Մանուշակագույն միջուկ[1] (լատին․՝ Cardamine purpurea), խաչածաղկավորների ընտանիքի (Brassicaceae) խոտածածկ բույսերի տեսակ։ Մասունքային տեսք[2]։ Ներկայիս տաքսոնոմիական անվան տակ այն նկարագրվել է 1826 թվականին Linnea բուսաբանական ամսագրում գերմանացի բուսաբաններ Ադելբտերտ ֆոն Շամիսոյի և Դիդերիխ Ֆրանց Լեոնարդ ֆոն Շլեխտենդալի կողմից[3]։
Նկարագրություն
Բազմամյա խոտաբույս մինչև 10 սմ բարձրությամբ։ Կոճղարմատը ուղղահայաց է, 1-3 մմ տրամագծով։ Ցողունները մի քանի կամ մեկ են, դուրս են գալիս երկար ռիզոմի գագաթից, ուղղաձիգ, չճյուղավորված։ Ցողունի վերին մասը պեդիկելների հետ միասին թավոտ է։ Բազալային տերևները քնարաձև-փետրավոր են, 1-3 զույգ նստակյաց կլորացված տերևներով, լայն կարճ վերին բլթակով, 1,5 − 7 սմ տրամագծով; ցողունի տերևներն ավելի փոքր են, քան բազալ տերևները։ 1,2 − 5 սմ երկարությամբ կոթուն[4][5]։
Ծաղկաբույլ − 6-10 ծաղիկների խոզանակ, առանց բեկորների:Sepals-ը երկարավուն է, մազոտ, չափը՝ 2 − 5 մմ։ Ծաղկաթերթերը մանուշակագույն են, ավելի հազվադեպ՝ սպիտակ, հակառակաձև, 6 մմ երկարությամբ, արագորեն նեղանում են դեպի հիմքը գծային նարգիզի մեջ։Փոշանոթները դեպի վեր են ձգված, 0,6 − 0,9 մմ երկարությամբ։ Ծաղկում է հունիսից օգոստոս։ Պտուղը մերկ պատիճ է՝ 10-15 մմ երկարությամբ։ Սերմերը շագանակագույն են, երկարավուն մինչև լայնաձև, 1,7 − 2,1 × 1,4 − 1,7 մմ չափերով[4][5]։
Կալցեֆիլ, կրիոհիգրոմեզոֆիտ[2]։ Աճում է հում բուսական տունդրաներում կարբոնատային ապարների ելքերի վրա[4]։ Ռուսաստանում տեսակը գտնվում է իր հիմնական տիրույթից դուրս։ Հայտնի է ընդամենը երեք տեղանք Վրանգելի կղզու Արևելքում և հյուսիս-արևելքում (Չուկոտկայի ինքնավար շրջանՉուկոտկայի ինքնավար շրջան)։ Ռուսաստանից դուրս այն հանդիպում է Ալյասկայում, Յուկոնում, Բերինգի նեղուցի կղզիներում[2][4]։
Անվտանգության կարգավիճակ
Նշված Է Ռուսաստանի Դաշնության Կարմիր գրքում և Չուկոտկայի ինքնավար օկրուգի Կարմիր գրքում։ Ընդգրկվել է ԽՍՀՄ և ՌԽՖՍՀ Կարմիր գրքում[2]։ Սահմանափակող գործոններն են արկտիկայի ցուրտ հումիդային կլիման և բնակչության փոքր թիվը[2][4]։
Սինոնիմիկա
Ըստ The Plant List-ի՝ տեսակների հոմանիշները ներառում են հետևյալ անունները[3]։
