O Imperio Colonial Holandés ou Imperio Colonial Neerlandés (en neerlandés: Nederlandse koloniale rijk), coñecido tamén como Imperio Holandés ou Imperio Neerlandés, comprendía os territorios de ultramar e os postos comerciais controlados e administrados por compañías holandesas -principalmente a Compañía Holandesa das Indias Orientais e a Compañía Holandesa das Indias Occidentais- e, posteriormente, pola República Holandesa (1581-1795), e polo moderno Reino dos Países Baixos despois de 1815.[1] Inicialmente foi un sistema baseado no comercio que derivaba a maior parte da súa influencia da empresa mercante e do control holandés das rutas marítimas internacionais a través de postos avanzados estratexicamente situados, máis que de empresas territoriais expansivas.[2]
Con poucas excepcións notábeis, a maioría das explotacións no exterior do imperio colonial holandés consistían en fortes costeiros, fábricas e asentamentos portuarios con diferentes graos de incorporación das súas terras interiores e rexións circundantes.[3] As compañías holandesas fretadas a miúdo ditaban que as súas posesións se manteñan o máis confinadas posible para evitar gastos innecesarios,[4] e mentres algunhas como a Colonia Holandesa do Cabo e as Indias Orientais Neerlandesas se expandían de todos os xeitos (debido á presión dos colonos holandeses de mentalidade independente), outros permaneceron sen desenvolver, centros comerciais illados dependentes dunha nación anfitrioa indíxena. [3] Isto reflectía o propósito principal do imperio colonial holandés: o intercambio comercial en oposición á soberanía sobre masas de terra homoxéneas. [3]
As ambicións imperiais dos holandeses víronse reforzadas pola fortaleza da súa industria navieira existente, así como polo papel clave que desempeñaron na expansión do comercio marítimo entre Europa e Oriente.[5] Dado que as pequenas empresas comerciais europeas a miúdo carecían do capital ou da man de obra para operacións a gran escala, os Estados Xerais constituíron organizacións máis grandes -a Compañía Holandesa das Indias Occidentais e a Compañía Holandesa das Indias Orientais- a principios do século XVII.[5] Estas foron consideradas as compañías de comercio marítimo máis grandes e extensas da época, e no seu día tiñan un monopolio virtual sobre as rutas marítimas estratéxicas europeas cara ao oeste polo hemisferio sur ao redor de América do Sur a través do estreito de Magalláns, e ao leste ao redor de África, pasando polo cabo de Boa Esperanza.[5] O dominio das empresas no comercio global contribuíu en gran medida a unha revolución comercial e a un florecemento cultural nos Países Baixos do século XVII, coñecida como a Idade de Ouro dos Países Baixos.[6] Na súa procura de novas vías comerciais entre Asia e Europa, os navegantes holandeses exploraron e trazaron rexións distantes como Australia, Nova Zelandia, Tasmania e partes da costa oriental de América do Norte. Durante o período de protoindustrialización, o imperio recibiu o 50% dos téxtiles e o 80% das sedas importadas do Imperio Moghol da India, principalmente da súa rexión máis desenvolvida coñecida como Bengala Subah.[7][8]
Xeralmente, os holandeses non celebran o seu pasado imperial e a historia colonial non aparece de forma destacada nos libros escolares holandeses. Esta perspectiva sobre o seu pasado imperial só comezou a cambiar recentemente.[11]
Nunha enquisa realizada por YouGov en marzo de 2019, o 50% dos enquisados nos Países Baixos dixeron sentir certo nivel de orgullo polo imperio colonial holandés, mentres que o 6% sentía vergoña.[12][13]
No século XXI, diversas rexións do mundo, reflicten a influencia neerlandesa. A nivel arquitectónico, numerosas cidades de Indonesia, Suriname ou Suráfrica presentan edificacións e deseños urbanos que evocan o estilo típico caracterizado por frontes estreitas e alzadas, e os canais que percorren as cidades, como é o caso de Jakarta.
En canto á lingua, o afrikáans, falado en Suráfrica e Namibia, derivou do neerlandés e, aínda que evolucionou co paso do tempo, manteñen moitas semellanzas. A estrutura social e estatal tamén foi influenciada: os sistemas legais e administrativos de varias ex-colonias integran principios e estruturas herdados do dominio do imperio.
Notas
↑"The Dutch Empire". In Search of Ubuntu - Legacies of Imperial Projects, re-Remembering & re-Thinking "Empire" in relation to "Civilisation" the West and the Rest(en inglés). 2019-04-26. Consultado o 2023-09-30.[Ligazón morta]
↑ 3,03,13,2Ward, Kerry (2009). Networks of Empire: Forced Migration in the Dutch East India Company. Cambridge University Press. pp. 322–342. ISBN978-0-521-88586-7.
↑Andre du Toit, Hermann Giliomee (1983). Afrikaner Political Thought: Analysis and Documents, Volume One (1780–1850). Claremont: David Philip (Pty) Ltd. pp. 1–305. ISBN0908396716.
↑ 5,05,15,2Hunt, John (2005). Campbell, ed. Dutch South Africa: Early Settlers at the Cape, 1652–1708. University of Pennsylvania Press. pp. 2–13. ISBN978-1904744955.
↑Hsin-Hui, Chiu. The Colonial 'civilizing Process' in Dutch Formosa: 1624–1662. Leiden: Tuta Sub Aegide Pallas. pp. 3–8. ISBN978-9004165076.
Klooster, Wim. The Dutch Moment: War, Trade, and Settlement in the Seventeenth-Century Atlantic World (2016)
Klooster, Wim, and Gert Oostindie. Realm between Empires: The Second Dutch Atlantic, 1680-1815 (Cornell UP, 2018) 348 pp. online
Koekkoek, René, Anne-Isabelle Richard, and Arthur Weststeijn. "Visions of Dutch Empire: Towards a Long-Term Global Perspective." Bijdragen en Mededelingen Betreffende de Geschiedenis der Nederlanden 132.2 (2017): 79–96. online
Legêne, Susan. "The European character of the intellectual history of Dutch empire." BMGN-Low Countries Historical Review 132.2 (2017). onlineArquivado 25 de novembro de 2020 en Wayback Machine.
Noorlander, Danny L. Heaven's Wrath: The Protestant Reformation and the Dutch West India Company in the Atlantic World (Cornell UP, 2019).
Noorlander, D. L. "The Dutch Atlantic world, 1585–1815: Recent themes and developments in the field." History Compass (2020): e12625.
Panikkar, K. M. (1953). Asia and Western dominance, 1498–1945, by K.M. Panikkar. Londres: G. Allen and Unwin.
Poddar, Prem, and Lars Jensen, eds., A historical companion to postcolonial literatures: Continental Europe and Its Empires (Edinburgh UP, 2008), "Netherlands and its colonies" pp 314–401.