Imperio Azteca

Imperio Azteca

Ēxcān Tlahtōlōyān (nah)
Localización
19°26′00″N 99°08′00″O
Capital	Tenochtitlán
Poboación
Poboación	6.000.000 (1500) (20 hab./km²)
Lingua oficial	lingua náhuatl clásica
Relixión	Relixión azteca
Xeografía
Superficie	300.000 km²
Datos históricos
Precedido por	Azcapotzalco
Creación	1325
Disolución	13 de agosto de 1521
Sucedido por	Reino de Nova España
Organización política
Forma de goberno	monarquía composta Teocracia cidade estado Confederación goberno militar
Moeda	Quachtli

O Imperio Azteca ou a Tripla Alianza (en náhuatl: Ēxcān Tlahtōlōyān), comezou como unha alianza de tres "altepetl", ou cidades-estado aztecas: Tenochtitlán, Texcoco e Tlacopán. Estas tres cidades-estado gobernaron a área arredor do Val de México dende 1428 até que en 1521 foron derrotadas polas forzas dos conquistadores españois e os seus aliados nativos baixo o mando de Hernán Cortés.

A Tripla Alianza formouse na facción vitoriosa dunha guerra civil entre a cidade de Azcapotzalco e as súas antigas provincias tributarias. Malia que o imperio comezou nun principio como unha alianza por tres cidades autogobernadas, Tenochtitlán axiña se converteu na dominante militarmente.^[1] Na época da chegada dos españois, en 1519, as terras da Alianza estaban gobernadas por Tenochtitlán, mentres que os seus aliados tiñan papeis subsidiarios.

A alianza comezou guerras e expandiuse rapidamente despois da súa formación. No seu estado máximo de expansión, a alianza controlou a maioría do centro de México así como territorios máis distantes dentro de Mesoamérica, como a provincia de Xoconochco, un exclave azteca preto da actual fronteira con Guatemala. O goberno azteca foi descrito polos estudosos como "hexemónico" ou "indirecto".^[2] Os aztecas deixaron no poder ós gobernantes das cidades conquistadas sempre que aceptasen dun tributo semi-anual á Alianza, así como apoio militar na guerra. En compensación, a autoridade imperial ofreceu protección e estabilidade política, e facilitou a integración económica de diversos pobos e territorios cunha significativa autonomía local.

A relixión do imperio era o politeísmo azteca, adorando a diversos panteóns que incluían a ducias de deidades. Moitos cultos conseguiron un recoñecemento oficial importante abondo como para estar representado no recinto do templo central da capital. O culto imperial era o de Huitzilopochtli, o distintivo deus guerreiro dos mexicas. Os pobos das provincias conquistadas tiñan permitido manter e continuar coas súas propias tradicións relixiosas, sempre que engadisen ó deus imperial Huitzilopochtli nos seus panteóns locais.

Notas

1. Hassig 1988
2. Smith 2001

Véxase tamén

Bibliografía

Fontes primarias

• Berdan, Frances F.; Anawalt, Patricia Rieff (1997). The Essential Codex Mendoza. University of California Press. ISBN 978-0-520-20454-6. Consultado o 2022-07-22. 
• Diaz del Castillo, Bernal (2003). The Discovery and Conquest of Mexico. Cambridge, MA: Da Capo Press. ISBN 0-306-81319-X. 
• Durán, Diego (1994). History of the Indies of New Spain. University of Oklahoma Press. 
• Alvarado Tezozomoc, Hernando (1975). Crónica Mexicana. Cidade de México: Universidad Nacional Autónoma de Mexico. 

Fontes secundarias

• Barnett, Ronald A. (2007-11-01). "Mesoamerican religious concepts: Part two". MexConnect. Consultado o 2022-07-20. 
• Calnek, Edward (1978). "Urbanization of the Americas from its Beginnings to the Present". En Schaedel, R. P.; Hardoy, J. E.; Kinzer, N. S. The City-State in the Basin of Mexico: The Late Prehispanic Period. pp. 463–470. 
• Davies, Nigel (1973). The Aztecs: A History. University of Oklahoma Press. 
• Evans, Susan T. (2008). Ancient Mexico and Central America: Archaeology and Culture History, 2nd edition. Thames & Hudson, New York. ISBN 978-0-500-28714-9. 
• Hassig, Ross (1988). Aztec Warfare: Imperial Expansion and Political Control. University of Oklahoma Press. ISBN 0-8061-2121-1. 
• Maffie, James (n.d.). "Aztec Philosophy". The Internet Encyclopedia of Philosophy. ISSN 2161-0002. Consultado o 2022-07-20. 
• Leon-Portilla, Miguel (1963). Aztec Thought and Culture: A Study of the Ancient Náhuatl Mind. Traducido por Davis, Jack E. University of Oklahoma Press. 
• Pollard, H. P. (1993). Tariacuri's Legacy. University of Oklahoma Press. 
• Smith, Michael (1984). "The Aztec Migrations of Nahuatl Chronicles: Myth or History?". Ethnohistory 31 (3): 153–168. JSTOR 482619. doi:10.2307/482619. 
• Smith, Michael (2009). The Aztecs, 2nd Edition. Malden, MA: Blackwell Publishing. ISBN 978-0-631-23015-1. 
• Smith, M. E. (2001). "The Archaeological Study of Empires and Imperialism in Pre-Hispanic Central Mexico". Journal of Anthropological Archaeology 20 (3): 245–284. doi:10.1006/jaar.2000.0372. 
• Soustelle, Jacques (1964). The Daily Life of the Aztecs (English ed.). Paris. 

Outros artigos

• Lenda da fundación do Imperio Azteca