Ռիչարդ Աքսել

Ռիչարդ Աքսել
անգլ.՝ Richard Axel
Դիմանկար
Ծնվել էհուլիսի 2, 1946(1946-07-02)[1][2][3] (78 տարեկան)
ԾննդավայրԲրուքլին, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
ԿրթությունԿոլումբիայի համալսարան, Սթայվեսանթի անվան ավագ դպրոց և Ջոհ Հոփքինզի բժշկական դպրոց
Մասնագիտությունկենսաքիմիկոս, նյարդաբան և համալսարանի դասախոս
ԱշխատավայրՋոհ Հոփքինզի բժշկական դպրոց, Կոլումբիայի համալսարան[4] և Howard Hughes Medical Institute?[4]
ԱմուսինCornelia Bargmann?
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն[13]
 Richard Axel Վիքիպահեստում

Ռիչարդ Աքսել (հուլիսի 2, 1946(1946-07-02)[1][2][3], Բրուքլին, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ) ամերիկացի մոլեկուլային կենսաբան և Կոլումբիայի համալսարանի նյարդագիտության ամբիոնի պրոֆեսոր և Հովարդ Հյուզի բժշկական ինստիտուտի հետազոտող։ Հոտառական համակարգի վրա իրենց աշխատանքի համար նա և իր խմբի նախկին հետդոկտորական հետազոտող Լինդա Բաքին 2004 թվականին արժանացան Նոբելյան մրցանակի՝ ֆիզիոլոգիայի և բժշկության բնագավառում:

Կրթություն և վաղ կյանք

Աքսելը ծնվել է Նյու Յորքում՝ լեհ հրեա ներգաղթյալների ընտանիքում, մեծացել է Բրուքլինում։[14] 1963 թվականին նա ավարտել է Stuyvesant ավագ դպրոցը,[15] 1967 թվականին (Բրյուս Բուենո դե Մեսքիտայի, Ալան Լիխտմանի, Ռոն Սիլվերի և Ալեքսանդր Ռոզենբերգի հետ միասին) Կոլումբիայի համալսարանից նա ստացել է բակալավրի կոչում, իսկ 1971 թվականին՝ Ջոնս Հոփկինսի համալսարանից՝ դոկտորի աստիճան։ Այնուամենայնիվ, նա բժշկությանը չէր համապատասխանում և ավարտեց՝ ամբիոնի վարիչին տված խոստումով, որ կլինիկական պրակտիկայով չի զբաղվի։[16] Նա իր կոչումը գտավ հետազոտության մեջ և նույն տարումվերադարձավ Կոլումբիա, և 1978 թվականին դարձավ լրիվ պրոֆեսոր:

Հետազոտություն և կարիերա

Ռիչարդ Ակսել Կաղապար:Circa

1970-ականների վերջին Աքսելը միկրոկենսաբան Սաուլ Ջ. Սիլվերսթայնի և գենետոլոգ Մայքլ Հ. Վիգլերի հետ միասին հայտնաբերեցին համատրանսֆորմացիայի տեխնիկան տրանսֆեկցիայի միջոցով, մի գործընթաց, որը թույլ է տալիս օտար ԴՆԹ-ն ներմուծել ընդունող բջիջ՝ որոշակի սպիտակուցներ արտադրելու համար։[17][18][19][20][21][22] Արտոնագրերի ընտանիքը, որն այժմ խոսակցական լեզվով կոչվում է «Axel արտոնագրեր», ընդգրկում է այս տեխնիկան, ներկայացվել է 1980 թվականի փետրվարին և տրվել է 1983 թվականի օգոստոսին։[23] Որպես դեղագործական և կենսատեխնոլոգիական ընկերություններում իրականացվող ռեկոմբինացիոն ԴՆԹ-ի հետազոտության հիմնարար գործընթաց, այս արտոնագիրը բավականին շահավետ էր Կոլումբիայի համալսարանի համար՝ այն միաժամանակ տարեկան գրեթե 100 միլիոն դոլար եկամուտ էր բերում և լիցենզաներով, լավագույն համալսարանների ցանկում առաջին տեղն էր զբաղեցնում:[23] Աքսելի արտոնագրերի ժամկետը սպառվել է 2000 թվականի օգոստոսին։

991 թվականին հրապարակված իրենց հոդվածում,[24] Բաքը և Ակսելը կլոնավորեցին հոտառական ընկալիչները՝ ցույց տալով, որ դրանք պատկանում են G սպիտակուցի զուգակցված ընկալիչների ընտանիքին։ Վերլուծելով առնետների ԴՆԹ-ն՝ նրանք գնահատեցին, որ կաթնասունների գենոմում հոտառության ընկալիչների մոտավորապես հազար տարբեր գեներ կան: Այս հետազոտությունը դուռ բացեց հոտառության մեխանիզմների գենետիկ և մոլեկուլային վերլուծության համար: Իրենց հետագա աշխատանքում Բաքը և Աքսելը ցույց են տվել, որ յուրաքանչյուր հոտառական ընկալիչի նեյրոն ուշագրավ կերպով արտահայտում է միայն մեկ տեսակի հոտառական ընկալիչի սպիտակուց, և որ նույն ընկալիչն արտահայտող բոլոր նեյրոններից ստացված մուտքը հավաքվում է հոտառական գնդիկի մեկ հատուկ գլոմերուլուսով:[25]

Ակսելի հիմնական հետազոտական ​​հետաքրքրությունն այն է, թե ինչպես է ուղեղը մեկնաբանում հոտառությունը, մասնավորապես արտապատկերելով ուղեղի այն մասերը, որոնք զգայուն են հոտառության հատուկ ընկալիչների նկատմամբ: Նա ունի Կոլումբիայի համալսարանի համալսարանի պրոֆեսորի, Կոլումբիայի համալսարանի բժիշկների և վիրաբույժների քոլեջի կենսաքիմիայի և մոլեկուլային կենսաֆիզիկայի և պաթոլոգիայի պրոֆեսորի կոչումներ, ինչպես նաև Հովարդ Հյուզի բժշկական ինստիտուտի հետազոտող։ Ի լրումն նեյրոկենսաբանության մեջ ունեցած ներդրումների, Ակսելը նաև իմունոլոգիայի բնագավառում կարևոր բացահայտումներ է արել, և նրա լաբորատորիան առաջիններից մեկն էր, ով հայտնաբերեց ՄԻԱՎ վարակի և CD4 իմունընկալիչի միջև կապը:

Ծանոթագրություններ

  1. 1,0 1,1 Encyclopædia Britannica
  2. 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  3. 3,0 3,1 Munzinger Personen (գերմ.)
  4. 4,0 4,1 https://zuckermaninstitute.columbia.edu/richard-axel-md
  5. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2004Nobel Foundation.
  6. Table showing prize amountsNobel Foundation, 2019.
  7. https://www.brandeis.edu/rosenstiel/rosenstiel-award/past.html
  8. https://new.nsf.gov/od/honorary-awards/waterman
  9. GRANTS AND AWARDS PROGRAM FACT SHEET
  10. https://www.nasonline.org/programs/awards/richard-lounsbery-award.html
  11. https://www.aaas.org/news/aaas-honors-accomplished-scientists-2018-elected-fellows
  12. https://web.archive.org/web/20140502004332/https://royalsociety.org/about-us/fellowship/new-fellows-2014/
  13. Notable Names Database — 2002.
  14. «Laureate - Richard Axel». Lindau Nobel Mediatheque (անգլերեն). 23 October 2018. Վերցված է October 25, 2019-ին.
  15. Eisner, Robin (Winter 2005). «Richard Axel: One of the Nobility in Science». P&S. Columbia University. Արխիվացված է օրիգինալից June 1, 2015-ին. Վերցված է October 31, 2007-ին.
  16. McFadden, Johnjoe; Al-Khalili, Jim (2014). Life on the Edge : The Coming of Age of Quantum Biology (1st ed.). New York. էջեր 144–145. ISBN 978-0-307-98681-8. OCLC 914329162.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  17. Pellicer, A; Wigler, M; Axel, R; Silverstein, S (1978). «The transfer and stable integration of the HSV thymidine kinase gene into mouse cells». Cell. 14 (1): 133–41. doi:10.1016/0092-8674(78)90308-2. PMID 208776. S2CID 20851317.
  18. Pellicer, A; Robins, D; Wold, B; Sweet, R; Jackson, J; Lowy, I; Roberts, J. M.; Sim, G. K.; Silverstein, S; Axel, R (1980). «Altering genotype and phenotype by DNA-mediated gene transfer». Science. 209 (4463): 1414–22. Bibcode:1980Sci...209.1414P. doi:10.1126/science.7414320. PMID 7414320.
  19. Wigler, M; Sweet, R; Sim, G. K.; Wold, B; Pellicer, A; Lacy, E; Maniatis, T; Silverstein, S; Axel, R (1979). «Transformation of mammalian cells with genes from procaryotes and eucaryotes». Cell. 16 (4): 777–85. doi:10.1016/0092-8674(79)90093-x. PMID 222468. S2CID 25495031.
  20. Wigler, M; Pellicer, A; Silverstein, S; Axel, R; Urlaub, G; Chasin, L (1979). «DNA-mediated transfer of the adenine phosphoribosyltransferase locus into mammalian cells». Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 76 (3): 1373–6. Bibcode:1979PNAS...76.1373W. doi:10.1073/pnas.76.3.1373. PMC 383253. PMID 286319.
  21. Wigler, M; Silverstein, S; Lee, L. S.; Pellicer, A; Cheng, Yc; Axel, R (1977). «Transfer of purified herpes virus thymidine kinase gene to cultured mouse cells». Cell. 11 (1): 223–32. doi:10.1016/0092-8674(77)90333-6. PMID 194704. S2CID 46090608.
  22. Maddon, P. J.; Dalgleish, A. G.; McDougal, J. S.; Clapham, P. R.; Weiss, R. A.; Axel, R (1986). «The T4 gene encodes the AIDS virus receptor and is expressed in the immune system and the brain». Cell. 47 (3): 333–48. doi:10.1016/0092-8674(86)90590-8. PMID 3094962. S2CID 20377918.
  23. 23,0 23,1 Colaianni, A; Cook-Deegan, R (2009). «Columbia University's Axel patents: Technology transfer and implications for the Bayh-Dole Act». Milbank Quarterly. 87 (3): 683–715. doi:10.1111/j.1468-0009.2009.00575.x. PMC 2750841. PMID 19751286.
  24. Buck, L.; Axel, R. (1991). «A novel multigene family may encode odorant receptors: A molecular basis for odor recognition». Cell. 65 (1): 175–187. doi:10.1016/0092-8674(91)90418-X. PMID 1840504.
  25. Mombaerts, P; Wang, F; Dulac, C; Chao, S. K.; Nemes, A; Mendelsohn, M; Edmondson, J; Axel, R (1996). «Visualizing an olfactory sensory map». Cell. 87 (4): 675–86. doi:10.1016/s0092-8674(00)81387-2. PMID 8929536. S2CID 7999466.

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!