A política de Suíza ocorre no marco dunha república democrática parlamentaria federal pluripartidista, polo que o consello federal de Suíza é o órgano executivo. O poder executivo é exercitado polo goberno e a administración federal. A enerxía lexislativa federal concédese no goberno e os dous compartimentos da Asemblea Federal de Suíza. O Poder Xudicial é independente do executivo e da lexislatura. Para calquera cambio na constitución, un referendo é obrigatorio; para calquera cambio nunha lei, un referendo pode ser pedido. A través de referendos, os cidadáns poden desafiar calquera lei votada polo parlamento federal e con iniciativas introducen emendas á constitución federal, o que fai de Suíza o estado máis próximo a unha democracia directa no mundo.
O Consello Nacional representa ao pobo, está composto por 200 conselleiros nacionais, tamén chamados parlamentarios. Cada cantón constitúe unha circunscrición electoral que elixe canda menos un deputado, en proporción da súa poboación. O cantón de Zürich ten 34 deputados, os cantóns de Appenzell Interior, Appenzell Exterior, Glarus, Nidwalden e Obwalden teñen un só deputado (un por cantón). O Consello nacional é elixido cada catro anos.
O consello nacional.
Consello dos Estados
O Consello dos Estados representa os cantóns. Esta conta con 46 conselleiros de estado, dous para cada un dos 20 cantóns e un para cada un dos 6 semicantones. Os conselleiros son elixidos por sufraxio maioritario salvo os do Xura (proporcionalmente).
Cada consello debe elixir un presidente, un vicepresidente e un vicepresidente segundo para un período dun ano.
Executivo
Órgano
O poder executivo (O Goberno) é exercido polo Consello Federal, formado por 7 conselleiros federais. Estes son elixidos pola Asemblea federal por un período de 4 anos. O Consello Federal debe representar equitativamente as diversas rexións e comunidades lingüísticas.
Presidencia
A presidencia do Consello federal está asegurada polo Presidente da Confederación. É a Asemblea federal quen elixe un dos membros do Consello federal á presidencia por un período dun ano. A presidencia non pode ser ocupada pola mesma persoa durante dous anos consecutivos.
Composición actual[cando?] (por orde de antigüidade)
Moritz Leuenberger, Zürich, PSS, departamento federal do medio ambiente, transportes, enerxía e comunicacións.
Grazas ao sistema de democracia directa ou semidirecta, todo cidadán suízo maior de idade e capaz de discernir pode intervir directamente na toma de decisións. Suíza é un país no que se vota a miúdo (unha media 4 a 5 veces ao ano), durante estas votacións proponse ao electorado varios temas sobre os cales este se pronuncia. En caso de adhesión á Unión Europea (UE) o sistema debería ser cambiado, pois o dereito comunitario primaría sobre o nacional, o que implica que non todos os temas cos cales o pobo non estea de acordo vaian ser votados, ademais da invalidación de moitas das leis xa votadas polo electorado suízo en contra do dereito europeo. O medo á perda da soberanía é un dos maiores argumentos dos antieuropeos.
Unha Landsgemeinde, no Cantón de Appenzell Interior.
Á parte de elixir os seus representantes, o cidadán dispón de varios medios para iso:
Nivel federal
Iniciativa popular ou iniciativa formulada : permite aos cidadáns suízos redactaren un texto lexislativo en vista de crear ou modificar un artigo constitucional. Para isto, eles deben, nun prazo de 18 meses a partir da publicación oficial da súa iniciativa, colleitar 100.000 firmas en vista de poder propor o artigo a unha votación popular. Se se acadar, a iniciativa será presentada a votación popular, onde deberá gañar por dobre maioría de votantes. (Unha maioría en porcentaxe ademais de maioría de cantóns: se, por exemplo, os tres cantóns máis numerosos votaren si, e a iniciativa gañar, esta non sería aceptada pois debe contar co si de polo menos 13 cantóns).
Iniciativa lexislativa ou iniciativa xeral : permite a 100.000 cidadáns solicitaren á asemblea federal de lexislar verbo dunha cuestión dada. Este dereito non está en vigor en 2005, pois aínda que estea na Constitución, actualmente a súa lei de aplicación está en estado de consulta, polo que quizais sexa suprimido como dereito.
Referendo obrigatorio: toda revisión da Constitución, toda adhesión a organizacións supranacionais e todas as leis federais declaradas urxentes, deben ser sometidas ao voto do pobo e dos cantóns (maioría dobre requirida).
Referendo facultativo: permite a 50.000 cidadáns ou a oito cantóns que o piden nun prazo de 100 días a partir da publicación da acta na Folla federal de demanda de votación sobre unha decisión da Asemblea federal.
Nivel cantonal
Federalismo obriga a que os dereitos políticos dependan da constitución do cantón no cal un se atopa. En Suíza hai 27 constitucións, das cales hai 26 cantonais e unha federal de obrigatorio cumprimento. Cada cantón pode cambiar as condicións referendarias, estas poden variar tamén dunha cidade a outra (en tempo, número de firmas etc).
O poder executivo é exercido polo Consello Federal, formado por 7 membros e da administración federal, unha das súas subordinadas. O goberno funciona segundo o Principio da colexialidade, o que significa que a maioría das decisións son tomadas por consenso. Se non é así, faríase unha votación entre os conselleiros federais; segundo este principio os que se opoñen a unha decisión tomada polo colexio deben de tódolos xeitos defenderen o proxecto en nome do Consello. Pero esta norma perdeu forza considerable nos últimos anos, na última campaña antes das votacións populares.
Federalismo
Suíza está dividida en 26 cantóns, cada un dos cales consta de comunas. Son máis ou menos autónomos constitucionalmente (como se dixo no parágrafo anterior, cada un ten a súa propia constitución), así como do punto de vista lexislativo, xudicial, fiscal e administrativo. Algunhas actividades son competencia única dos cantóns, entre elas figuran a educación e a xestión dos hospitais (salvo os hospitais comunais e privados), a construción, o mantemento das estradas (salvo as autoestradas, as vías nacionais e as vías comunais), a policía (non hai que confundir co exército) e outras cargas sociais como o control fiscal.
Todos os cantóns teñen o seu propio parlamento, chamado na maioría dos cantóns Gran Consello, e o parlamento, chamado Consello de Estado.
