חבצלת (כתב עת)

גיליון ראשון, 3 ביולי 1863, י"ד באב תרכ"ג
שיר על הכותל המערבי מאת הרב ד"ר חיים גרשון וידאוֶור (ווידאווער) הלוי מקהילת בני ישורון בניו יורק, שפורסם בעיתון במרץ 1871

"חבצלת: מכתב עתי לבית ישראל"[1] היה כתב עת עברי שיצא לאור בירושלים בשנת 1863 על ידי ישראל ב"ק, ובשנים 18701911 בעריכתו של חתנו, ישראל דב פרומקין, שניהם מאנשי היישוב הישן החסידי. הוא יצא בערך פעמיים בחודש.

בשנים 1863–1882

העיתון העמיד בראש מעייניו את ירושלים וענייניה, ונוסד כמתחרה ל"הלבנון", שהיה עיתונם של אנשי היישוב הישן הפרושים, בעוד החבצלת ייצג את קולם של החסידים ובמידה מסוימת גם הספרדים בירושלים. בכל גיליונות העיתון הוקדש מדור ליישוב הארץ ובו ידיעות על התפתחות היישוב. הדפסת העיתון נפסקה לאחר גיליונו החמישי, במקביל לסגירת "הלבנון" (שנפתח מחדש זמן קצר לאחר מכן, בפריז), וחודשה רק חמש שנים מאוחר יותר. לאחר חידוש הופעתו (בשנת 1870) נוספה מעל הכותרת הראשית הסיסמה "מבשרת ציון", ובאוקטובר 1871 עם תחילת השנה השנייה להופעתו הפך לשבועון. לעיתון הייתה מגמה ברורה להשרות תחושת ביטחון ושגשוג ולמשוך מתיישבים לארץ ישראל, כך התפרסמו סדרת סיפורי מסע בארץ של יהושע ילין (החל מגיליון 19 של שנה ב'), מאמרים מאת הרב יהודה אלקלעי בזכות מצוות יישוב ארץ ישראל ופולמוס חריף כנגד אהרן יהודה לייב הורוביץ, שהטיף ליהודים להגר לארצות הברית וכנגד האפליה בחלוקה. כל החומר הנדפס היה על דעתו ובהשפעתו של פרומקין.

עם הכותבים הקבועים בעיתון נמנו אברהם לונץ, שלמה בובר, אברהם בר גוטלובר ועוד. חלקם לא היו תושבי הארץ, ושלחו כתבות מחו"ל.

בשנים 1882–1911

ב-1882 הפך אליעזר בן-יהודה לעורך בפועל. בתקופה שבין השנים 1882–1883 נלחם העיתון בראשות בן יהודה נגד חברת כי"ח ופקידי הברון רוטשילד שעיכבו, לדעתו, את פיתוח הארץ בדרך הנאותה של עמל עצמאי של יהודים, ונגד המיסיון שפעל בקרב עולי העלייה הראשונה מרוסיה. כמו כן נשא את דגל החייאת השפה העברית. בשנת 1883 מינה פרומקין את יעקב גולדמן לעורך, ובן יהודה פרש לערוך את "הצבי", והקו הלוחמני של העיתון התמתן. לצוות הכותבים הצטרפו אלעזר רוקח (נכדו של ישראל ב"ק), נפתלי הרץ אימבר (מחבר "התקווה"), אברהם אורנשטיין, דוד ילין, הראשון לציון הרב רפאל מאיר פאניז'יל, ר' יחיאל מיכל פינס, יוסף ריבלין, שמעון בכרך ועוד.

העיתון הפך מקורב לחרדים בירושלים ולביטאונם. כך יצא העיתון כנגד האבל הלאומי על מותו של בנימין זאב הרצל. בשנת השמיטה תר"ע פעל העיתון למען שמירת השמיטה ללא הסתמכות על היתר המכירה ואסף רשימות של שומרי שמיטה עבור קרן השמיטה של הרב חיים ברלין.

לאחר דעיכתו של העיתון נוסדו בירושלים עיתונים אחרים, כגון "מוריה" ו"דואר היום".

מכבש דפוס נרכש על ידי משה מונטיפיורי
שלט רחוב בירושלים על שם כתב העת חבצלת

השפעת החבצלת על היישוב

"חבצלת" הוא גם שמו של בית הדפוס שבו נדפס העיתון. בית הדפוס הוקם בכספיו של משה מונטיפיורי כחלק מתוכנית ה"פרודוקטיביזציה" שלו. העיתון שימש, בין השאר, כפרסומת לבית הדפוס. מותג הדפוס נהיה גם כינוי למקום ההדפסה, ברחוב הדגל ברובע המוסלמי בעיר העתיקה בירושלים, שנודע כ"חצר החבצלת", ובה התגורר תקופה מסוימת אליעזר בן-יהודה.

העיתון היה העיתון העברי הראשון בארץ ישראל שיצא לאור למשך תקופה ארוכה – יותר מארבעים שנה. על שמו נקרא רחוב במרכז ירושלים סמוך לכיכר ציון, רחוב החבצלת.

לקריאה נוספת

קישורים חיצוניים

ויקישיתוף מדיה וקבצים בנושא חבצלת בוויקישיתוף

הערות שוליים

  1. ^ הצירוף "מכתב עִתי" שימש בעברית במשמעות 'כתב עת, עיתון' עד שהוחלף במילה "עִתּוֹן", שחידש אליעזר בן-יהודה.

Read other articles:

Little Haiti, Miamiclass=notpageimage| The Little Haiti neighborhood is located in Miami, Florida, and it is where the three journalists were assassinated. Three pro-democracy Haitian radio journalists were assassinated in Little Haiti, Miami, Florida, United States between 1991 and 1993. The assassinations took place during a period when Haiti was undergoing a turbulent transition to democracy, and those political tensions were manifested in the Little Haiti neighborhood by the deadly attack...

 

Husain Puang Limboro Husain Puang Limboro adalah seorang politikus Indonesia. Ia lahir di Balanipa-Mandar pada tanggal 1 Juli 1906. Ia adalah anggota partai Persatuan Indonesia Raya (PIR). Dari 1949 sampai 1950, ia mula-mula menjabat sebagai Kepala Bagian Umum Kabinet Presiden Negara Indonesia Timur (NIT); kemudian sebagai anggota Parlemen NIT; Pegawai Tinggi Kementerian Dalam Negeri Republik Indonesia Serikat (RIS) diperbantukan pada NIT; Ketua Parlemen NIT dan selanjutnya sebagai Penjabat P...

 

1958 film The Camp on Blood IslandUK theatrical release posterDirected byVal GuestWritten byJon Manchip WhiteProduced byAnthony HindsStarringAndré MorellCarl MöhnerEdward UnderdownWalter FitzgeraldPhil BrownBarbara ShelleyMichael GoodliffeCinematographyJack AsherEdited byBill LennyMusic byGerard SchurmannProductioncompanyHammer Film ProductionsDistributed byColumbia PicturesRelease dates 15 April 1958 (1958-04-15) (UK) 11 June 1958 (1958-06-11) (USA) Ru...

العلاقات القيرغيزستانية الكورية الشمالية قيرغيزستان كوريا الشمالية   قيرغيزستان   كوريا الشمالية تعديل مصدري - تعديل   العلاقات القيرغيزستانية الكورية الشمالية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين قيرغيزستان وكوريا الشمالية.[1][2][3][4][5] مقار

 

Hindu concept of character affliction In Hinduism, lobha (Sanskrit: लोभ) is the concept of character affliction that refers to any form of sensuality, lust, desire or attachment to sensual objects.[1][2][3] It is one of the five kleshas that afflict the Ātman.[4] It is one of the Shadripurs.[5] Lobha is a Sanskrit technical term, used in jurisdiction, meaning greed for wealth.[6] It has been cited as one of the causes of perjury.[6 ...

 

Municipality of Bahia State, Brazil For other uses, see Teodoro Sampaio. This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Teodoro Sampaio, Bahia – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (January 2010) (Learn how and when to remove this template message) Place in Bahia, NordesteTeodoro Sampaio FlagSealCoo...

10th episode of the 3rd season of SpongeBob SquarePants Krusty Krab Training VideoSpongeBob SquarePants episodeTitle cardEpisode no.Season 3Episode 10bDirected by Aaron Springer (storyboard director) C.H. Greenblatt (storyboard director) Frank Weiss (animation)Alan Smart (supervising) Derek Drymon (creative) Written by Aaron Springer C. H. Greenblatt Kent Osborne Featured music Sage Guyton Jeremy Wakefield Nicolas Carr Editing by Brian Robitaille (animatic) Lynn Hobson (picture) Margaret...

 

Adam AndersBackground informationBirth nameAdam AndersBorn (1975-10-10) October 10, 1975 (age 48)Stockholm, SwedenGenresPop, rock, danceOccupation(s)Record, Film and TV Producer, CEO of Anders Media and Deep Well RecordsLabelsDeep Well Records / Capitol Music GroupWebsiteandersmedia.comMusical artist Adam Anders (born October 10, 1975)[1][2] is a Swedish film, television and music producer who has sold more than 100 million albums and in recent years has become one of the...

 

American actress For the Canadian rapper, see Tory Lanez. Tory LaneLane attending a fashion show at the Cabana Club in Hollywood, California in 2009Born1982 or 1983 (age 40–41)[2]Schenectady, New York, U.S.[3]Modeling informationHeight5 ft 6 in (1.68 m)[1] Lisa Nicole Piasecki, known professionally as Tory Lane,[4][2][5] is an American fetish model, exotic dancer, pornographic actress, and pornographic film dire...

Inhibición de la fosfodiesterasa 5 por el Sildenafil. Un inhibidor de la fosfodiesterasa (IPDE) es un fármaco que actúa bloqueando la acción de las enzimas fosfodiesterasas, que son hidrolasas que catalizan la ruptura de los enlaces fosfodiéster.[1]​ En ocasiones, las fosfodiesterasas reparan específicamente daños en el ADN inducidos por venenos, por ejemplo de topoisomerasa II.[2]​ Existen 11 familias de fosfodiesterasas (denominadas PDE-1 a PDE-11), con hasta 21 genes y m...

 

62°10′N 23°43′E / 62.167°N 23.717°E / 62.167; 23.717 فاسكفيسي - فسيفاسيالموقع الجغرافي / الإداريالإحداثيات 62°08′30″N 23°45′49″E / 62.14156°N 23.76352°E / 62.14156; 23.76352[1] التقسيم الإداري Virrat (en) [1] دول الحوض فنلندا هيئة المياهالنوع بحيرة[1] القياساتالمساحة 46٫2222 كيلومتر مر...

 

Pomegranate soupA bowl of āsh-e anārTypeSoupPlace of origin IranRegion or stateIranMain ingredientsPomegranate juice and seeds, yellow split peas, mint leaves, spices Pomegranate soup (Persian: آش انار āš e anār; Azerbaijani: انار آشی, anar aşı; Mazandarani: اسپاش انار او, aspāsh enār oo; Arabic: شوربة رمان shorbat rummān)[1][2][3][4] is an Iranian dish made from pomegranate juice and seeds, yellow split peas,...

1928 film SkyscraperLobby cardDirected byHoward HigginWritten byElliott J. ClawsonTay Garnett (titles)Dudley Murphy (story)Produced byRalph BlockCecil B. DeMille (for PDC)StarringWilliam BoydCinematographyJohn W. BoyleEdited byAdelaide CannonProductioncompanyDeMille Pictures CorporationDistributed byPathé ExchangeRelease date April 8, 1928 (1928-04-08) Running time68 minutesCountryUnited StatesLanguageSilent Skyscraper is a 1928 American silent drama film directed by Howard Hi...

 

Type of financial market providing short-term funds For other uses, see Money market (disambiguation). This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Money market – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (January 2017) (Learn how and when to remove this template message) Part of a series onFinance Mark...

 

American businessman and politician Robert H. FoerdererImage from Robert H. Foerderer, Late a Representative-elect from Pennsylvania published in 1905.Member of the U.S. House of Representativesfrom PennsylvaniaIn officeMarch 4, 1901 – July 26, 1903Preceded byJames R. YoungSucceeded bySamuel A. Davenport,Galusha A. GrowConstituencyat-large district (1901–1903)4th district (1903) Personal detailsBorn(1860-05-16)May 16, 1860Bad Frankenhausen, Schwarzburg-RudolstadtDiedJ...

Drapeau de Jersey drapeau de Jersey Utilisation Caractéristiques Proportions 3:5 Adoption 7 juin 1979 Éléments Croix rouge en diagonale sur fond blanc surmonté d'un blason couronnée modifier  Le drapeau de Jersey, dépendance de la Couronne britannique, n’est pas sans rappeler la Croix de saint Patrick, croix rouge sur fond blanc, tel qu’on le retrouve sur le drapeau du Royaume-Uni. Pourtant, l’origine du drapeau remonte bien avant la fondation de l’ordre de Saint-Patrick e...

 

Korneuburg Gemeente in Oostenrijk Situering Deelstaat Neder-Oostenrijk District Korneuburg Coördinaten 48° 21′ NB, 16° 20′ OL Algemeen Oppervlakte 9,71 km² Inwoners (01-01-2020) 13.331 (1241,3 inw./km²) Hoogte 168 m.ü.A. Overig Postcode 2100 Kenteken KO Gemeente nr. 3 12 13 Website www.korneuburg.gv.at/ Portaal    Centraal-Europa Korneuburg is een gemeente in de Oostenrijkse deelstaat Neder-Oostenrijk, gelegen in het district Korneuburg (KO). De gemeente heeft ong...

 

Uwanja wa michezo wa Green Awendo ni uwanja wa michezo wenye shughuli mbalimbali za kimichezo huko Awendo nchini Kenya. Unatumika zaidi katika mchezo wa mpira wa miguu na ni uwanja wa nyumbani wa klabu ya Sony Sugar. Uwanja huo una uwezo wa kuhimili watu 5,000. Marejeo Makala hii kuhusu mambo ya michezo bado ni mbegu. Je, unajua kitu zaidi kuhusu Uwanja wa michezo wa Green Awendo kama historia yake, uenezi au kanuni zake? Labda unaona katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine habari zi...

Irish jurist and mathematician (1806–1870) John T. Graves For persons of the same or a similar name, see John Graves (disambiguation). John Thomas Graves (4 December 1806 – 29 March 1870) was an Irish jurist and mathematician. He was a friend of William Rowan Hamilton, and is credited both with inspiring Hamilton to discover the quaternions in October 1843 and then discovering their generalization the octonions himself (he called them octaves) later that same year.[1] He was the b...

 

كأس أوروبا 1965–66تفاصيل المسابقةالفرق31المراكز النهائيةالبطل ريال مدريدالوصيف بارتيزانإحصائيات المسابقةالمباريات الملعوبة58الأهداف المسجلة224 (3٫86 لكل مباراة)أفضل هداف أوزيبيو فلوريان ألبرت (7 أهداف)→ 1964–65 1966–67 ← كأس أوروبا 1965-66 فاز بالبطولة فريق ريال مدريد الإسبان...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!