Frjálslyndi flokkurinn (Kanada)

Frjálslyndi flokkurinn Liberal Party of Canada Parti libéral du Canada
Leiðtogi	Justin Trudeau
Forseti	Suzanne Cowan
Þingflokksformaður	Pablo Rodríguez
Stofnár	1867; fyrir 157 árum (1867)
Stofnandi	George Brown
Höfuðstöðvar	Constitution Square, Ottawa, Ontario
Stjórnmálaleg hugmyndafræði	Samfélagsleg frjálslyndisstefna
Einkennislitur	Rauður
Sæti í neðri þingdeild
Vefsíða	www.liberal.ca

Frjálslyndi flokkurinn er kanadískur stjórnmálaflokkur. Flokkurinn hefur verið í áhrifastöðu í kanadískum stjórnmálum mikinn hluta af sögu landsins^[1][2] og var við völd í tæp 69 ár á 20. öldinni, lengur en nokkur annar stjórnmálaflokkur í þróuðu ríki. Fyrir þær sakir er flokkurinn stundum kallaður „hinn eðlilegi stjórnarflokkur“ Kanada.^[3][4]

Flokkurinn kennir sig við frjálslyndisstefnu^[5][6][7] og er yfirleitt talinn standa í miðjunni eða til miðvinstri í litrófi kanadískra stjórnmála; vinstra megin við Íhaldsflokkinn en hægra megin við Nýja lýðræðisflokkinn (sem hefur stundum stutt minnihlutastjórnir Frjálslynda flokksins).^[5][2][8] Líkt og kanadíski Íhaldsflokkurinn er Frjálslyndi flokkurinn þó gjarnan talinn rúma margar ólíkar stefnur^[4] og flokkurinn sækir fylgi sitt til fjölbreyttra hópa kjósenda.^[9] Á áttunda áratugnum lýsti forsætisráðherrann Pierre Elliott Trudeau því yfir að Frjálslyndi flokkurinn aðhylltist „róttæka miðjustefnu“.^[10][11]

Meðal stefnumála og lagasetninga Frjálslynda flokksins í gegnum tíðina má nefna stofnun almennrar heilsugæslu, kanadískra lífeyrissjóða, stúdentalána, friðargæslu, alþjóðahyggju, sjálfstæði Kanada með núverandi stjórnarskrá landsins, viðurkenningu á réttindaskrá Kanada, mögulegt lagaferli fyrir aðskilnað fylkja úr kanadíska ríkjasambandinu, lögleiðingu á hjónabandi samkynhneigðra, lögleiðingu á líknardrápi og á kannabisneyslu og setningu almennra kolefnisskatta.^[6][12]

Árið 2015 vann Frjálslyndi flokkurinn undir forystu Justins Trudeau sinn mesta kosningasigur frá árinu 2000 og hlaut hreinan þingmeirihluta með 184 þingsætum og 39,5 prósentum atkvæða. Í þingkosningum árið 2019 tapaði flokkurinn nokkru fylgi og náði ekki að viðhalda meirihluta sínum en var þó áfram stærsti flokkurinn á kanadíska þinginu.^[13] Í næstu kosningum, sem voru haldnar 20. september 2021, mistókst Frjálslynda flokknum að endurheimta meirihluta á þingi en flokkurinn hlaut aftur flest þingsæti.^[14]

Leiðtogar Frjálslynda flokksins

• George Brown 1867
• Edward Blake 1869-1870
• Alexander Mackenzie 1873-1880 (forsætisráðherra 1873–1878)
• Edward Blake 1880-1887
• Wilfrid Laurier 1887-1919 (forsætisráðherra 1896–1911)
• William Lyon Mackenzie King 1919-1948 (forsætisráðherra 1921–1926, 1926–1930, 1935–1948)
• Louis St. Laurent 1948-1958 (forsætisráðherra 1948–1957)
• Lester B. Pearson 1958-1968 (forsætisráðherra 1963–1968)
• Pierre Trudeau 1968-1984 (forsætisráðherra 1968–1979, 1980–1984)
• John Turner 1984-1990 (forsætisráðherra 1984)
• Jean Chrétien 1990-2003 (forsætisráðherra 1993–2003)
• Paul Martin 2003-2006 (forsætisráðherra 2003–2006)
• Stéphane Dion 2006–2008
• Michael Ignatieff 2008–2011
• Bob Rae 2011–2013
• Justin Trudeau 2013– (forsætisráðherra 2015–)

Tilvísanir

1. Rodney P. Carlisle (2005). Encyclopedia of Politics: The Left and the Right. SAGE Publications. bls. 274. ISBN 978-1-4522-6531-5.
2. Donald C. Baumer; Howard J. Gold (2015). Parties, Polarization and Democracy in the United States. Taylor & Francis. bls. 152–. ISBN 978-1-317-25478-2.
3. Patrick James; Mark J. Kasoff (2007). Canadian Studies in the New Millennium. University of Toronto Press. bls. 70. ISBN 978-1-4426-9211-4.
4. R. Kenneth Carty (2015). Big Tent Politics: The Liberal Party's Long Mastery of Canada's Public Life. UBC Press. bls. 16–17. ISBN 978-0-7748-3002-7. - (PDF copy - UBC Press, 2015)
5. Amanda Bittner; Royce Koop (1. mars 2013). Parties, Elections, and the Future of Canadian Politics. UBC Press. bls. 300–. ISBN 978-0-7748-2411-8.
6. McCall, Christina; Stephen Clarkson. "Liberal Party". Geymt 5 október 2013 í Wayback Machine The Canadian Encyclopedia.
7. Dyck, Rand (2012). Canadian Politics: Concise Fifth Edition. Nelson Education. bls. 217, 229. ISBN 978-0176503437.
8. Liberal Party. 2015.
9. Andrea Olive (2015). The Canadian Environment in Political Context. University of Toronto Press. bls. 55–. ISBN 978-1-4426-0871-9.
10. Graham, Ron, ed. (1998). The Essential Trudeau. McClelland & Stewart, p. 71. ISBN 978-0-7710-8591-8.
11. Thompson, Wayne C. (2017). Canada. Rowman & Littlefield, p. 135. ISBN 978-1-4758-3510-6.
12. „Liberal Party of Canada“. Encyclopædia Britannica. Sótt 19. apríl 2013.
13. Ævar Örn Jósepsson (22. október 2019). „Trudeau tapar fylgi en sigrar þó“. RÚV. Sótt 22. október 2019.
14. Markús Þ. Þórhallsson (21. september 2021). „Frjálslyndi flokkur Trudeaus hafði betur í Kanada“. RÚV. Sótt 21. september 2021.

  Þessi grein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.