Համակարգչային ստեղնաշար

Համակարգչային ստեղնաշար, սարք, որ թույլ է տալիս համակարգչում ներմուծել տեղեկություն։ Այն իրենից ներկայացնում է ստեղների խումբ, որոնք տեղակայված են հատուկ հերթականությամբ։

Պատմություն

Վիդեո-տերմինալ ADM-3A

Առաջին համակարգիչները չունեին ստեղնաշարներ՝ տվյալները ներմուծվում էին կամ մեխանիկական ստեղների միացմամբ կամ հատուկ լարերի օգնությամբ։ Հետագայում ժամանակաբաշխման ռեժիմի ստեղծման հետ մեկ տեղ անհրաժեշտություն առաջացավ կատարել ներմուծում առանց գործընթացից կտրվելու։ Սկզբնական շրջանում այս նպատակի համար օգտագործվեց էլեկտրամեխանիկական հեռագիրը, հետագայուն նրանց փոխարինման եկան տերմինալները։ Այս տերմինալներում ստեղնաշարը բաղկացուցիչ մաս էր կազմում, չնայած նրան, որ այն կարող էր լինել կաղապարից առանձին։ Էլեկտրական մասի, ստեղների թվի և դասավորության ոչ մի ստանդարտ չկար։ Այսպիսի տերմինալները կարող էին ունենալ առանձին ստեղներ կուրսորը շարժելու, էջը թերթելու և այլնի համար։

LM-2 ստեղնաշար
Macintosh 128K ստեղնաշարը

Միկրոհամակարգիչների ի հայտ գալուց հետո ստեղնաշարները արդեն հնարավորություն կար միացնելու համակարգչին։ Սակայն այս ստեղնաշարները նույնպես չէին համարվում ունիվերսալ սարքեր՝ նրանք համակարգչին միանում էին ուղիղ կամ այս սարքի միջոցով։ Տարբեր կառուցված ունեցող համակարգիչները օգտագործում էին իրենց ունիկալ ստեղնաշարները։ Որոշ մոդելներում ինչպիսին օրինակ ZX80, ստեղնաշարը տեղադրված էին կաղապարում կան նաև մոդելներ, որոնք բլոկին միացվում են լարերով։ Որոշ ստեղնաշարներ պարունակում էին նվազագույն ստեղների կազմ՝ տառեր-թվեր, Enter և մի քանի ղեկավարող ստեղներ։ Նաև ստեղծվեցին ստեղներ, որոնք չունեին կոնկրետ ֆունկցիոնալ։ Փորձեր կատարվեցին ստեղծելու ակկորդային ստեղնաշարներ։

«XT» ստեղնաշար

Հետագայում ստեղծվեց ստեղնաշարներ IBM PC-ների համար։ IBM PC-ի համար ստեղծված առաջին ստեղնաշարը կրում էր «XT» անվանումը, այն իր նախկին տարբերակներից տարբերվում էր ստեղների դասավորությամբ, իսկ ստեղների քանակը 83-ն էր (10-ը ֆունկցիոնալ)։ IBM PC/AT թողարկման հետ մեկ տեղ, 1984 թվականին առաջացավ նոր ստեղնաշարների ստանդարտ։ Սակայն դասավորությունը կրել է աննշան փոփոխություններ՝ ավելացվել է SysRq ստեղնը, թվային բլոկը, որոշ ստեղների տեղերը փոփոխվել էին։ Չնայած նրան, որ նրանք օգտագործում էին նույն խրոցները, նոր ստեղնաշարները անհամատեղելի էին IBM PC և IBM PC/XT-ի հետ և դրանց միացման համար օգտագործվում էր հատուկ սարքեր։ Ստեղնաշարների նոր շրջանը սկսեց «Model M»-ի թողարկման հետ մեկ տեղ, որը կախված տարածաշրջանից ուներ 101-ից (ամերիկյան դասավորություն) մինչև 106 (ճապոնական) ստեղներ, և դարձան ստանդարտ։ Ստեղնաշարների հետագա զարգացումը սկսեց հենց այս մոդելից, միացման խրոցը փոխարինվեց PS/2-ի և USB-ի, ավելացվեց Windows և ընտրացանկ ստեղները։ Դյուրակիր համակարգիչներում կարելի է հանդիպել այլ դասավորություն, բացի դա որոշ ստեղներ կարող են ավել լինել օրինակ՝ Fn ստեղնը։

Ստեղների խմբեր

PC/AT ստանդարտին համապատասխանող ստեղնաշար

Ըստ իրենց նշանակության ստեղները բաժանվում են մի քանի հիմնական խմբի՝

  • տառա-թվային ստեղներ
  • թվային ստեղներ
  • ղեկավարման ստեղներ
  • ֆունկցիոնալ ստեղներ
  • կուրսորը ղեկավարող ստեղներ

Հավելյալ խմբեր՝

  • «մահացած ստեղներ»
  • մասնագիտացված ստեղներ։

Ստեղների մի խմբաքանակ տեղակայված է ստեղնաշարի վերին հատվածում։ Դրանից ներքև տեղակայված են տառա-թվային ստեղները։ Աջ մասում տեղակայված են կուրսորը ղեկավարող ստեղները, իսկ մյուս ծայրում թվային վահանակը։

Տառա-թվային բլոկ

Տառա-թվային ստեղները այլ կերպ կոչվում են այբբենական ստեղներ, տվյալների ստեղներ և ստեղներ տվյալների ներմուծման համար։ Այս բլոկի հիմքում ընկած է գրամեքենայի սխեման։ Սովորաբար մի ստեղնը պարունակում է միանգամից մի քանի տառ, սիմվոլ, կետադրական նշան և այլն։ Ինչպիսի տառ կներմուծվի, որոշվում է հատուկ ստեղների միջոցով[1][2]։

PC/AT ստեղնաշարի ստանդարտ բլոկը ունենում է 47 ստեղն։ Որոշ լեզուների համար, որոնցում այբբուբենը ունի 26-ից ավել տառ, ստեղնաշար արտադրողները թողարկում են ստեղնաշարներ հավելյալ ստեղներով։

Տառա-թվային բլոկը բաժանվում է շարքերի և գոտիների։ Ներքին շարքը գտնվում է «բացատանիշ» ստեղնի և Ctrl, Alt, AltGR վերին մասում։ Այն համարվում է առաջին շարքը։ Երկրորդ շարքը գտնվում է դրանից վերև այն կոչվում է տասը մատով տպելու հմտություն։ Ավելի վերև գտնվում է երրորդ շարքը։ Ամենավերևի շարքը, որը չորրորդն է ունի լատիներեն QWERTY հերթականությունը։

Տեքստի հավաքումը ավելի հարմար դարձնելու համար ստեղները չեն դասավորվում նույն հարթության վրա։ Ստեղնաշարների որոշ մոդելներ, օրինակ՝ «IBM Model M»-ը, կամ այլ ստեղնաշարներում որոնք հարմարեցված են աջ և ձախ ձեռքերի համար, օգտագործվում է ճկված սալիկ, բայց ավելի հաճախ օգտագործվում է տարբեր բարձրության ստեղներ։

Տառա-թվային ստեղների գործողության արդյունքը կախված է ռեգիստրից։

Ղեկավարման ստեղներ

Ղեկավարման ստեղները նախատեսված են հատուկ գործողությունների համար, որոնք կարող են կատարվել առանձին-առանձին կամ ստեղների համադրությամբ[1], դրանց մեջ են մտնում՝ Esc, Tab, Ctrl, Alt, Backspace, Enter, PrtSc, Ins, Num Lock, Del, Scroll Lock, Break, Win[1]։

Ձևափոխիչ-ստեղներ

Ձևափոխիչ-ստեղները նախատեսված են այլ ստեղների ձևափոխման համար, դրանք են ՝ Shift, Ctrl, Caps Lock, Alt, AltGr և Win։

Ֆունկցիոնալ ստեղներ

PC/AT ստանդարտի ստեղնաշարների վերին հատվածում է ֆունկցիոնալ ստեղների բլոկը՝ F1-ից մինչև F12։ PC/XT համակրգիչների ստեղնաշանրի վրա կար 10 ֆունկցիոնալ ստեղները, որոնք գտնվում էին ստեղնաշարի ձախ մասում։

Թվային ստեղնաշար

Թվային բլոկը բաղկացած է 17 ստեղնից։ Թվային բլոկի ստեղները կրկնում է այն նույն ֆունկցիաները ինչ տառա-թվային բլոկը, սակայն այն մասնավորապես կենտրոնացված է թվաբանական համակարգի վրա։ Համարվում է, որ թվային բլոկի ստեղները ավելի հարմար են թվերի ներմուծման համար։ Երբ Num Lock-ը անջատված է այն կրկնում է կուրսորի ղեկավարման ստեղների ֆունկցիան։

Կոմպակտ ստեղնաշարներ

Աշխատանքային սեղանի վրա տեղ խնայելու կամ ստեղնաշարը փոքր չափերի սարքերի վրա տեղադրելու համար ստեղծվել են կոմպակտ ստեղնաշարները, որոնցում ստեղները դասավորված են ոչ ստանդարտ հերթականությամբ կամ հեռացված են լինում որոշ ստեղներ[3]։ Կոմպակտ ստեղնաշարները մեծ հայտություն ունեն, օրինակ՝ գեյմերների և համակարգային ադիմինստրատորների շրջանում, քանի-որ հարմար էր տեղափոխել[4]։ Ավելի հայտնի են կոմպակտ ստեղնաշարների ֆորմատներից՝

  • 80 % կամ TKL, ստեղնաշարներ ստանդարտ հերթականությամբ, որոնցում բացակայում է թվային բլոկը։
  • 75 %, հաճախ կարելի է հանդիպել նոթբուքների վրա, որտեղ Home, End, PgUp և PgDown ստեղները կամ գտնվում են մի շարքում վերևի աջ անկյունում կամ կարող են տեղակայված լինել կուրսորը ղեկավարող ստեղների վրա և կատարել իրենց ֆունկցիան Fn ստեղնի շնորհիվ։
  • 60 %, ֆորմատ, որը կազմված է բացառապես տառա-թվային բլոկից, ձևափոխման ստեղներից և Esc, Enter և Backspace ստեղներից։ Մնացած բոլոր ստեղները օգտագործվում են Fn ստեղնի շնորհիվ։
  • Առանց թվային բլոկի՝ «IBM Model M Space Saving» ստեղնաշար
    Առանց թվային բլոկի՝ «IBM Model M Space Saving» ստեղնաշար
  • 75% ֆորմատի ստեղնաշար
    75% ֆորմատի ստեղնաշար
  • 60% ֆորմատի ստեղնաշար
    60% ֆորմատի ստեղնաշար

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 «Использование клавиатуры». Справка Windows. support.microsoft.com. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
  2. ↑ С. И. Адян Математический энциклопедический словарь. — Сов. энцикл., 1988-01-01. — С. 823. — 856 с.
  3. ↑ Клавиатура Optimus Maximus: $500 за OLED-пробел Արխիվացված 2020-01-13 Wayback Machine — 3dnews
  4. ↑ Игровые клавиатуры: Макросы вам в помощь
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Համակարգչային ստեղնաշար» հոդվածին։
 ⛭ 
  Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
LCCN: sh85072120 · Microsoft: 2908991780

Read other articles:

Montfort School, Anakkara

School in Idukki District, IndiaMontfort School, AnakkaraLocationAnakkaraIdukki District 685512IndiaInformationMottoTruth TriumphsPatron saint(s)St. Louis Grignion de MontfortEstablished1995Websitehttp://montfortanakkara.com Montfort School, Anakkara is the first Montfortian School in Kerala started in June 1995. Montfort Brothers have been working in India for over 100 years. A good number of these Brothers hail from Kerala. Location Montfort School is located 15 km from Thekkady, the r...

 

2002 United States House of Representatives elections in Missouri

2002 United States House of Representatives elections in Missouri ← 2000 November 5, 2002 (2002-11-05) 2004 → All 9 Missouri seats to the United States House of Representatives   Majority party Minority party   Party Republican Democratic Last election 5 4 Seats won 5 4 Seat change Popular vote 985,905 829,177 Percentage 53.19% 44.73% Swing 4.36% 4.12% Republican   60–70%   70–80% Democratic   ...

 

Paul Hermann Müller

Pour les articles homonymes, voir Paul Müller, Müller et Paul Muller. Paul Hermann MüllerBiographieNaissance 12 janvier 1899OltenDécès 12 octobre 1965 (à 66 ans)BâleSépulture Cimetière à Hörnli avec crématorium (d)Nationalité suisseFormation Université de Bâle (à partir de 1919)Activités Chimiste, médecinAutres informationsDirecteur de thèse Hans Rupe (en)Distinction Prix Nobel de physiologie ou médecine (1948)modifier - modifier le code - modifier Wikidata Paul Herma...

Victoria Public Hall

Building in India Victoria Public HallTown HallThe Victoria Public HallGeneral informationTypePublic buildingArchitectural styleIndo-SaracenicLocationPoonamallee High Road, Chennai, IndiaAddressPark Town, Chennai, Tamil Nadu 600 003Construction started1886Completed1888–1890Inaugurated1888–1890Cost₹ 16,425OwnerCorporation of ChennaiManagementVictoria Public Hall TrustTechnical detailsFloor count3Floor area25,883 sq ft (2,000 m2)Design and constructionArchitect(s)Robert Fel...

 

2016 New Territories East by-election

2016 New Territories East by-election ← 2012 28 February 2016 (2016-02-28) 2016 → Opinion pollsTurnout46.18%   Candidate Alvin Yeung Holden Chow Edward Leung Party Civic DAB Indigenous Alliance Pan-democracy Pro-Beijing Localist Popular vote 160,880 150,329 66,524 Percentage 37.19% 34.75% 15.38% Parties with most votes by each district Legislative Councillor before election Ronny Tong (resigned) Nonpartisan Elected Legislative Councillor Alv...

 

Bistum Nevers

Bistum Nevers Karte Bistum Nevers Basisdaten Staat Frankreich Kirchenprovinz Dijon Metropolitanbistum Erzbistum Dijon Diözesanbischof Sedisvakanz Apostolischer Administrator Benoît Rivière Fläche 6816 km² Pfarreien 45 (2021 / AP 2022) Einwohner 201.518 (2021 / AP 2022) Katholiken 143.420 (2021 / AP 2022) Anteil 71,2 % Diözesanpriester 37 (2021 / AP 2022) Ordenspriester 7 (2021 / AP 2022) Katholiken je Priester 3260 Ständige Diakone 14 (2021 / AP 2022) Ordensbrüder 7 (2021 / AP 20...

National Palace (Haiti)

Former official residence of the president of Haiti Haitian National PalacePalais National Haïtien Palè Nasyonal AyisyenThe National Palace of Haiti in 2006, four years prior to its collapse.Former namesImperial PalaceGeneral informationStatusDestroyedTypeExecutiveArchitectural styleVictorianLocationChamps-de-MarsAddress6110 Avenue de la RepubliqueTown or cityPort-au-PrinceCountryHaitiCoordinates18°32′35.2″N 072°20′19.9″W / 18.543111°N 72.338861°W / 18.54...

 

Murder in the Mews

1937 story collection by Agatha Christie Murder in the Mews Dust-jacket illustration of the first UK editionAuthorAgatha ChristieCover artistRobin MacartneyCountryUnited KingdomLanguageEnglishGenreDetective fiction Short storiesPublisherCollins Crime ClubPublication date15 March 1937Media typePrint (hardback & paperback)Pages288 (first edition, hardback)Preceded byCards on the Table Followed byDumb Witness  Murder in the Mews and Other Stories is a short stor...

 

العلاقات التشادية الميكرونيسية

العلاقات التشادية الميكرونيسية تشاد ولايات ميكرونيسيا المتحدة   تشاد   ولايات ميكرونيسيا المتحدة تعديل مصدري - تعديل   العلاقات التشادية الميكرونيسية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين تشاد وولايات ميكرونيسيا المتحدة.[1][2][3][4][5] مقارنة بي...

Boeing Model 40

Model 40 Role Mail planeType of aircraft Manufacturer Boeing First flight July 20, 1925 Introduction July 1, 1927 Primary users Boeing Air TransportVarney Air LinesPacific Air Transport Number built ca. 80 The Boeing Model 40 was a United States mail plane of the 1920s. It was a single-engined biplane that was widely used for airmail services in the United States in the 1920s and 1930s, especially by airlines that later became part of United Airlines. It became the first aircraft built b...

 

Fahrzeuge der Salzkammergut-Lokalbahn

Die Salzkammergut-Lokalbahn (SKGLB) war eine Schmalspurbahn und verfügte über einen vielseitigen Fahrzeugpark, der im nachfolgenden Artikel beschrieben wird. Nach den Teilstrecken-Eröffnungen in den Jahren 1890 bis 1893 verfügte die SKGLB über 10 Dampflokomotiven, 39 Personenwagen, vier Gepäckwagen, vier Postwagen, 58 Güterwaggons und einen Salonwagen. Die Fahrzeuge waren dabei speziell für die einzelnen Teilabschnitte beschafft worden. So wurden für die 1. Etappe zwischen Bad Ischl ...

 

Jeff Healey

Canadian singer, guitarist and songwriter (1966–2008) Jeff Healy redirects here. For the fictional character, see Jeff Healy (EastEnders). Jeff HealeyJeff Healey & Tom Lavin (Powder Blues Band)Background informationBirth nameNorman Jeffrey HealeyBorn(1966-03-25)March 25, 1966Toronto, Ontario, CanadaDiedMarch 2, 2008(2008-03-02) (aged 41)Toronto, Ontario, CanadaGenres Blues rock jazz Occupation(s)Musician, guitarist, singer, songwriter, actorInstrument(s)Guitar, trumpet, vocalsYears...

Bethlehem Motor Truck Company

Bethlehem Motor Truck Company Rechtsform Kapitalgesellschaft Gründung 1917 Auflösung 1927 Auflösungsgrund Übernahme Sitz Allentown, Lehigh County, Pennsylvania (USA) Leitung H. F. Harris Branche Nutzfahrzeug- und Traktorhersteller Aktie der Bethlehem Motors Corp. vom 29. Oktober 1920 Die Bethlehem Motor Truck Company (auch Bethlehem Motors Corporation) in Allentown (Pennsylvania) war ein US-amerikanischer Nutzfahrzeug-, Traktoren- und Motorenhersteller. Nur 1920 wurde ein Personenwagen de...

 

Axel Preisler

Danish architect Axel Preislerstret Axel Preisler(12 May 1871 – 25 September 1930) was a Danish architect.[1] History Preisler was born in Odense where his father was a merchant. He completed a carpenter's apprenticeship in his home town and studied at Odense Technical College before enrolling at the Royal Danish Academy of Fine Arts' school of architecture in Copenhagen in 1890. He worked as an assistant in the architectural practices of Valdemar Ingemann, Vilhelm Dahlerup and Hein...

 

Sun Mobile

Not to be confused with Sunmobile. This article relies excessively on references to primary sources. Please improve this article by adding secondary or tertiary sources. Find sources: Sun Mobile – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2018) (Learn how and when to remove this template message) SUN MobileFormerlyNew World Mobility LimitedTypeJoint ventureIndustryTelecommunicationsFounded1997 (as brand)1998 (as company)HeadquartersHong Kon...

Cacoxenite

CacoxeniteCacoxenite, Minas de Horcajo, Castile-La Mancha, SpainGeneralCategoryPhosphate mineralsFormula(repeating unit)Fe3+24Al(PO4)17O6(OH)12·17(H2O)IMA symbolCac[1]Strunz classification8.DC.40Crystal systemHexagonalCrystal classDipyramidal (6/m) (same H-M symbol)Space groupP63/mUnit cella = 27.559(1) Å, c = 10.55 Å; Z = 2IdentificationColorYellow to brownish yellow, reddish orange, golden yellow, deep orange, green; yellow in transmitted lightCrystal habitAci...

 

Mohawk Airlines

American airline from 1945 to 1972 Mohawk Airlines IATA ICAO Callsign MO MO MOHAWK Founded1945; 78 years ago (1945)as Robinson AirlinesCeased operations1972; 51 years ago (1972)Fleet sizeSee fleet About 42 aircraft in service at acquisition by Allegheny Airlines in 1972 [1]DestinationsAlbany, Buffalo, Binghamton, Erie, Glens Falls, Ithaca, New York, Newark, Hartford, Harrisburg, Montreal, Rochester, Syracuse, Toronto, Utica, WashingtonHeadquartersIt...

 

Angel Boy

1995 single by SabrinaAngel BoySingle by SabrinaReleasedJanuary 17, 1995[1]Recorded1994/1995GenreEurodance, Italo dance[2]Length3:18LabelZYX MusicSongwriter(s)Sabrina, C. Cowatsch, N. Dyer, Sergio Portaluri[3]Producer(s)Enrico MontiFulvio ZafretSergio PortaluriSabrina singles chronology Boys '95 (1995) Angel Boy (1995) Fatta e Rifatta (1996) Angel Boy is a song by Italian singer Sabrina. The song was produced by Enrico Monti, Fulvio Zafret and Sergio Portaluri. It was ...

Members of the New South Wales Legislative Assembly, 1978–1981

Members of the New South Wales Legislative Assembly who served in the 46th parliament held their seats from 1978 to 1981. They were elected at the 1978 election,[1] and at by-elections.[2][3][4] The Speaker was Laurie Kelly.[5] Name Party Electorate Term in office John Akister   Labor Monaro 1976–1988 Peter Anderson   Labor Nepean 1978–1988, 1989–1995 David Arblaster   Liberal Mosman 1972–1984 Brian Bannon   Labor Rockdale 19...

 

La Diva (Aretha Franklin album)

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: La Diva Aretha Franklin album – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (April 2021) (Learn how and when to remove this template message) 1979 studio album by Aretha FranklinLa DivaStudio album by Aretha FranklinReleasedSeptember 6, 1979Recorde...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!