Լազար Կագանովիչ

Լազար Կագանովիչ Лазарь Каганович
Դրոշ ԽՍՀՄ Նախարարների խորհրդի նախագահի առաջին տեղակալ
մարտի 5, 1953 - հունիսի 29, 1957
Նախորդող	Լավրենտի Բերիա
Հաջորդող	Անաստաս Միկոյան
Դրոշ ԽՍՀՄ Նախարարների խորհրդի նախագահի տեղակալ
Դրոշ Ուկրաինայի կոմունիստական (բոլշևիկյան) կուսակցության առաջին քարտուղար
մարտի 3, – դեկտեմբերի 26, 1947  - ապրիլի 7, 1925 – հուլիսի 14, 1928
Կուսակցություն՝	Ռուսաստանի սոցիալ-դեմոկրատական բանվորական կուսակցություն (1911-1918) Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն (1918-1961)
Մասնագիտություն՝	պետական գործիչ, հեղափոխական և քաղաքական գործիչ
Դավանանք	աթեիզմ
Ծննդյան օր	1893 նոյեմբերի 22
Ծննդավայր	Կագանի, Կիևի մարզ, Ռուսական կայսրություն
Վախճանի օր	25 հուլիսի 1991(1991-07-25) (տարիքը 97)
Վախճանի վայր	Մոսկվա, ՌԽՍՖՀ, ԽՍՀՄ
Թաղված	Նովոդեվիչյան գերեզմանոց
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
Ինքնագիր
Պարգևներ	և

Լազար Մոիսեևիչ Կագանովիչ (ռուս.՝ Лазарь Моисеевич Каганович, նոյեմբերի 10 (22), 1893^[1], Կաբանի, Ռադոմիսլի շրջան, Կիևի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - հուլիսի 25, 1991(1991-07-25)^{[1][2][3][…]}, Մոսկվա, ԽՍՀՄ), բոլշևիկ հեղափոխական, այնուհետև՝ խորհրդային պետական և կուսակցական գործիչ, Իոսիֆ Ստալինի մտերիմներից^[4]։ Եղել է Ստալինի իշխանության գալու հիմնական օժանդակողներից մեկը, ինչպես նաև հայտնի է ստալինյան ռեժիմի ենթադրյալ հակառակորդների հանդեպ իրականացրած դաժան ռեպրեսիվ գործողություններով։

1911 թվականին ընդգրվել է բոլշևիկների շարքերում։ Մասնակցել է Հոկտեմբերյան հեղափոխության կազմակերպմանն ու իրականացմանը։ 1922 թվականին Ստալինի կողմից նշանակվել է կոմկուսի կազմակերպչական աշխատանքների ղեկավար։ 1924-ին դարձել է ԽՄԿԿ ԿԿ լիիրավ անդամ, 1925-ին՝ Ուկրաինայի Կոմունիստական կուսակցության ԿԿ առաջին քարտուղար, 1930 թվականից՝ Քաղբյուրոյի անդամ։ Որպես ՈւԿԿ ԿԿ առաջին քարտուղար, վարել է այսպես կոչված՝ «բուրժուական նացիոնալիզմի դեմ պայքար», ինչը ենթադրում էր, որ հենց ինքն էր գնահատում ու որոշում «ուկրաինական նացիոնալիզմի» որակը, չափանիշները, դրսևորումները^[4]։

1930-ականների բռնաճնշումների («Մեծ զտում») ժամանակ անձամբ ստորագրել է ավելի քան 180 անվանական ցուցակ, որոնք տասնյակ հազարավոր քաղաքացիների գնդակահարության պատճառ դարձան։ Ղեկավարել է նաև ԽՍՀՄ-ում գյուղատնտեսության համատարած կոլեկտիվացման շարժումը՝ մասնակցել կոլեկտիվացման քաղաքականության կազմակերպման, պլանավորման և վերահսկման գործընթացներին, որոնք 1932–33 թվականներին երկրում հանգեցրին զանգվածային արհեստական սովի բռնկմանը (մասնավորապես՝ Հոլոդոմորը Ուկրաինայում)։ 1930-ականների կեսերից աշխատել է որպես երկաթուղագծերի, ծանր արդյունաբերության և նավթարդյունաբերության ժողովրդական կոմիսար։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի (1941-1945) ընթացքում եղել է Հյուսիսկովկասյան և Անդրկովկասյան ճակատների կոմիսար։ Ստալինի մահից հետո (1953) Կագանովիչն արագորեն կորցնում էր ազդեցությունը։ 1957 թվականին Նիկիտա Խրուշչովի դեմ հեղաշրջման անհաջող փորձից հետո Կագանովիչը հայտարարվեց «Մոլոտով–Մալենկով-Կագանովիչ հակակուսակցական խմբակի» անդամ^[4], հեռացվեց Նախագահության ու կենտկոմի շարքերից և ուղարկվեց հարկադրված թոշակի։

Ծանոթագրություններ

1. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
2. Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
3. Store norske leksikon(նորվ.) — 1978. — ISSN 2464-1480
4. «Կագանովիչ Լազար Մոիսեյի». armeniatotalitaris.am. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 26-ին.

Արտաքին հղումներ

• * Հակիրճ կենսագրություն (ռուս.)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լազար Կագանովիչ» հոդվածին։