Sachem

Estatua de Daniel Nimham, un sachem do pobo wappinger.

Os sachems /ˈseɪtʃəmz/ e sagamores /ˈsæɡəmɔːrz/ son os xefes primordiais entre os pobos algonquinos e outras tribos americanas do nordeste de América do Norte, incluíndo os iroqueses. As dúas palabras son anglicizacións de termos afíns (c. 1622) de diferentes linguas algonquinas orientais. O sagamore era un xefe tribal menor elixido por unha soa banda, mentres que o sachem era o xefe ou representante elixido por unha tribo ou grupo de bandas.^[1][2][3][4] Estas posicións eran electivas, non hereditarias.^[5]

Etimoloxía

O Oxford English Dictionary recolle o termo dende 1613. O termo "Sagamore" aparece no primeiro An American Dictionary of the English Language de Noah Webster, publicado en 1828, así como en Webster's New International Dictionary de 1917.^[6]

Termos afíns

Familia	Lingua	Termo	Notas
Algonquino oriental	Protoalgonquino oriental	*sākimāw	reconstrución teórica
	Narragansett	sâchim	anglicizado como sachem[7]
	Lenape	sakima	derivado de sakimaw[8]
	Abnaki oriental	sakəma	anglicizado como sagamore[7]
	Mi'kmaq	saqamaw	Ninigret
	Maliseet-passamaquoddy	sakom	[9]
	Abnaki occidental	sôgmô	[10]
	Wangunk	sequin	[11]
Algonquino central	Protoalgonquino central	*hākimāw	reconstrución teórica
	Anishinaabe	ogimaa	[12]
	Algonquino	ogimà	[13]
	Ottawa	gimaa	[14]
	Potawatomi	wgema	anglicizado como Ogema
	Cree dos pantanos	okimâw	[15]
	Cree oriental	uchimaa	[16]
	Cree meridional	uchimaa	[17]
	Naskapi	iiyuuchimaaw	[18]

Xefes

O "gran xefe" (en algonquino do sur de Nova Inglaterra: massasoit sachem) que axudou a sobrevivir aos colonos da colonia de Plymouth, aínda que os seus motivos para facelos foron complexos,^[19] é lembrado simplemente como Massasoit.^[20]

Notas

1. "sachem". American Heritage Dictionary (4th ed.). Houghton Mifflin. 2000. Arquivado dende o orixinal o 06 de xuño de 2011. Consultado o 22 de setembro de 2022. 
2. "sagamore". American Heritage Dictionary (4th ed.). Houghton Mifflin. 2000. 
3. "sachem". Merriam-Webster Online Dictionary. Merriam-Webster Online. Consultado o 2009-11-09. 
4. "sagamore". Merriam-Webster Online Dictionary. Merriam-Webster Online. Consultado o 2009-11-09. 
5. Kehoe, Alice. North American Indians, A Comprehensive Account. Third Edition. 2006
6. "Jeffrey Graf, "Sangamore of the Wabash" from Indiana University Libraries, Bloomington" (PDF). 
7. Goddard, Ives (1978). "Eastern Algonquian languages", in "Northeast", ed. Bruce G. Trigger. Vol. 15 of Handbook of North American Indians, ed. William C. Sturtevant. Washington, D.C.: Smithsonian Institution, px. 75
8. "sakima". Lenape Talking Dictionary. Arquivado dende o orixinal o 2011-07-28. Consultado o 2011-02-19. 
9. Francis, David A., Sr. et al. Maliseet - Passamaquoddy Dictionary. Mi'kmaq - Maliseet Institute
10. Laurent, Joseph (1884). New familiar Abenakis and English dialogues the first ever published on the grammatical system. 
11. Forest, John William De (1853). History of the Indians of Connecticut from the Earliest Known Period to 1850 (en inglés). Archon Books. pp. 54. 
12. Nichols, John e Earl Nyholm. (1995). A Concise Dictionary of Minnesota Ojibwe. Minneapolis: University of Minnesota Press
13. Mcgregor, Ernest. (1994). Algonquin Lexicon. Maniwaki, QC: Kitigan Zibi Education Council.
14. Rhodes, Richard A. (1985). Eastern Ojibwa-Chippewa-Ottawa Dictionary. Berlin: Mouton de Gruyter.
15. MacKenzie, Marguerite (editor). (c2007). Wasaho Ininîwimowin Dictionary (Fort Severn Cree). Kwayaciiwin Education Resource Centre.
16. Bobbish-Salt, Luci et al. (2004–06). Northern EastCree Dictionary. Cree School Board.
17. Neeposh, Ella et al. (2004–07). Southern EastCree Dictionary. Cree School Board.
18. MacKenzie, Marguerite e Bill Jancewicz. (1994). Naskapi lexicon Arquivado 2008-05-27 en Wayback Machine.. Kawawachikamach, Quebec: Naskapi Development Corp.
19. See Charles Mann, 1491: New Revelations of the Americas Before Columbus
20. Téñase en conta que este elemento massa- que significa "grande" na lingua lingua massachusett tamén aparece no nome do pobo massachusett (é dicir, "xente dos Outeiros Grandes") e, posteriormente, no nome de Massachusetts.