Քաղաքական բռնաճնշումներ Խորհրդային Միությունում

Քաղաքական բռնաճնշումներ Խորհրդային Միությունում, Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից հետո խորհրդային բռնապետության գործիք հանդիսացող և Խորհրդային Միության կողմից իրականացված քաղաքականություն, որի զոհ են դարձել տասնյակ միլիոնավոր մարդիկ։ Խորհրդային բռնաճնշումների գագաթնակետն է հանդիսացել է ստալինյան ժամանակաշրջանը, գոյատևելով ընդհուպ մինչև «Խրուշչովյան ձնհալի» ժամանակ, որը բրեժնևյան ճահճացման ժամանակ ուղեկցվել է խորհրդային այլախոհների հետապնդումների ուժեղացմամբ և չի ընդհատվել նույնիսկ Գորբաչյովյան «վերակառուցման» ընթացքում։ Խորհրդային այդ բռնաճնշումների ժառանգությունը մինչ օրս ազդում է խորհրդային բռնապետության կողմից օկուպացված և այժմ ազատ պետությունների ամենօրյան կյանքին։

Ակունքներ և վաղ ժամանակաշրջան

Ի սկզբանե դասակարգային պայքարի և դրանից բխող պրոլետարիատի դիկտատուրայի վերաբերյալ լենինյան տեսակետը ապահովել է բռնճնշումների տեսական հիմքը։ Դրա իրավական հիմքը ձևակերպվել է ՌԽՖՍՀ քրեական օրենսգրի 58-րդ հոդվածում և խորհրդային այլ հանրապետությունների նմանատիպ հոդվածներում։

Կարմիր ահաբեկչություն

Կոլեկտիվացում

1930-ականների Մեծ ահաբեկչություն

Գուլագ

Հետստալինյան ժամանակաշրջան (1953-1991)

Ստալինի մայվանից հետո սկսվել է բռնաճնշման ենթարկվածների իրավունքների վերականգնման համընդհանուր գործընթաց, բռնաճնշումների մասշտաբները կտրուկ նվազել են, սակայն քաղաքական այլընտրանքային հայացքներ ունեցողները (այսինքն՝ այլախոհները) խորհրդային իշխանությունների կողմից շարունակել են հալածվել մինչև 1980-ական թվականների վերջը։ Հակախորհրդային քարոզչության ու պրոպագանդայի համար քրեական պատասխանատվությունը չեղարկվել է միայն 1989 թվականի սեպտեմբերին։

Ծանոթագրություններ

Նշումներ

Գրականություն

• Conquest, Robert (1986). The Harvest of Sorrow: Soviet Collectivization and the Terror-Famine. Oxford University Press. ISBN 0-19-505180-7.
• Courtois, Stephane; և այլք:, eds. (1999). The Black Book of Communism: Crimes, Terror, Repression. Harvard University Press. ISBN 0-674-07608-7. {{cite book}}: Explicit use of et al. in: |editor= (օգնություն)
• Figes, Orlando (2007). The Whisperers: Private Life in Stalin's Russia. Macmillan. ISBN 0-8050-7461-9.
• Beyond invisible walls: the psychological legacy of Soviet trauma, East European therapists, and their patients. Psychology Press. 2001. ISBN 978-1-58391-318-5. {{cite book}}: Cite uses deprecated parameter |authors= (օգնություն)
• Nove, Alec (1993). «Victims of Stalinism: How Many?». In Getty, J. Arch & Manning, Roberta T. (ed.). Stalinist Terror: New Perspectives. Cambridge University Press. ISBN 0-521-44670-8.

Լրացուցիչ գրականություն

• Brooks, Jeffrey (2000). Thank you, comrade Stalin!: Soviet public culture from revolution to Cold War. Princeton University Press. ISBN 978-0-691-00411-2.
• Ellman, Michael (2002 թ․ նոյեմբեր). «Soviet repression statistics: some comments». Europe-Asia Studies. 54 (7): 1151–1172. doi:10.1080/0966813022000017177.
• Eremina, Larisa; Roginsky, Arseny [Лариса Еремина, Арсений Рогинский] (2002). Расстрельные списки: Москва, 1937–1941: "Коммунарка", Бутово: книга памяти жертв политических репрессий [Shot lists: Moscow, 1937–1941: "Kommunarka", Butovo: the book for commemoration of political repression victims] (Russian). Moscow: Memorial. ISBN 5787000595.
• Eremina, Larisa; Roginsky, Arseny [Лариса Еремина, Арсений Рогинский] (2005). Расстрельные списки: Москва, 1935–1953: Донское кладбище (Донской крематорий): книга памяти жертв политических репрессий [Shot lists: Moscow, 1935–1953: the Donskoye cemetery (the Donskoy crematorium): the book for commemoration of political repression victims] (Russian). Moscow: Memorial. ISBN 5787000811.
• Johns, Michael (Fall 1987). «Seventy years of evil: Soviet crimes from Lenin to Gorbachev». Policy Review: 10–23.
• Leggett, George (1981). The Cheka: Lenin's Political Police. Oxford: Clarendon Press. ISBN 0-19-822862-7.
• Medvedev, Roy Aleksandrovich (1985). On Soviet Dissent. Columbia University Press. ISBN 978-0-231-04813-2.
• Rosefielde, Steven (2009). Red Holocaust. Taylor & Francis. ISBN 978-0-415-77757-5.
• Samatan, Marie (1980). «Droits de l'homme et répression en URSS: l'appareil et les victimes» [Human rights and repression in the USSR: mechanism and victims] (French). Paris: Seuil. ISBN 2020057050. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
• Shearer, David R. (2009). Policing Stalin's socialism: repression and social order in the Soviet Union, 1924–1953. Yale University Press. ISBN 978-0-300-14925-8.
• Solomon, Peter H. (1996). Soviet criminal justice under Stalin. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-56451-9.
• Wintrobe, Ronald (2000). The Political Economy of Dictatorship. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-79449-7.
• Александр Подрабинек (2015). Наша кампания за амнистию [Our campaign for amnesty]. Zvezda (Russian) (4). Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 2-ին.
• Zhanbosinova, Albina [Альбина Жанбосинова] (2013). «Политические репрессии в СССР (1920-1950 гг.): историко-статистическое исследование» [Political repression in the USSR (1920–1950s): historical and statistical research] (PDF). European Researcher (Russian). 45 (4–1): 811–822. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 15-ին.
• «Political repressions in the USSR». The Andrei Sakharov Museum and Public Center. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 14-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.