Tagalog[1] es un lingua de origine neomalay o malayo-polynesian del Philippinas. Plus de 23 milliones de philippinos lo parla como le lingua materne, e multo plus de 80 milliones lo parla como un secunde lingua. Illo es le base del lingua national, filipino (philippino). Le etymologia del nomine es tagá-ilog: "del riviera".
Un comic tagalogUn joco de Scrabble per tagalogUn signo tagalog
Classification
Tagalog se trova intra le phylo austronesian, plus concretemente in ramo occidental del familia malayo-polynesian. Theoreticamente, ab 4000 aEC ab Taiwan le austronesianos latemente expandeva a Sud-Est Asia e alibi.[2] Tagalog deveniva autochthone del partes central e meridional del insula Luzon ubi se trova le capital philippin, Manila.
Communitates international
Le emigration crescente de philippinos a altere partes del mundo ha create multe communitates de parlantes de tagalog specialmente in le Statos Unite e in Canada. Le tagalog es le quarte lingua le plus parlate nativemente in le Statos Unite de America, post anglese, espaniol, e chinese.
Pilipino e Filipino
Ab 1961 usque 1987, le tagalog etiam esseva cognoscite como pilipino. In 1987, le nomine esseva cambiate a filipino. Desde 1940, le tagalog es inseniate in scholas philippin. Inter plus de 180 linguas philippin, illo es le unic lingua que es inseniate officialmente in scholas. In pilipino, il ha 20 litteras. Ma in filipino, il ha 28 litteras.
Le dialectos del tagalog corresponde aliquanto al provincias del region del tagalog e peripheral e del partes meridional de Luzon central. Le base de datos linguistic Ethnologue identifica le dialectos sequente parlate in lor provincias respective: Lubang (parlate in Mindoro), Manila, Marinduque, Bataan, Batangas, Bulacan, Tanay-Paete (parlate in Rizal e Laguna), e Tayabas (parlate in Quezon).
Influentia del lingua espaniol
Le lingua espaniol habeva un grande influentia al tagalog. Un tertie parte del parolas in tagalog es de origine espaniol. Un exemplo classic es le phrase del tagalog Kumusta? Iste phrase proveni directemente de ¿Cómo está? (Como sta vos?)
Certe parolas ha mutate in signification como syempre (de siempre "sempre") que significa 'naturalmente' in tagalog. Etiam, siguro (de seguro "secur") que significa 'forsan'.
Le tagalog pre-colonial non habeva tante sonos como le espaniol. Le numero original de vocales del tagalog esseva tres, /a/, /i/ e /u/. Le vocales /e/ e /o/ non esseva distincte, ma esseva allophonos de /i/ e /u/. Post le ingresso del parolas espaniol que ha iste distinctiones, le numero se augmentava usque cinque, addente /e/ e /o/.
Influentia del lingua anglese
Hodie, le influentia del lingua anglese american in le lingua tagalog es ubique e forma un mixtion, in que le parolas tagalog e anglese se altera. Illo se appella Taglish e es plus commun en le zona de Manila. Illo es solmente colloquial.
Phonologia
Vocales
Tabula del cinque vocales phonemic tagalog general
Frontal
Central
Dorsal
Claudite
i <i>
u <u>
Central
ɛ <e>
o̞ <o>
Aperte
a <a>
Tabula del tote realisationes possibile del vocales tagalog
Frontal
Central
Dorsal
Claudite
i <i>
u <u>
Proximemente claudite
ɪ <i>
ʊ <u>
Central
ɛ̝ <e>
o̞ <o>
Aperte central
ɛ <e>
ɔ <o>
Proximemente aperte
ɐ <a>
Aperte
a <a>
ä <a>
Le tabula superal monstra tote le realisationes possibile pro cata del cinque sonos vocales, secundo le origine o proficientia del parlante. Le cinque vocales general es hardite.
Tagalog ha 6 diphthongos: /aɪ/, /ɔɪ/, /ʊɪ/, /iʊ/, /aʊ/, e /ei/; orthographicamente, illos es <ay>, <oy>, <uy>, <iw>, <aw>, e <ey>.
Consonantes
Phonemas consonantal tagalog
Bilabial
Alveolar/Dental
Post-alveolar/Palatal
Velar
Glottal
Nasal
m
n
ɲ <ny, niy, ñ>
ŋ <ng>
Plosive
p
b
t
d
k
ɡ
ʔ
Affricate
(ts)
tʃ <ts, tiy, ty, ch>
dʒ <diy, dy, j>
Fricative
s
ʃ <siy, sy, sh>
h <h, j>
Approximante
l
j <y>
w
Rhotic
ɾ <r>
Quando il ha un racemo consonantal con un plosive initial in le medio de un parola, il ha un gemination del plosive, exemplarmente, <bigla> /big.ˈgla/, <eroplano> /ɛ.rɔp.ˈpla.nɔ/, <sobra> /ˈsɔb.bra/, <milagro> /mi.ˈlag.grɔ/, e <litro> /ˈlit.trɔ/.
Ante /ɲ/ in le medio de un parola, il ha /n/, exemplarmente, <pinya> /ˈpin.ɲa/.
Accentos
Le accento in tagalog es irregular. Le accentos es normalmente non scribite. Bon dictionarios debe haber accentos scribite. Il ha tres accentos scribite:
0. Quando il non ha un accento scribite sur le parola (malumay) in texto accentuate, le accento es penultime:
<koeksistente> /kɔ.ʔɛk.sis.ˈtɛn.tɛ/ (coexistente)
<tambusan> /tam.ˈbu.san/ (balcon)
1. Le accento acute scribite (mabilís) indica un simple accento sur le vocalo:
<matá> /ma.ˈta/ (oculo)
<índibidwalísmo> /ˈʔin.di.bid.wa.ˈlis.mɔ/ (individualismo)
2. Le accento grave scribite (malumì) que es usate sur le syllaba final indica le accento sur le syllaba penultime con un glottalisation in le fin del parola /ʔ/:
<dilà> /ˈdi.laʔ/ (lingua)
<dalirì> /da.ˈli.riʔ/ (digito)
3. Le circumflexe (maragsâ) que es usate sur le syllaba final indica le accento sur le syllaba ultime con un glottalisation /ʔ/:
<mukhâ> /muk.ˈhaʔ/ (visage)
<bintî> /bin.ˈtiʔ/ (gamba)
Inter vocales e ante vocales in le comenciamento del parola, il ha un glottalisation /ʔ/:
<paa> /ˈpa.ʔa/ (pede)
<tao> /ˈta.ʔɔ/ (persona)
<ilóng> /ʔi.ˈlɔŋ/ (naso)
<umaga> /ʔu.ˈma.ga/ (matino)
Le phonema /ŋ/ pote comenciar un parola: <ngipin> /ˈŋi.pin/ (dente).
Numeros
Le numeros basate in espaniol e anglese es utilisate con frequentia. Le numeros basate in espaniol se utilisa pro revelar le etates, dicer le tempore, jocos, e a vices le monetas aparte de altere propositos.
Numero
Tagalog
Tagalog angl.
Tagalog esp.
Espaniol
Interlingua
1
isa
wan
uno
uno
un
2
dalawa
tu
dos
dos
duo
3
tatlo
tri
tres
tres
tres
4
apat
por
kwatro
cuatro
quatro
5
lima
payb
singko
cinco
cinque
6
anim
siks
sais
seis
sex
7
pito
seben
syete
siete
septe
8
walo
eyt
otso
ocho
octo
9
siyam
nayn
nwebe
nueve
nove(m)
10
sampu
ten
dyes
diez
dece
11
labing-isa
eleben
onse
once
dece-un
12
labindalawa
twelb
dose
doce
dece-duo
13
labintatlo
tertin
trese
trece
dece-tres
14
labing-apat
portin
katorse
catorce
dece-quatro
15
labing-lima
piptin
kinse
quince
dece-cinque
20
dalawampu
twenti
beynte
veinte
vinti
21
dalawampu't isa
twenti-wan
beyntiuno
veintiuno
vinti-un
30
tatlumpu
terti
treynta
treinta
trenta
40
apatnapu
porti
kwarenta
cuarenta
quaranta
50
limampu
pipti
singkwenta
cincuenta
cinquanta
60
animnapu
siksti
sesenta
sesenta
sexanta
70
pitumpu
sebenti
setenta
setenta
septanta
80
walumpu
eyti
otsenta
ochenta
octanta
90
siyamnapu
naynti
nobenta
noventa
novanta
100
daan
handred
syento
ciento
cento
1000
libo
tawsan
mil
mil
mille
10.000
laksa
ten tawsan
dyes mil
diez mil
dece mille
100.000
yuta
handred tawsan
syento mil
cien mil
cento mille
1.000.000
angaw
milyon
milyon
millón
million
Imprestationes de parolas
Del anglese e altere linguas, il ha frequentemente duo stadios pro imprestar parolas al filipino (tagalog). Le ultime stadio es le nativisation del orthographia.
Initial stadio de imprestation
Kumakain ang teacher ng ice cream.
Ultime stadio de imprestation
Kumakain ang titser ng ayskrim.
Interlingua
Le maestro mangia gelato.
Le composition de vocabulario in filipino es 51,9% de tagalog pur e altere linguas philippin, 13,33% de espaniol, 10% de nahuatl, 10% de malay, 6,66% de anglese statounitese, 6,66% de linguas chinese, 1% de tamil e sanscrite, e 0.66% de arabe.[3]
Un diagramma Venn de imprestationes in filipino ab anglese e espaniol
Grammatica
Formationes phrasal
Tagalog ha tres ordines phrasal del subjecto (S), verbo (V), e objecto (O):
Ordine
Phrase tagalog
Traduction
VSO
Kumakain ang bata ng kendi.
Le infante mangia un bonbon.
VOS
Kumakain ng kendi ang bata.
Le infante mangia un bonbon.
SVO
Ang bata ay kumakain ng kendi.
Le infante mangia un bonbon.
Le parola <ang> indica le foco, e <ng> le non-foco. Le uso de <nang> e <ng> homonymic per /naŋ/ es frequentemente confuse in le grammatica tagalog. Le parola <nang>, non <ng>, se usa in expressiones temporal, in expressiones quantitative, in expressiones qualitative, in expressiones duple como in <takbó nang takbó> ("currente e currente"), e in connectiones de <na> e <ng>, como in <Sobra nang pagkain ang pista> ("Il jam ha troppo multe vivandas in le festo").
Le punctuation in tagalog seque le systema del lingua anglese statounitese.
Aspectos
Le verbo tagalog non ha le tense, ma ya ha le aspecto, como le complete, progressive, e contemplative.
Le ancian baybayin es super toto un gruppo de syllabogrammas. Illo originalmente utilisava solmente un punctuation (᜶) o secundo le gusto de scribento, (᜵), nominate bantasán. Illo separava phrases o gruppos de parolas aleatorimente. Hodie, le baybayin utilisa duo punctuationes, le linea singular (᜵) como un comma o un versic separator poetic e le linea duple (᜶) como un periodo o un fin de phrase o un fin de paragrapho. Le separation de parolas per spatio esseva historicamente non usate, como le parolas esseva scribite in un fluxo continue (como in thai). Ma, le spatios interparolic es commun hodie. Le marca kudlít sub le syllabogramma face le vocal esser como o/u, e super illo como e/i. Sin le kudlít, le vocal es como a. In le ancian tempores del baybayin, le consonante final de un syllaba non esseva scribite o esseva ignorate como "Na(g)lalaro" (Illes joca), "Kumakai(n)" (Illes mangia), "Marami(ng) baga(y)" (Multe cosas), "Bula(k)la(k) doo(n)" (Flores illac), e "Kaho(y) di(n)" (Ligno etiam). In 1620, un monacho espaniol Francisco López inventava le signo (+) sub le syllabogramma pro supprimer le vocalo. Illo es un parte del version moderne del baybayin.
Le baybayin es un descendente del scriptura brahmi que es ultimemente un descendente del scriptura phenicie del Mediterraneo e del Oriente Medie.
"ba-y-ba-yi-n"
"Lupang Hinirang" (le hymno national philippin) in le baybayin
traditional_form.jpg)
_script.svg)
