Le Protestantismo[1] es un movimento cristian que se separa del catolicismo romano durante le Reforma del seculo XVI. Le movimento se origina in Europa, e se diffunde in le resto del mundo. Le Protestantismo se basa sur le credentia que solmente le Biblia es le fonte autoritative del doctrina christian, e que tote le credentes pote acceder al textos sacrificate e interpretar los pro se mesme.
Le Protestantismo ha multe variantes differente, includente le Luteranismo, Calvinismo, Anglicanismo, Metodismo, Pentecostalismo, e le Movimento Carismatic. Illo ha un impacto significante in le historia mundial, como un catalysator pro reformas politic e social in multe paises. In le Stati Unite, le Protestantismo ha un forte influentia sur le cultura e le politica, e ha contribuite al establishment de le idees de democratie e libertate religiose.
Le Protestantismo ha habite multe controversias in su historia, includente le disaccordes intra le movimento sur doctrinas e practicas. Le movimento ha tamben habite conflictos con altere religiones, inclusede le catolicismo romano e le islamismo. Le Protestantes ha essite persecurite e marginalisate in multe partes del mundo, ma illes ha tamben habite le opportunitate de diffunder lor message in multe regiones e culturas diverse.
In le presente, le Protestantismo continua a esser un importante influentia sur le religion e le cultura global, con milliones de adherentes in le mundo intere. Le movimento continua a evoluer e adaptar se al cambiante mundo modern, e su impacto se extende in multe domines, includente le politica, le economia, e le arte.
Definition
Termino usate in le periodo immediatemente successive al Dieta de Spyra (1529) pro designar illes qui “protestava” contra le practicas e credentias del Ecclesia catholic-roman. Ante al 1529, tal individuos e gruppos refereva a se mesme como “evangelicos”.
In senso plus amplie, le parola "Protestantismo" es qualque del gruppos christian de origine West Europee, que se appartava del ecclesia catholic a causa del influentia de Martin Luther, le fundator del ecclesia Lutheran, e John Calvin, le fundator del movimento Calvinista. Un tertie branca major del Reformation, que se incontrava con conflicto ab ambe le catholicos e altere protestantes, es alcun vices nominate le Reformation Radical, o le Anabaptismo. Alcun gruppos christian occidental ma non-catholic son nominate como protestante, mesmo si ille secta non recognosce un connexion con le ideologias de Luthero o Calvin, o le anabaptistas.
Le termino evangelic esseva usate initialmente pro referer se al nascente movimentos de reformation, specialmente in Germania e Switza, in le annos 1510 e 1520. Iste termino esseva plus tarde substituite de protestante. In le tempores moderne, iste termino se utilisa super toto pro un movimento importante, specialmente in le theologia de lingua anglese, le qual emphatisa specialmente le supreme autoritate del Scriptura e le morte reconciliante de Christo.
Origines del Protestantismo
Le protestantes generalmente tracia lor separation ab le Ecclesia Catholic Roman al seculo XVI, lo que es alcun vices nominate le Reformation magisterial proque initialmente illo proponeva numerose revisiones radical al standards doctrinal del Ecclesia Catholic Roman (appellate le magisterium). Le protesta eruptava subindemente, in multe sitos al mesme tempore, con le distinctive characteristicas national in le varie regiones in le quales illo appariva. A un certe grado, iste explosion de protesta pote esser explicate per le eventos del duo seculos previe in le Europa Occidental.
Discontento in le Ecclesia Occidental e le Imperio, que culminava in le Papato de Avignon (1308 - 1378), e depois in le schismo papal (1378-1416), excitava guerras inter principes, sublevamentos per le paisanos, et extense anxietate super le corruption in le systema monastic. Additionalmente, le Renascentia humanistic stimulava le fermento academic sin precedente, con un accompaniante preoccupation pro le libertate academic. Sincer debattos theoric