Ti ISO 3166 ket pagalagadan nga inpablaak babaen ti Gunglo ti Sangalubongan para iti Panagalagad (ISO). Daytoy ket mangipalawag kadagiti kodigo para kadagiti nagan ti pagpagilian, dagiti agkamkammatalek a teritorio, naipangruna a luglugar iti interesado iti heograpia, ken dagiti kangrunaan a pannakabingbingay (a kas dagiti probinsia wenno dagiti estado). Ti opisial a nagan ti pagalagadan ketl Kodkodigo para iti representasion ti nagnagan ti pagpagilian ken dagiti subdibisionda.
ISO 3166-1, Kodkodigo para iti representasion ti nagnagan ti pagpagilian ken dagiti subdibisionda – Paset 1: Kodkodigo ti pagilian, mangipalawag kadagiti kodigo para iti nagnagan ti pagpagilian, dagiti agkamkammatalek a teritorio, ken naipangruna a luglugar iti interesado iti heograpia. Daytoy ket mangipalawag kadagiti tallo nga agasmang dagiti kodigo ti pagilian:
ISO 3166-1 alpha-3 – dagiti tallo a letra a kodigo ti pagilian a mangpalubos ti nasaysayaat a bisual a pannakakkita ti paggiddiatan dagiti kodigo ti pagilian ngem dagiti kodigo ti alpha-2.
ISO 3166-2, Kodkodigo para iti representasion ti nagnagan ti pagpagilian ken dagiti subdibisionda – Paset 2: Kodigo ti subdibision ti pagilian, mangipalawag kadagiti kodigo para iti nagnagan dagiti nangruna a pannakabingbingay (a kas dagiti probinsia wenno dagiti estado) iti amin a pagpagilian a naikodigo iti 3166-1.
ISO 3166-3, Kodkodigo para iti representasion ti nagnagan ti pagpagilian ken dagiti subdibisionda – Paset 3: Kodigo para kadagiti dati a naus-usar a nagnagan ti pagpagilian, mangipalawag kadagiti kodigo para iti nagnagan ti pagpagilian a naikkaten manipud iti ISO 3166-1 manipud idi immuna a naipablaak idi 1974.
Dagiti edision
Ti immuna nga edision ti ISO 3166 ket naipablaak idi 1974, a nangiraman laeng kadagiti alpabetiko a kodigo ti pagilians. Ti maikadua nga edision, ket naipablaak idi 1981, ken nangiraman met kadagiti numeriko a kodigo ti pagilian, ken ti maikatlo ken maikapat nga edision ket naipablaak idi 1988 ken idi 1993. Ti maikalima nga edision, ket naipablaak idi baetan ti 1997 ken idi 1999, naipadakkel idi daytoy kadagiti tallo a paset tapno mairaman dagiti kodigo para kadagiti subdibision ken dagiti dati a pagilian.[2]
Mangtaripato nga Ahensia ti ISO 3166
Ti pagalagadan ti ISO 3166 ket tinartaripato babaen ti Mangtaripato nga Ahensia ti ISO 3166 (ISO 3166/MA), a mabirukan idiay sentral nga opisina ti ISO idiay Hinebra, Suisa. Kasisigud idi a mabirukan daytoy idiay Deutsches Institut für Normung (DIN) idiay Berlin, Alemania. Dagiti kangrunaan nga obrana ket:[3]
Ti aginayon ken mangikkat kadagiti nagan ti pagilian (nagnagan ti subdibision ti pagilian) ken ti mangikeddeng kadagiti elemento ti kodigo kaniada;
Ti mangipablaak kadagiti listaan ti nagnagan ti pagilian (nagnagan ti subdibision ti pagilian) ken dagiti elemento ti kodigo;
Ti mangtaripato ti listaan ti reperensia kadagiti amin a nga elemento ti kodigo ti pagilian ken elemento ti kodigo ti subdibision ken dagiti panawen a pannakausarda;
Ti agipablaak ti warnakan a mangirangarang kadagiti panagbalbaliw kadagiti tabla ti kodigo
Ti mangbalakad kadagiti agar-aramat iti pannakaipakat ti 3166.
Kamkameng
Adda dagiti sangapulo nga eksperto nga addaan iti karbengan ti panagbutos iti ISO 3166/MA.[4] Ti lima ket dagiti representatibo dagiti nailian a gunglo dagiti pagalagadan:
Association française de normalisation (AFNOR) – Pransia
American National Standards Institute (ANSI) – Estados Unidos
Internet Corporation for Assigned Names and Numbers (ICANN)
United Nations Economic Commission for Europe (UNECE)
Universal Postal Union (UPU)
Ti ISO 3166/MA ket adu pay met kadagiti mainaig a kamkammeng a saan a makibinglay kadagit panagbutos, a babaen ti kalaingda, ket addaan iti adu nga impluensia kadagiti pamay-an ti panangikeddeng iti mangtaripato nga ahensia.
