Ռուսական կայսերական շարժում

Ռուսական կայսերական շարժում ռուս.՝ Русское имперское движение
Տեսակ	ահաբեկչական կազմակերպություն
Գործունեության տարածք	Ռուսաստան
Կայք	rusimperia.is​(ռուս.)

Ռուսական կայսերական շարժում (ՌԿՇ; ռուս.՝ Русское Имперское Движениe, ՌԻԴ)^[1] ռուս ծայրահեղ ազգայնական, սպիտակ ռասայի գերակայության կողմնակից^[2][3], ուլտրաաջ ռազմականացված կազմակերպություն^[4]։

2015 թվականի դրությամբ, նրանց առաջնորդն էր Ստանիսլավ Վորոբևը^[4][5]։ Այն Միացյալ Նահանգների և Կանադայի կողմից կողմից ճանաչվել է որպես ահաբեկչական կազմակերպություն^[6][7][8]։ Նրա հրապարակումներից մի քանիսը սև ցուցակում են հայտնվել Ռուսաստանում, թեև Ռուսաստանի կառավարությունը հրաժարվում է խմբին դասել ահաբեկչական կազմակերպությունների շարքին^[9]։

Ակնարկ

Ռուսական կայսերական շարժումը (ՌԿՇ) հիմնադրվել է 2002 թվականին Սանկտ Պետերբուրգում Ստանիսլավ Վորոբյովի կողմից^[10]։

Գաղափարախոսություն

Պարզվել է, որ ՌԿՇ-ի կայքը 20-րդ դարի սկզբի Ռուսաստանի բռնի, հակասեմական Սև հարյուրամյակներից ոգեշնչված «քաղաքական ուղղափառություն և միանձնյա կառավարում» քարոզող քաղաքական խմբերի կայքերի ավելի լայն խմբի մի մասն է^[11]։ Այս կլաստերի մյուս խմբերը ներառում են «հավատքի և հայրենիքի համար» կազմակերպությունը և «ժամանակակից վերածնունդ» ռուս ժողովրդի միությունը^[11]։ Շարժումը չի ճանաչում Ուկրաինայի գոյությունը^[12]։

Հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ

Ահաբեկչության դեմ պայքարի միջազգային կենտրոնը նկարագրել է ՌԿՇ-ի հարաբերությունները Ռուսաստանի կառավարության հետ որպես «թշնամական սիմբիոզ». քանի դեռ նրանք ահաբեկչական գործողություններ չեն իրականացնում երկրի ներսում, նրանք կարող են ազատորեն գործել և դասընթացներ առաջարկել զինյալներին, ինչպես նաև զորքեր ուղարկել արտերկրում հակամարտություններին, որոնցում Ռուսաստանը շահագրգռված է^[13]։

Արևմտյան հետախուզության ներկայացուցիչներն ասում են, որ, իրենց կարծիքով, ՌԿՇ-ն կապեր ունի և համագործակցում է ռուսական հետախուզության հետ։ Նյու Յորք Թայմսը, վկայակոչելով ԱՄՆ անանուն պաշտոնյաներին, պնդում է, որ ՌԿՇ-ն միայն մասամբ է աջակցում Ռուսաստանի կառավարությանը. շարժման ղեկավարությունը քննադատել է կառավարության գործողությունները Ուկրաինա ներխուժման ժամանակ և Պուտինին մեղադրել կոռուպցիայի մեջ։ Այնուամենայնիվ, ՌԿՇ-ն և ռուսական հետախուզությունը ընդհանուր նպատակներ ունեն արտերկրում, ինչը հանգեցնում է սիմբիոտիկ հարաբերությունների, որի ընթացքում ռուսական հետախուզությունը կարողացավ ազդել ՌԿՇ-ի գործողությունների վրա^[14]։

Արտաքին պատժամիջոցներ

2020 թվականի ապրիլի 6-ին, ԱՄՆ Պետական դեպարտամենտը ներառեց ռուսական կայսերական շարժումն ու դրա երեք առաջնորդներին (Ստանիսլավ Անատոլևիչ Վորոբև, Դենիս Վալլիլլովիչ Գարիև^[15], և Նիկոլայ Նիկոլաևիչ Տրուշչա^[16]) հատուկ նշանակված գլոբալ ահաբեկիչների ցանկում^[6], այսպիսով, սա սպիտակամորթների գերակայության առաջին խումբն է, որը Պետդեպարտամենտի կողմից ընդգրկվել է ահաբեկչական կազմակերպությունների շարքում^[3]։

Խումբը պաշտոնապես ահաբեկչական խումբ նշվեց Կանադայում, 2021 թվականի փետրվարի 3-ին^[8][17]։

Կայսերական լեգեոն ռազմականացում

Ռուսական կայսերական լեգեոնի կարկատանը

2008 թվականին, ՌԿՇ-ն ձևավորեց իր ռազմականացված ստորաբաժանումը, որը ստացավ կայսերական լեգեոն (ռուս.՝ Imperial Legion) անվանումը, այն առնվազն 2014 թվականից ղեկավարում է Դենիս Վալիուլովիչ Գարիևը^[18], և կոչ արեց «երիտասարդ ուղղափառ տղամարդկանց» նվիրվել Նովոռոսիայի պաշտպանությանը^[11]։

Ուսուցում

Խումբը Սանկտ Պետերբուրգում ունի երկու ուսումնական բազա, որոնցից մեկը հայտնի է որպես պարտիզանական ճամբար, այն գտնվում է Սանկտ Պետերբուրգից հարավ Հեինասենմա կղզում։ «Պարտիզանները» մարզումներ են անցկացնում քաղաքային պայմաններում մարտական գործողություններ վարելու, հրաձգության, մարտավարական բժշկության, բարձրության վրա աշխատելու, ռազմական հոգեբանության և գոյատևման վերաբերյալ^[3][19][20]։

Ակտիվություն

2014 թվականի ապրիլին Ուկրաինայի արևելքում բռնկված Դոնբասում կռվից հետո՝ հուլիսին, ՌԿՇ-ն սկսեց պատրաստել և կամավոր զինվորներ ուղարկել հակամարտության մեջ ներգրավված ռուսամետ խմբավորումներին^[4]։

Կայսերական լեգեոնի որոշ անդամներ որպես վարձկաններ են աշխատել Մերձավոր Արևելքում և Հյուսիսային Աֆրիկայում։ 2020 թվականի հունվարի 30-ին հաղորդվել է, որ Վլադիմիր Սկոպինովը, ով նույնպես նախկինում կռվել է Դոնբասում և Սիրիայում, զոհվել Է Լիբիայում` դառնալով լեգեոնի երկրորդ անդամը, ով զոհվել է այնտեղ^[21]։

Ռուսական կայսերական շարժման դրոշը

Արտասահմանյան մասնաճյուղեր և գործունեություն

Համաձայն ԱՄՆ պետական դեպարտամենտի` ՌԿՇ-ն ապահովում է ռազմականացված ոճի ծայրահեղականների վերապատրաստում ամբողջ Եվրոպայում և այնտեղ ղեկավարում է երկու ուսումնական կենտրոն^[22]։

Ֆինլանդիա

ՌԿՇ-ն ապահովում էր ֆինլանդացի նեոնացիստների ռազմականացված պատրաստությունը^[23]։ Վերջին նեոնացիստները հավաքագրվել են Յոհան Բեքմանի և Յանուս Պուտկոնենի կողմից, որոնք կապված են «Իշխանությունը պատկանում է ժողովրդին»՝ տեղական ռուսամետ կուսակցության հետ^{[24][25][26][27][28]}։ 2023 թվականի հուլիսին ֆիննական ոստիկանությունը Լահտիում ձերբակալեց հինգ մարդու, նրանց ովքեր ունեին գրոհային հրացաններ, հավատարիմ էին աքսելերացիոնիզմին և պաշարմանը և նախատեսում էին ռասայական պատերազմ հրահրել՝ հարձակվելով ենթակառուցվածքների, էլեկտրացանցերի և երկաթուղիների վրա^[29]։ Տղամարդիկ քննարկում էին Ատոմվաֆեում նոր ցանցի ստեղծումը և վարչապետ Սաննա Մարինի սպանությունը։ Տղամարդիկ քննարկում էին մարզումները Ռուսաստանում, նրանցից գոնե մի քանիսը խոսում էին Յանուս Պուտոնենի հետ։ Բացի այդ, խումբը գողություն է կատարել ձախ ուղղվածության օբյեկտներից^[30]։

Գերմանիա

ՌԿՇ-ն ապահովում էր գերմանացի նեոնացիստների ռազմականացված պատրաստությունը^[23]

2018 թվականի մայիսին Գերմանիայի ազգային դեմոկրատական կուսակցությունը ժողով անցկացրեց Ռիեսայում` Գերմանիայում, որտեղ ՌԿՇ-ի ներկայացուցիչները մասնակցեցին հարակից կազմակերպությունների հետ միասին, ինչպիսիք են նեոնացիստական «Սերբական գործողությունը» և «Բուլղարիայի ազգային միությունը»^[31]։

2020 թվականի հունիսի 5-ին գերմանական «Ֆոկուս» ամսագիրը հայտնել է, որ գերմանական անվտանգության ծառայություններին հայտնի է եղել Ռուսաստանում գերմանացի նեոնացիստների պատրաստման մասին։ Այնուամենայնիվ, նրանք իրավական պատճառներով չէին կարող արգելել գերմանացիներին մեկնել Սանկտ Պետերբուրգ։ Իշխանությունները ենթադրում են, որ Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը գիտի ճամբարների մասին և «առնվազն հանդուրժող է նրանց նկատմամբ»^[32][33]։

2022 թվականին Գերմանիայի կառավարությունը հաստատեց, որ Գերմանիայի ԱԺԿ-ի երիտասարդ ազգայնականները և գերմանական նեոնացիստական «երրորդ ուղի» խմբավորման անդամները վերապատրաստվել են Ռուսաստանի այս կենտրոնում^[34]։

Իսպանիա

2019 թվականի նոյեմբերին ՌԿՇ-ի ներկայացուցիչը ելույթ ունեցավ Մադրիդում նեոնացիստական, ծայրահեղ աջ իսպանական քաղաքական կուսակցության «Ազգային ժողովրդավարություն» կուսակցության կողմից կազմակերպված միջազգային համաժողովում^[35][36],որին մասնակցում էին նաև «Խաղաղության և ազատության դաշինքի» անդամները^[35]։

2020 թվականի ապրիլի 29-ին իսպանական ներքին գործերի նախարարությունը ստացավ հետախուզական զեկույց, որում ասվում էր, որ ՌԿՇ-ն նախաձեռնել է իր շփումները Իսպանիայում աջ ծայրահեղականների հետ ահաբեկչական գործողություններ իրականացնելու համար, ինչպիսիք են` ենթակառուցվածքի, տրանսպորտային համակարգի վրա հարձակումները և հասարակության վրա քիմիական զենքի օգտագործումը^[37]։

Ենթադրվում է, որ 2022 թվականի վերջին ՌԿՇ-ն, որը, հնարավոր է, հանդես գալով որպես ռուսական հետախուզության վստահված անձ, իրականացրել է ռումբերով նամակներ ահաբեկչական արշավ, թիրախավորելով Իսպանիայի կառավարական գործակալությունները, դեսպանատները, ինչպես նաև ռազմական օբյեկտները և պաշտպանական արդյունաբերությունը ամբողջ Իսպանիայում։ Հայտնի է, որ ՌԿՇ-ի կարևոր անդամները ներկա էին Իսպանիայում, և ՌԿՇ-ն ամրապնդեց կապերը իսպանական ծայրահեղ աջ խմբերի հետ^[14]։

Շվեդիա

2008 թվականին ՌԿՇ-ն այցելել է Շվեդիա՝ Ստոկհոլմում ներկա գտնվելու Կառլ XII-ի հիշատակի օրվան՝ նեոնացիստական շվեդների կուսակցության հետ միասին։ 2015 թվականի աշնանը նշվել է, որ ՌԿՇ-ն աջակցել է Շվեդական դիմադրության շարժմանը (ՇԴՇ), և որ ՌԿՇ-ի առաջնորդ Վորոբյովը Շվեդիայում այցելել է ՇԴՇ-ին^[4]։

2020 թվականի հունվարի 26-ին Անատոլի Ուդոդով անունով ռուսը ձերբակալվել է Արլանդայի օդանավակայանում այն բանից հետո, երբ ոստիկանությունը հայտնաբերել է նրան պատկանող զենքով գաղտնարան։ Անցյալ ամառ Շվեդիայի ոստիկանությունը նրանից առգրավել էր մեծ քանակությամբ հրազեն` ՇԴՇ-ի հետ կապերի պատճառով։ Վորոբյովը նկարագրեց Ուդոդովին որպես Շվեդիայում ՌԿՇ-ի ներկայացուցիչ, և քննիչները կարծում են, որ նա ՌԿՇ-ի ուսումնական ճամբարների համար տեղական հավաքագրողն է։ Շվեդիայի ոստիկանության տվյալներով` Ուդոդովը ընկերություն է անում դատապարտված ահաբեկիչ՝ 23-ամյա Վիկտոր Մելինի հետ։ Մելվինը շվեդ նեոնացիստների խմբի մի մասն էր, ովքեր մեկնել էին Ռուսաստան ռազմական պատրաստություն անցնելու, իսկ վերադառնալուն պես պատասխանատու էին փոքրամասնությունների և քաղաքական թշնամիների դեմ մի շարք պայթյունների համար^[38]։

Միացյալ Նահանգներ

Infobae-ի կողմից իրականացված հետաքննության համաձայն՝ Ատոմվաֆեն ստորաբաժանման նոր ցանցը վերապատրաստվում է խմբի կողմից։ Ենթադրվում է, որ Միացյալ Նահանգների քաղաքացիները, ովքեր կապված են այս խմբի հետ, նույնպես մասնակցել են դրան^{[19][39][40][41][42][43]}։ Ավելի ուշ «Ազգային հակաահաբեկչական կենտրոնի» տնօրեն Քրիստոֆեր Միլլերը հաստատեց, որ ամերիկացի նեոնացիստները կապ են ունեցել ՌԿՇ-ի հետ. մասնավորապես, նախորդ դեպքերում նրանք մեկնել էին Ռուսաստան՝ խմբի հետ մարզվելու համար, սակայն Միլլերը նկարագրել է այդ կապերը որպես «համեմատաբար ազատ և ոչ ֆորմալ»^[44][45]։ Ատոմվաֆեի ստորաբաժանման ղեկավար Քալեբ Քոուլը, իբր, ՌԿՇ-ում վերապատրաստված ամերիկացիներից մեկն էր։ Ատոմվաֆեի և ՌԿՇ-ի միջև կապերը սկսվում են 2015 թվականից, երբ Բրենդոն Ռասելը հանդիպեց ՌԿՇ-ի ղեկավարության հետ^[46]։ Բացի այդ, երկու խմբերն էլ հավատարիմ են Ջեյմս Մեյսոնի աքսելերացիոնիզմին։ Համաձայն Միջազգային պաշտպանության ու համագործակցության կենտրոնի.

Մինչ ՌԿՇ-ն ակտիվորեն կապեր էր հաստատում եվրոպական սպիտակների գերակայության ունեցող խմբերի հետ, նրա շփումները ամերիկյան կազմակերպությունների հետ պատմականորեն իրականացվել են անձնական, այլ ոչ թե պաշտոնական կամ ինստիտուցիոնալ հիմունքներով։ 2020 թվականից այս պատկերը կարող է փոխվել՝ հաշվի առնելով ՌԿՇ-ի ենթադրյալ հարաբերությունները նեոնացիստական «Ատոմվաֆենի Դիվիզիա» խմբավորման ռուսական մասնաճյուղի հետ։

Այլ

ՌԿՇ-ն ապահովում էր լեհ նեոնացիստների ռազմականացված պատրաստությունը^[23]։

Տես նաև

• Ֆաշիզմ
• Ռաշիզմ
• Ռուսական ազգայնականություն

Ծանոթագրություններ

1. Marlene Laruelle, Russian Nationalism: Imaginaries, Doctrines, and Political Battlefields (Routledge, 2019), pp. 167, 202-203.
2. Soufan, Ali; Sales, Nathan (2022 թ․ ապրիլի 5). «One of the worst ways Putin is gaslighting the world on Ukraine». NBC News. NBC. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մարտի 12-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 8-ին. «Then there's the white supremacist group known as the Russian Imperial Movement, or RIM, which the State Department designated a terrorist organization in 2020 (an effort led by one of the authors here, Nathan Sales). With the Kremlin's tacit approval, the group operates paramilitary camps near St. Petersburg in which neo-Nazis and white supremacists from across Europe are trained in terrorist tactics.»
3. John Hudson, U.S. labels a white-supremacist group 'terrorist' for the first time Արխիվացված 2020-12-24 Wayback Machine, Washington Post (April 6, 2020).
4. Nato: Främlingshatet kan gödas av främmande makt Արխիվացված 2021-12-10 Wayback Machine, Dagens Nyheter 2015-10-27
5. «Stanislav Anatolyevich Vorobyev». Counter Extremism Project. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հունվարի 10-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 4-ին.
6. «Designation of the Russian Imperial Movement». United States Department of State. 2020 թ․ ապրիլի 6. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 2-ին.
7. Johnson, Bethan; Feldman, Matthew (2021 թ․ հուլիսի 21). «Siege Culture After Siege: Anatomy of a Neo-Nazi Terrorist Doctrine». International Centre for Counter-Terrorism: 1. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 15-ին.
8. «Government of Canada lists 13 new groups as terrorist entities and completes review of seven others». Government of Canada. 2021 թ․ փետրվարի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ փետրվարի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 3-ին.
9. Times, The Moscow (2020 թ․ հունիսի 5). «Russian 'Terrorists' Training German Neo-Nazi Youth in Combat – Reports». The Moscow Times. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 18-ին.
10. University, © Stanford. «MMP: Russian Imperial Movement». cisac.fsi.stanford.edu (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 17-ին.
11. Marlene Laruelle (2018). Russian Nationalism: Imaginaries, Doctrines, and Political Battlefields. Taylor & Francis. էջ 190. ISBN 978-0-429-76198-0. «The Imperial Legion, the paramilitary arm of the Russian Imperial Movement, calls, for instance, for "young Orthodox men" to commit themselves to defending Novorossiya.»
12. (de) «NEONAZIS FÜR NOWOROSSIJA». UAWire. 2023 թ․ մայիսի 24.
13. Gartenstein-Ross, Daveed; Hodgson, Samuel; Clarke, Dr Colin P. (2021 թ․ փետրվարի 5). «The Russian Imperial Movement (RIM) and its Links to the Transnational White Supremacist Extremist Movement». International Centre for Counter-Terrorism. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ փետրվարի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 5-ին.
14. Wong, Edward; Barnes, Julian E.; Schmitt, Eric (2023 թ․ հունվարի 22). «Russian Agents Suspected of Directing Far-Right Group to Mail Bombs in Spain». The New York Times (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0362-4331. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 22-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 22-ին.
15. «Denis Valiullovich Gariyev». Counter Extremism Project. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 4-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 4-ին.
16. «Nikolay Nikolayevich Trushchalov». Counter Extremism Project. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 4-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 4-ին.
17. Aiello, Rachel (2021 թ․ փետրվարի 3). «Canada adds Proud Boys to terror list». CTVNews. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ փետրվարի 6-ին. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 3-ին.
18. University, © Stanford; Stanford; California 94305. «MMP: Russian Imperial Movement». cisac.fsi.stanford.edu (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 16-ին.
19. «Club Partizan, el campo de entrenamiento militar en Rusia para los neonazis del mundo (Club Partizan, the military training ground in Russia for the neo-Nazis of the world)». Infobae. 2020 թ․ հունիսի 14. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հունիսի 29-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 14-ին.
20. «Combat training for European neo-Nazis in Russia». Lansing Institute. 2022 թ․ հունվարի 14. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ օգոստոսի 8-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 14-ին.
21. «Russian mercenary who fought in Donbas killed in Libya». UAWire. 2020 թ․ ապրիլի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 7-ին.
22. «Sanctions Roundup» (PDF). 2020. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2022 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 18-ին.
23. «United States Designates Russian Imperial Movement and Leaders as Global Terrorists». US Department of State. 2020 թ․ ապրիլի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունվարի 19-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 7-ին.
24. «Itä-Ukrainassa Venäjän puolesta taistelleet suomalaiset kehuskelevat kokemuksillaan – muualla Euroopassa vierastaistelijoita on tuomittu rikoksista». Finnish Broadcasting Company. 2022 թ․ հունվարի 12. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 28-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 14-ին.
25. «Wednesday's papers: Neo-nazi training, employment discrimination, fighting swans». Finnish Broadcasting Company. 2022 թ․ հունվարի 12. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 24-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 14-ին.
26. «Finnish Neo-Nazis attend paramilitary trainings in Russia». European Jewish Congress. 2022 թ․ հունվարի 12. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ օգոստոսի 14-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 14-ին.
27. «Suomen uusnatsit hankkivat nyt oppia Venäjältä: järjestön koulutuskeskus järjestää haulikko- ja pistooliammuntaa, "partisaanikursseja" ja kieltää kiroilun». Helsingin Sanomat. 2022 թ․ հունվարի 12. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մայիսի 20-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 14-ին.
28. «Elämä vihan jälkeen». Tiedonantaja. 2023 թ․ հուլիսի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ սեպտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
29. «Terrorismista epäilty Lahden uusnatsi vainosi tummaihoista perhettä – ampui konepistoolilla perheen postilaatikkoa ja julkaisi teosta videon». Yle. 2023 թ․ հուլիսի 21.
30. «Viestittelyä Sanna Marinin ampumisesta ja junien suistamisesta – suurista aikeista huolimatta Lahden äärioikeistoryhmän iskut jäivät postilaatikoiden räjäyttelyyn». MTV News. 2023 թ․ սեպտեմբերի 13.
31. «EUROPA – JUGEND – [RE]GENERATION.3. JN-EUROPAKONGRESS: EIN RÜCKBLICK». Junge Nationalisten. 2020 թ․ ապրիլի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 15-ին.
32. «Deutsche Neonazis werden in Russland militärisch geschult». Focus. 2020 թ․ հունիսի 5. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հունիսի 5-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 5-ին.
33. Pladson, Kristie (2020 թ․ հունիսի 5). «German neo-Nazis trained at Russian camps: report». Deutsche Welle. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հունիսի 5-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 5-ին.
34. «Deutsche Neonazis in Russland an Waffen ausgebildet». www.rnd.de (գերմաներեն). 2022 թ․ հունիսի 5. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հունիսի 16-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 16-ին.
35. «España, foco de la revuelta». Democracia Nacional. 2020 թ․ ապրիլի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 8-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 8-ին.
36. «Los neonazis de Democracia Nacional se suman a los transportistas para "luchar" con ellos». El Plural. 2023 թ․ ապրիլի 27. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ ապրիլի 27-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 27-ին.
37. «Un informe de Interior alerta de planes para esparcir el coronavirus y atacar torres de 5G». El Confidencial. 2020 թ․ ապրիլի 29. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 29-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 29-ին.
38. «"За Рассею пострадать хочу". Почему в Швеции судят националиста из СССР». BBC News. 2020 թ․ ապրիլի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ մարտի 8-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 7-ին.
39. Nacos, Brigitte (2023 թ․ ապրիլի 27). Terrorism and Counterterrorism. Taylor & Francis. ISBN 9781138317635. «according to intelligence reports, members of the AWD trained with the Imperial Russian Movement in a camp outside of St. Petersburg»
40. Spencer Beswick (2023 թ․ հունվարի 6). «The Jan. 6 coup blared an alarm about rising fascism. Will we hear it?». The Washington Post. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 7-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 6-ին. «With Trump out of office, a worrying number of fascist groups today are repeating the revolutionary turn of the 1980s, from neo-Nazis like the Atomwaffen Division (also known as the National Socialist Resistance Front), which has sought military training with both the Ukrainian Azov Battalion and the Russian Imperial Movement»
41. «We Applied to Join a Neo-Nazi Group Fighting in Ukraine». Unicorn Riot. 2022 թ․ դեկտեմբերի 25. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ դեկտեմբերի 24-ին. «There has been an AWD cell in Russia since 2020 and it has close relations with the paramilitary, radical right group known as the Russian Imperial Movement. Many of the members of AWD have received military training from the latter.»
42. «Rinaldo Nazzaro, Leader of the Neo-Nazi Terrorist Group—The Base: Probable Linkages to RIM». C/O Futures. 2022 թ․ դեկտեմբերի 13. էջ 13. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
43. «V 'denacifikacijo' Ukrajine tudi ruski neonacisti (Russian neo-Nazis are also involved in the 'denazification' of Ukraine)». 24ur.com. 2022 թ․ հոկտեմբերի 14. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հոկտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2022 թ․ հոկտեմբերի 14-ին. «Among those listed, the Atomwaffen Division, founded in the USA, which is closely connected to both Russian and Ukrainian ultra-right groups, is certainly still operating illegally. In doing so, it cooperates with the Azov battalion, which is banned on the territory of Russia, and the Russian imperialist movement, which the US State Department estimates enables the training of white supremacists and neo-Nazis in Europe.»
44. «FBI Worried About Clashes Between Violent Groups Before US Vote». The Globe Post. 2020 թ․ հոկտեմբերի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
45. «Neo-Nazi organizations and radicals as a tool of influence in Scandinavia». 2023 թ․ փետրվարի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 2023 թ․ փետրվարի 9-ին. «Meanwhile, Canada and the U.S. recognized the RIM as a terrorist organization, which is suspected of being involved in mailing improvised explosive devices in late 2022. Besides, two RIM members were killed in Libya, which is validly suggests their affiliation with the GRU. In 2022, organization members took part in the Russian invasion of Ukraine. The RIM is also reported to have a relationship with the neo-Nazi group Atomwaffen Division's Russian affiliate. We see common features in the structure and functioning of Atomwaffen Division and the NRM, which suggests common sources of their organizational development.»
46. «Washington's Defunct Atomwaffen Division had Deep Ties to the Terrorist Org, Russia Imperialist Movement». Malcontent News. 2022 թ․ օգոստոսի 6. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ օգոստոսի 17-ին. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 7-ին.

Արտաքին հղումներ

• Ռուսական կայսերական շարժումը Ազատ Եվրոպա/Ազատություն ռադիոկայանի կողմից
• Պաշտոնական կայք