Ջոն Ուիլքս Բութ

Ջոն Ուիլքս Բութ անգլ.՝ John Wilkes Booth
Ծնվել է	մայիսի 10, 1838(1838-05-10)[1][2]
Ծննդավայր	Բել Էյր, Մերիլենդ
Մահացել է	ապրիլի 26, 1865(1865-04-26)[1][2][3] (26 տարեկան)
Մահվան վայր	Պորտ Ռոյալ, Վիրջինիա
Գերեզման	Վիենայի կենտրոնական գերեզմանատուն
Կրթություն	Bel Air High School?
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Կրոն	բողոքականություն[4]
Մասնագիտություն	դերասան, գրող և թատրոնի դերասան
Ծնողներ	հայր՝ Ջունիուս Բրուտուս Բութ
Համատեղ ապրող(ներ)	Ella Wren?[5][6] և Lucy Lambert Hale?

Թուդոր Հալլը 1863թ.

Լոս Անջելեսում սպանվել է Լինկոլնի մահվան դատավճիռները, նկարահանվելով Ջոն Սրրատրտի, Ջոն Ուիլքս Բուցի եւ Դեյվիդ Հերդդի լուսանկարչական տպագրությամբ:

Ջոն Ուիլքս Բութ (անգլ.՝ John Wilkes Booth, մայիսի 10, 1838(1838-05-10)^[1][2], Բել Էյր, Մերիլենդ - ապրիլի 26, 1865(1865-04-26)^[1][2][3], Պորտ Ռոյալ, Վիրջինիա), ամերիկացի թատրոնի դերասան։ 1865 թվականի ապրիլի 14-ին սպանել է ԱՄՆ նախագահ Աբրահամ Լինքոլնին։

Կենսագրություն

Ջոն Ուիլքս Բութը ծնվել է 1838 թ. մայիսի 10-ին Բել Էյր Մերիլենդում։ Նրա ընտանիքի անդամները նույնպես դերասաններ էին։ Նրա հայրը խաղացել է Կովենդ Գարդեն և Դրուրի Լեյն թատրոններում։ Նաև նրա մեծ եղբայրը Էդվին Թոմաս Բութ (1833—1893) նա էլ է խաղացել թատրոնում։ Ընտանիքի ավանդույթների համաձայն, Ջոն Ուիլքս Բութը նույնպես դերասան էր Շեքսպիրյան ռեպերտուարայում։ Քսանհինգ տարեկանում նա դեբյուտ է ունեցել թատրոնի բեմում և շուտով դարձել իր ժամանակի ամենահայտնի դերասաններից մեկը։ Համագործակցում է Ռիչմոնդը «Shakespearean company» թատրոնի հետ։

1854 թ. Հարպերս Ֆերրիում կամավորը մասնակցեց Ջոն Բրաունի ելույթի ճնշմանը։ Հյուսիսային և հարավային պատերազմի ժամանակ նա դարձավ Կոնֆեդերացիայի գաղտնի գործակալ, որը հանձնեց իր անօրինական դեղերը։ Նա մասնակցեց հակակառավարական դավադրությանը, որի մասնակիցները առաջինը խորհեցին նախագահ Աբրահամ Լինքոլնի առևանգումը, այնուհետև, պատերազմի ավարտին, նրա սպանությունը և ԱՄՆ կառավարության հիմնական անդամները։ Կառավարության որոշ անդամների վրա փորձ էր արվել, բայց միայն Լինկոլն էր սպանվել։

1865 թ. ապրիլի 14-ին Վաշինգտոնում գտնվող Ֆորդ թատրոնում տեղի ունեցած ելույթում մահացու վիրավորվելով նախագահ Լինկոլնը ատրճանակով կրակել է։ Բութը զբաղված չէր այդ օրը նվագախմբում, և ընդհանրապես ընդամենը երկու անգամ հնչեց Ֆորդ թատրոնում, բայց հաճախ այցելում էր իր գործընկեր դերասաններին և գիտեր ինչպես շենքը, այնպես էլ ռեպերտուարը։

«Իմ ամերիկացի զարմիկը» կատակերգության ամենասուր վայրում նա ներխուժեց նախագահական տուփ և կրակեց կրակողներից մեկի վրա, ակնկալելով, որ կրակոցի ձայնը կծաղրեց ծիծաղի պայթյունից։

Մահը

Խուճապի մեջ նա կարողացավ փախչել, սակայն 1865 թ. ապրիլի 26-ի ուշ երեկոյան նրան բռնել էր Վիրջինիա նահանգի ոստիկանությունը ախոռում, որտեղ նա թաքնվում էր պահակներից մեկի հետ։ Ոստիկանությունը հրդեհել է ախոռը, Բութը դուրս է եկել, զինամթերքով զինված, և այդ պահին մահացու վիրավորվել էր զինվոր Բոստոն Կորբետի կողմից։ Նրա վերջին խոսքերն էին. «Ասա մայրիկիս, որ ես մահացել եմ, իմ երկրի համար պայքարելիս»։

Ծանոթագրություններ

1. Encyclopædia Britannica
2. Internet Broadway Database — 2000.
3. GeneaStar
4. http://www.oocities.org/chiniquy/Booth.html.tmp#:~:text=John%20Wilkes%20Booth%20was%20baptized,%2C%20on%20January%2023%2C%201853.
5. Alford T. Fortune's fool: the life of John Wilkes Booth — 2015.
6. Gray M. Composers and Publishers of Parlor Songs and Spirituals from Civil War Richmond: 1861 – 1867 — 2021.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջոն Ուիլքս Բութ» հոդվածին։