არაგვის ხეობა

არაგვის ხეობა
მდინარე არაგვი

არაგვის ხეობახეობა ქართლის ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში. არაგვის ხეობაში აღმოჩენილია ძველი ქვის ხანის (ბაზალეთის პლატო), ადრინდელი ბრინჯაოს ხანის არქეოლოგიური ძეგლები (დიდველი-ხადას ხეობა, ჟინვალი, არაგვისპირი). ცნობილია ხადის, ჭიკაანის, ჩაბახურის, ფასანაურის, ჟინვალის, დუშეთის, ბულაჩაურის გვიანდელი ბრინჯაოს ხანის არქეოლოგიური ძეგლები. არაგვისა და მტკვრის შესართავთან უკვე ბრინჯაოს ხანაში ყოფილა დიდი დასახლება, რომლის საფუძველზე ანტიკურ ეპოქაში ქართლის (იბერიის) სამეფოს ძველი დედაქალაქი მცხეთა წარმოიქმნა.

წინაელისტურ არაგვზე გადიოდა აღმოსავლეთი საზღვარი ზენა სოფლისა, რომელსაც შემდგომში შიდა ქართლი და სასპასპეტო ეწოდებოდა. იგივე არაგვი იყო, ერთი მხრით, ქართლისა და, მეორე მხრით, კახეთ-კუხეთის, ხოლო მოგვიანო ხანებში კახეთის საზღვარი (IX-XI სსუკუნეებში კახეთის სამთავროს გაძლიერებასთან დაკავშირებით, ქართლ-კახეთის საზღვარი ქსნის ხეობაზე გადიოდა. გვიან საუკუნეებში ქართლისა და კახეთის სამეფოთა საზღვარი არაგვსა და გუდამაყრის ქედს გასდევდა).

არაგვის ხეობაზე უძველესი დროიდან გადიოდა ჩრდილოეთ კავკასიის დამაკავშირებელი გზა ამიერკავკასიასა და მახლობელ აღმოსავლეთთან. ბერძენი გეოგრაფი სტრაბონი მის შესახებ აღნიშნავს: „ჩრდილოეთით მცხოვრები მომთაბარეებიდან დაახლოებით სამი დღის ძნელი ამოსასვლელია, ხოლო ამის შემდეგ არის საცალფეხო გზა მდინარე არაგოსის ვიწრო ხეობაში, დაახლოებით ოთხი დღის სავალი, ხოლო გზის ბოლო ძნელად ასაღები კედლით არის გამაგრებული“ (ყაუხჩიშვილი თ., სტრაბონის გეოგრაფია, 1957, გვ. 129). ქართული წყაროების მიხედვით არაგვის ხეობის მთიანი ნაწილი წმ. ნინოს (IV ს.) ადრეული სამისიონერო მოღვაწეობის სფერო იყო, ადრინდელი ფეოდალური ხანიდან არაგვის ხეობაში შედიოდა რამდენიმე თემი: ფხოვი (ფშავ-ხევსურეთი), გუდამაყარი (გუდამაყრის ხევი), წილკანი (თეთრი არაგვის ჩრდილოეთით მდებარე ტერიტორია, შემდგომდროინდელი ხადა), ცხავატი - ტერიტორია სოფ. ქვეშეთის სამხრეთით, მთიულთკარამდე (ახლანდელი სოფ. ხამუშა). თავდაპირველად ცხავატი, ხოლო შემდეგ ხადა-ცხავატი შეადგენდა მთიულეთს. ხეობის ნაწილს მთიულთკარის სამხრეთით, დაახლოებით ანანურამდე, ეწოდებოდა ჭართალი, ხოლო მის სამხრეთით ვრცელ თემს - ბაზალეთი, რომელიც სამუხრანომდე აღწევდა, ხეობის სამხრეთ-აღმნოსავლეთ ნაწილი (არაგვის მარცხენა ნაპირი) შეადგენდა წობენისა და ხერკის ანუ საგურამოს თემებს.

არაგვის ხეობა წილკნის საეპისკოპოსოში შედიოდა, ადმინისტრაციულა — ქართლის საერისთავოში, რომელსაც მონღოლთა ბატონობის დროიდან გამოეყო არაგვის საერისთავო. არაგვის ხეობაში XI-XIII საუკუნეებში განსაკუთრებულ აღმავლობას მიაღწია ქ. ჟინვანმა (ჟინვალი), რომელიც ამ მუნიციპალიტეტში სამეფო ხელისუფლების დასაყრდენი იყო.

არაგვის ხეობა არაერთხელ ყოფილა როგორც ჩრდილოეთიდან, ისე სამხრეთიდან შემოსეულ დამპყრობლებთან ბრძოლის ასპარეზი. იგი ავბედობის დროს ქართლის ბარის მცხოვრებთა თავშესაფარიც იყო.

1881 წლიდან საქართველოს რუსეთთან შეერთების შემდეგ, არაგვის ხეობაზე გამავალი გზის მნიშვნელობა გაიზარდა. მოსახლეობას დაეკისრა გზის შეკეთება-გაფართოების სამუშაოები, ჯარის სურსათითა და ტრანსპორტით უზრუნველყოფა, მძიმე ბეგარამ მთიულეთის მოსახლეობის აჯანყება გამოიწვია (მთიულეთის აჯანყება 1804). დასაწყისში არაგვის ხეობა ადმინისტრაციულად შედიოდა დუშეთის მაზრაში. ახლანდელი ადმინისტრაციული დაყოფით ამ ტერიტორიის ნაწილი დუშეთის მუნიციპალიტეტში შედის, ნაწილი მცხეთისაში.

ლიტერატურა

Read other articles:

Stefan Groothuis Medallista olímpico Datos personalesNacimiento Empe, Países Bajos23 de noviembre de 1981 (41 años)Carrera deportivaRepresentante de Países Bajos Países BajosDeporte Patinaje de velocidad               Medallero Patinaje de velocidad masculino Evento O P B Juegos Olímpicos 1 0 0 Campeonato Mundial Dist. Ind. 1 0 1 Campeonato Mundial Dist. Corta 1 0 0 Página web oficial[editar datos en W...

 

This article includes a list of references, related reading, or external links, but its sources remain unclear because it lacks inline citations. Please help to improve this article by introducing more precise citations. (December 2022) (Learn how and when to remove this template message) Rajyotsava Awards are awarded every year on November 1, the eve of Karnataka Rajyotsava, the day Karnataka State was formed. Below are the dignitaries, who were awarded the same for the year 2022. Sankeerna ...

 

LegendMovie posterSutradara Boyapati Srinu ProduserRam AchantaGopichand AchantaAnil SunkaraSai Korrapati(Presents)[1]Ditulis olehM. Ratnam (dialogues)SkenarioBoyapati SrinuCeritaBoyapati SrinuPemeranNandamuri BalakrishnaJagapathi Babu[2]Radhika Apte[3]Sonal Chauhan[4]KalyaniPenata musikDevi Sri Prasad[5]SinematograferRam PrasadPenyuntingAnthonyPerusahaanproduksi14 Reels EntertainmentVarahi Chalana ChitramTanggal rilis 28 Maret 2014 (2014-03-2...

Omega RedOmega Red, X-Men Legends II: Rise of The ApocalypseInformasi publikasiPenerbitMarvel ComicsPenampilan pertamaX-Men #4 (vol. 2, Januari 1992)Dibuat olehJim Lee (penulis)John Byrne (ilustrasi)Informasi dalam ceritaAlter egoArkady RossovichSpesiesManusia MutanAfiliasi timThe HandRed MafiaNama alias terkenalArkady Gregorivich, Vasyliev ArkadyKemampuan Kekuatan manusia super, kecepatan, stamina, ketahanan, kelincahan dan refleks Regenerasi Tentakel Karbonadium yang dapat dimasukkan kedala...

 

Este artigo ou seção pode conter informações desatualizadas. Se tem conhecimento sobre o tema abordado, edite a página e inclua as informações mais recentes, citando fontes fiáveis e independentes. —Encontre fontes: ABW  • CAPES  • Google (N • L • A) LigaPro Serie B de 2021 Campeonato Equatoriano de Futebol de 2021 – Segunda Divisão Segunda Divisão do Campeonato Equatoriano de 2021 Local de disputa Equador Participant...

 

Horst Joachim Rheindorf – DÄT 2011 Horst Joachim Adolf August Rheindorf (* 6. Mai 1922 in Kassel; † 8. Mai 2018 in Bad Homburg vor der Höhe[1][2]) war ein deutscher Mediziner und ärztlicher Standespolitiker. Inhaltsverzeichnis 1 Leben und Wirken 2 Auszeichnungen 3 Weblinks 4 Einzelnachweise Leben und Wirken Horst Joachim Rheindorf studierte nach Abitur und Kriegseinsatz als Infanterist und im Sanitätsdienst Medizin an der Medizinischen Fakultät der Philipps-Universit...

Political party in Iceland Nationalist Party Party leaderJón H. ÞorbergssonParty leaderEiður S. KvaranParty leaderGísli SigurbjörnssonFounded1934Dissolved1944HeadquartersReykjavíkNewspaperÍslandMjölnirIdeologyCorporate statismIcelandic nationalism AntisemitismIndustrialismMilitarismAnti-communismPolitical positionFar-rightParty flagPolitics of IcelandPolitical partiesElections Nationalist march in Reykjavík, ca. 1930s. The Nationalist Party (Icelandic: Flokkur Þjóðernissi...

 

Chinese-language comics produced in mainland China, Hong Kong, and Taiwan For the Chinese dialect, see Manhua dialect.Not to be confused with Manhwa. ManhuaPublishersTong Li Comics, Ever Glory Publishing, Sharp Point Publishing, Jonesky, Chuang Yi, Kuaikan, ManMan, QQ Comic, Vcomic, U17, Dongman Manhua, dmzj.com, Comico Taiwan, Line WebtoonSeriesListLanguagesChinese (written in Traditional Chinese or Simplified Chinese)Related articles Hong Kong comics Lianhuanhua Manga Manhwa OEL manga Manfr...

 

Green Hall redirects here. Not to be confused with Hall Green. For other uses, see Green room (disambiguation). This article needs to be updated. The reason given is: many facts and figures are years out of date. Please help update this article to reflect recent events or newly available information. (August 2017) Peretsman-Scully Hallhsbu. 2002 to replace Green Hall as the home of the Psychology Department and Neuroscience Institute The Princeton University Department of Psychology, located ...

Space cakes beralih ke halaman ini. Untuk the Alanis Morissette EP, lihat Space Cakes. Hash brownies beralih ke halaman ini, yang bukan mengenai hash browns. Sebuah ragam space cakes dari Amsterdam Proses pembuatan bhang menjadi minuman Ganja pangan, atau makanan yang diserapi ganja, adalah sebuah produk makanan yang terdiri dari cannabinoid, khususnya THC. Ganja pangan disantap untuk keperluan medis dan rekreasional. Karena cannabinoid berlemak dan beralkohol, ganja harus dimasak dengan sala...

 

Опис файлу Опис Обкладинка альбому In kastus in vivo Джерело https://www.discogs.com/ru/master/1065494-%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D1%83-%D0%92%D0%BD%D0%B8z-Komu-Vnyz-In-Kastus-In-Vivo Час створення 1999 Автор зображення Караван CD Ліцензія див. нижче Обґрунтування добропорядного використання для статті «In kastus in vivo» [?] Мета використ...

 

Gloria Kotnik Medallista olímpica Datos personalesNacimiento Slovenj Gradec, Yugoslavia1 de junio de 1989 (34 años)Carrera deportivaRepresentante de Eslovenia EsloveniaDeporte Snowboard               Medallero Snowboard femenino Evento O P B Juegos Olímpicos 0 0 1 [editar datos en Wikidata] Gloria Kotnik (Slovenj Gradec, Yugoslavia, 1 de junio de 1989) es una deportista eslovena que compite en snowboa...

Perpustakaan Digital Dunia en: World Digital LibraryJenis situsPendidikan internasionalBahasaMulti-bahasaPemilikAmerika SerikatPenciptaLibrary of CongressSitus webwww.wdl.orgKomersialTidakDiluncurkan21 April 2009StatusDaring Perpustakaan Digital Dunia atau World Digital Library (WDL) adalah perpustakaan digital antarnegara yang dikelola oleh UNESCO dan Library of Congress (Perpustakaan Kongres) milik Amerika Serikat. Perpustakaan ini diresmikan pada tanggal 21 April 2009 dan dimaksudkan sebag...

 

Pour les articles homonymes, voir brosse. Jean-Patrice BrosseJean-Patrice Brosse (1981)BiographieNaissance 23 juin 1950Le MansDécès 22 septembre 2021 (à 71 ans)Saint-Ouen-de-SécherouvreNom de naissance Jean-Patrice Bernard Simon BrosseNationalité françaiseFormation École nationale supérieure des beaux-artsAcadémie musicale Chigiana de SienneActivités Musicien, organiste, clavecinisteAutres informationsInstruments Clavecin, orgueSite web www.jeanpatrice-brosse.commodifier - modi...

 

Full hybrid electric hatchback from Toyota For the export-model Aqua, see Toyota Prius C. Motor vehicle Toyota Aqua2011 Toyota Aqua (NHP10, Japan)OverviewManufacturerToyotaAlso calledToyota Prius c (2011–2021)ProductionDecember 2011[1] – presentBody and chassisClassSubcompact car/Supermini (B)Body style5-door hatchback The Toyota Aqua (Japanese: トヨタ・アクア, Hepburn: Toyota Akua) is a full hybrid electric subcompact/supermini hatchback (B-segment) manufactured ...

Laksamana TNI (Purn.)Slamet SoebijantoKepala Staf TNI Angkatan Laut ke-19Masa jabatan18 Februari 2005 – 7 November 2007PresidenSusilo Bambang YudhoyonoPendahuluBernard Kent SondakhPenggantiSumardjono Informasi pribadiLahir4 Juni 1951 (umur 72)Mojokerto, Jawa TimurKebangsaanIndonesiaAlma materAKABRI (1973)ProfesiTentaraKarier militerPihak IndonesiaDinas/cabang TNI Angkatan LautMasa dinas1973 - 2007Pangkat Laksamana TNISatuanKorps PelautSunting kotak info • ...

 

  ميّز عن ريدهات لينكس وريد هات إنتربرايز لينكس. ريد هاتالشعارمعلومات عامةالجنسية الولايات المتحدة[1] التأسيس 27 مارس 1993[2] النوع عمل تجاري — مقاولة — شركة عمومية محدودة الشكل القانوني شركة مساهمة — شركة عمومية محدودة المقر الرئيسي رالي، كارولاينا الشمالية ...

 

Location of Emslandlager Emslandlager (Emsland camps) were a series of 15 moorland labor, punitive and POWs-camps, active from 1933 to 1945 and located in the districts of Emsland and Bentheim, Lower Saxony, Germany. The central administration was set in Papenburg. From 1985 to 2011, the history of these camps was memorialized in the Dokumentations- und Informationszentrum (DIZ) Emslandlager in Papenburg. As of November 2011, this role has been taken over by the Gedenkstätte Esterwegen. In E...

York CountyComté d'York Log vo da Region in New Brunswick Basisdatn Stoot Kanada Provinz New Brunswick Vawoitungssiiz Fredericton Koordinatn: 45° 57′ N, 66° 39′ W45.954444-66.645556Koordinaten: 45° 57′ N, 66° 39′ W Eihwohna 97.238 (Stand: 2011) Fläch 8.136,7 km² Dichtn 12 Einw./km² Zeitzone: UTC-4 York County (franzesisch: Comté d'York) is a County in da kanadischn Provinz New Brunswick. Vawoitungssiez is de Haptstod vo New Brunsw...

 

Ediacaran fossil This article relies largely or entirely on a single source. Relevant discussion may be found on the talk page. Please help improve this article by introducing citations to additional sources.Find sources: Curviacus – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2023) Curviacus is a genus of Ediacaran organism of uncertain lineage that displays a modular body plan consisting of crescent shaped chambers. It contains a single spe...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!