89,000 (79.7%)Parishes58InformationDenominationCatholicSui iuris churchLatin ChurchRiteRoman RiteEstablishedDecember 3, 1938CathedralCathédrale Ste-Thérese d'AvilaPatron saintTeresa of AvilaCurrent leadershipPopeFrancisBishopJoseph Ferdinand Guy BoulangerMetropolitan ArchbishopPaul-André DurocherBis...

 

Сонет (картина Ламберта)

У этого термина существуют и другие значения, см. Сонет. Джордж Вашингтон Ламберт Сонет. 1907 The sonnet холст, масло. 113,3 × 177,4 см Национальная галерея Австралии, Канберра, Австралия (инв. NGA 63.18[1]) «Сонет» (англ. The sonnet) — картина австралийского художника Джор...

Municipal Futebol Clube

Esta página cita fontes, mas que não cobrem todo o conteúdo. Ajude a inserir referências. Conteúdo não verificável pode ser removido.—Encontre fontes: ABW  • CAPES  • Google (N • L • A) (Janeiro de 2022) Municipal Nome Municipal Futebol Clube Fundação 13 de junho de 1918 (105 anos) Estádio Alfredo Ribeiro dos Santos Competição Amador da Capital Website municipalfutebolclube.com.b Uniformetitular Uniformealter...

 

One Dance

2016 single by Drake One DanceSingle by Drake featuring Wizkid and Kylafrom the album Views ReleasedApril 5, 2016Recorded2015GenreDancehallafrobeatspopUK funkyLength2:53LabelYoung MoneyCash MoneyRepublicSongwriter(s) Aubrey Graham Paul Jefferies Ayodeji Balogun Noah Shebib Errol Reid Luke Reid Kyla Smith Corey Johnson Logan Sama[1] Producer(s) Nineteen85 40 WizKid Sarz DJ Maphorisa Drake singles chronology Come and See Me (2016) One Dance (2016) Pop Style (2016) WizKid singles...

 

Blue Heart (film)

2021 Cuban Sci-fi film Blue HeartDirected byMiguel CoyulaWritten byMiguel CoyulaProduced byMiguel Coyula, Lynn CruzStarringLynn Cruz, Carlos Gronlier, Héctor Noas, Mariana Alom, Aramis Delgado, Fernando PérezCinematographyMiguel CoyulaEdited byMiguel CoyulaMusic byDika Chartoff, Ivan Lejardi, Miguel CoyulaRunning time143 minutesCountryCubaLanguagesSpanish, English, Japanese, Russian, Chinese Blue Heart (Spanish: Corazón Azul) is an independent sci-fi Cuban film directed by Miguel Coyula, s...

Cam (film)

2018 American filmCamTheatrical release posterDirected byDaniel GoldhaberScreenplay by Isa Mazzei Story by Daniel Goldhaber Isa Mazzei Isabelle Link-Levy Produced by Isabelle Link-Levy Adam Hendricks John H. Lang Greg Gilreath Starring Madeline Brewer Patch Darragh Melora Walters Devin Druid Imani Hakim Michael Dempsey CinematographyKatelin ArizmendiEdited byDaniel GarberMusic byGavin BrivikProductioncompanies Blumhouse Productions Divide/Conquer Gunpowder & Sky Seer Capital Distributed b...

 

Сан-Франциський мирний договір

Сан-Франциський мирний договір Мирний договір з Японією Японська サンフランシスコ講和条約 日本国との平和条約 Англійська Treaty of Peace with Japan Французька Traité de paix avec le Japon Іспанська Tratado de Paz con Japón Італійська Trattato di pace con il Giappone Німецька Friedensvertrag mit dem Staat Japan Португальська Tratado de paz com o Japão Ки...

 

2009 Central Coast Mariners FC (W-League) season

Central Coast Mariners FC 2008–09 football seasonCentral Coast Mariners FC2008–09 seasonChairmanIan KiernanManagerStephen RocheW-League- (of 8)Top goalscorer– goals← 2008–092010–11 → The 2009 season is the Central Coast Mariners' second season of football (soccer) in Australia's women's league, the W-League. CCM W-League V Melbourne Victory W-League at Leichhardt Oval Fixtures Round Date Opponent H/A Score CCM Scorers Stadium Crowd 1 5 October 2009 Sydney FC A ...

Katedral Kristus Sang Juru Selamat

Katedral Kristus Sang Juru SelamatХрам Христа СпасителяKhram Khrista SpasitelyaReligionAfiliasiOrtodoks RusiaDiberkati19 Agustus 2000LocationLokasiMoskwaKoordinat55°44′40″N 37°36′20″E / 55.74444°N 37.60556°E / 55.74444; 37.60556Koordinat: 55°44′40″N 37°36′20″E / 55.74444°N 37.60556°E / 55.74444; 37.60556ArchitectureGaya arsitekturKebangkitan RusiaSpecificationsPanjang79 m (NS-WE interior)[3]105 ...

 

Transformers/Back to the Future

Crossover comic miniseries Transformers/Back to the FutureCover A for issue #1 by Juan Samu.Publication informationPublisherIDW PublishingFormatLimited seriesGenreCrossoverScience fictionPublication dateOctober 7, 2020 — May 12, 2021No. of issues4Main character(s)Transformers (Hasbro)Back to the Future (Universal Pictures)Creative teamWritten byCavan ScottPenciller(s)Juan SamuLetterer(s)Neil UyetakeColorist(s)David García CruzEditor(s)David MarriotteChase Marotz Transformers/Back to the Fu...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!