Os Grupos de Rescate e Intervención en Montaña (orixinariamente Grupos Rurais Especiais de Intervención en Montaña, trátanse de Unidades especiais da Garda Civil herdeiras dos antigos Grupos de Esquiadores-Escaladores, creadas en 1981 para realizar os labores propios de devandito Corpo en lugares de difícil acceso, entendéndose por estes as zonas de montaña ou naqueloutras que, pola súa dificultade orográfica ou climatolóxica, requira dunha especial preparación física e técnica, así como do emprego de medios técnicos adecuados, como en cavidades subterráneas. As súas dúas misións principais son o rescate en montaña e espeleoloxía e os labores de Policía Xudicial no medio montañoso, con meteoroloxía adversa ou nas que sexa necesario o uso de medios técnicos.
A Dirección Xeral da Garda Civil, na súa normativa interna, asigna os seguintes labores ao Servizo de Montaña:
Prestar auxilio ás persoas accidentadas, perdidas ou illadas en zonas de montaña ou lugares de difícil acceso.
Velar polo cumprimento das disposicións que tendan á conservación da natureza e medio ambiente en zonas de alta montaña.
Garantir a seguridade e o cumprimento da lexislación vixente en devanditas zonas de actuación.
Realizar servizos de vixilancia e de prevención e mantemento da orde pública en pistas de esquí, así como en competicións deportivas de montaña.
Composición
Aínda que xenericamente coñécese a estas Unidades da Garda Civil como os GREIM´s, o certo é que as unidades actuais reciben as denominacións de SEREIM (Sección de Montaña), composta por uns 15 especialistas ao mando dun Oficial da Garda Civil; GREIM (Grupo de Montaña), composto por uns 11 especialistas ao mando dun suboficial e EREIM (Equipo de Montaña), composto por entre 5 e 6 especialistas ao mando dun Cabo ou Cabo 1º. Atópanse distribuídas por todos os macizos montañosos da xeografía española, tanto peninsular como insular.
Despregamento
Evacuación en helicóptero en Los Galayos-Gredos
Órgano Central
Do que dependen a Xefatura e a súa Plana Maior. A Xefatura dos GREIM corre a cargo dun Coronel da Garda Civil en servizo activo e de devandita Xefatura dependen as seguintes Unidades:
Unidade Especial de Montaña
Estará ao mando dun Suboficial da Garda Civil, en situación de servizo activo e en posesión do título de Instrutor de Montaña. Esta Unidade terá como misión específica o asesoramento ao Xefe do Servizo, o apoio especializado a outras Unidades de montaña, así como a investigación e experimentación de novas técnicas e procedementos específicos de actuación e de material, vestiario e equipo.
Equipo de competición
Estará ao mando dun Oficial da Garda Civil en situación de servizo activo. Terá como misión específica representar ao Corpo nas competicións deportivas de montaña. En 1984 algúns dos compoñentes de devandito Equipo representaron a España nos Xogos Olímpicos de Inverno celebrados en Saraievo (Iugoslavia) e en 2006 en Turín (Italia).
Grupo Alpinístico Expedicionario
Creado en 1999 para canalizar as inquietudes dos especialistas da Garda Civil que realizaban actividades de montaña no estranxeiro por conta propia. Desde a súa formación alcanzaron cumes da Cordilleira Branca do Perú (Huascarán, Artesonraju etc...), Patagonia chilena (Torre do Brujo) e do Himalaia (Cho Oyu e Everest)
Centro de Adestramentos Específicos de Montaña (CAEM.)
Espeleosocorro
É o centro docente de perfeccionamento responsable do ensino de especialización dirixida ao persoal que se integre nas unidades de montaña. O mando e dirección do CAEM. será exercido por un Comandante da Garda Civil en situación de servizo activo e diplomado en montaña dependente do Coronel Xefe do Servizo de Montaña. Dos ensinos impartidos no Centro, ademais dos membros da Garda Civil beneficiáronse tamén alumnos de Corpos estranxeiros de constitución similar á Garda Civil de Bolivia, Arxentina, Chile e Marrocos, establecéndose intercambios de colaboración coa Gendarmería Nacional de Francia e a arma de Carabineros de Italia.
Polo Centro pasaron tamén membros de Protección Civil, Bombeiros e Médicos que realizan os cursos do CUEMUM (Médicos Especializados en Medicamento de Montaña), unha de cuxas fases se realiza no CAEM.
Organización periférica
Do Coronel Xefe do Servizo de Montaña dependen tecnicamente os Tenentes Xefes de Área de Montaña e á súa vez destes as diferentes Unidades coa distribución seguinte:
Área de Jaca:
SEREIM de Jaca, GREIM de Boltaña, GREIM de Benasque, GREIM de Roncal, GREIM de Pamplona, EREIM de Huesca, EREIM de Panticosa, EREIM de Tarazona e EREIM de Mora de Rubielos.
Área de Cangas de Onís:
SEREIM de Cangas de Onís, GREIM de Mieres, GREIM de Potes, GREIM de Sabero e EREIM da Pobra de Trives.
Área de Navacerrada:
SEREIM de Navacerrada, GREIM del Barco de Ávila, EREIM de Arenas de San Pedro, EREIM de Riaza e EREIM de Ezcaray.
Área de Granada:
SEREIM de Granada, GREIM de Palma de Mallorca, GREIM de Tenerife, EREIM de Álora e EREIM de Ontinyent.
Área de Vielha:
GREIM de Vielha e EREIM de Puigcerdà.
O ámbito territorial de actuación de cada unha destas UREIMs corresponde a un ou varios macizos montañosos nos que prestan servizo de acordo coa proximidade aos mesmos.
Formación
O GREIM de Barco de Ávila nun rescate en corredor de xeo
Para a formación dos Gardas Civís Especialistas en Montaña o Corpo conta cunha Escola coa denominación de CAEM (Centro de Adestramentos Específicos de Montaña), mencionado no apartado Despregamento deste mesmo artigo situada en Candanchú (Huesca), baixo a dirección dun Comandante da Garda Civil e onde tras un período de formación de 10 meses pásase a formar parte dos GREIM. Durante devandito período de formación os membros da Benemérita que previamente superaron unha serie de probas físicas reciben clases e realizan prácticas de Vida e Movemento en Montaña, Espeleoloxía, Espeleosocorro, Rescate en Parede, Topografía, Esquí de pista e montaña, Escalada en Alta Montaña en roca e xeo e Deportiva en roca, así como técnicas de primeiros auxilios.
Actualmente a formación impartida pola Escola de Montaña da Garda Civil é a única homologada en España pola CISA (Comisión Internacional de Socorros Alpinos) para a realización de rescate en montaña con título oficial.
Contactos
Para contactar en caso de accidente coas Unidades de Rescate e Intervención en Montaña da Garda Civil débese facer a través do teléfono 062 cuxa central a nivel provincial activa devanditos GREIM´s. En caso de solicitude de información sobre o estado da montaña en cada unha das zonas de actuación destas Unidades pódese pór en contacto directamente a través dos teléfonos que se apuntan a continuación.
Cando exista pouca cobertura telefónica con teléfono móbil e o único medio de contacto sexa o teléfono da Central de Emerxencias de cada Comunidade Autónoma 112, débese especificar a solicitude de socorro dos GREIM ou ben solicitar o contacto directo con devanditas Unidades.
Historia
As Unidades de Esquiadores en 1973 en Jaca
Tras a guerra civil española, a resistencia activa ao réxime de Francisco Franco materializada no maquis obriga á Garda Civil a formar a membros da Benemérita capaces de moverse con soltura por terreo montañoso, xa que en devanditas zonas refuxiábanse estes guerrilleiros, así como para evitar o contrabando pola fronteira francesa. A partir destes sucesos, a mediados dos anos 40 do século XX, créanse as Comandancias de Fronteiras nas provincias limítrofes co Pireneo, onde se encuandran Gardas Civís con coñecementos en esquí e vida e movemento en montaña. Tras este período comeza en España un auxe polos deportes de montaña, presentándoselle á Federación Española de Montañismo o problema de contar con grupos de voluntarios para realizar os rescates que ían xurdindo. Dado que a primeira noticia de tales sucesos dábase nos cuartelillos da Garda Civil, en 1.967 créanse as Unidades de Esquiadores-Escaladores de devandito Corpo que tiñan unha participación activa en Pireneos e Picos de Europa.
Rescate dun sepulto en avalancha
Antes da existencia dos Grupos de Esquiadores-Escaladores da Garda Civil os rescates eran realizados por voluntarios civís quen dando mostras de auténtico valor e coraxe abandonaban os seus traballos e trasladábanse longas distancias polos seus propios medios para liquidar os rescates que ían xurdindo. As longas distancias a percorrer e os medios de transporte e estradas daquela época facían que a chegada dos socorristas voluntarios demorásese máis dos normal co consecuente prexuízo dos accidentados. Foi a Federación Española de Montañismo baixo a presidencia de Félix Méndez, así como os propios montañeiros franceses, quen desexaban que na vertente española de Pireneos existisen Grupos de rescate a imaxe e semellanza dos da Gendarmería Francesa, polo que ambos impulsaron a fundación dos grupos da Garda Civil e ofreceron todo o seu apoio da man de François Didelin.
En 1981 reorganízase o actual Servizo de Montaña da Garda Civil co despregamento que coñecemos actualmente formado aproximadamente por uns 250 Gardas Civís e que utilizan para realizar gran parte dos rescates o apoio das Unidades de Helicópteros de devandito Corpo.
O éxito do servizo realizado polos GREIM nos seus primeiros 10 anos de vida, coa nova organización e despregamento, levou no ano 1991 á CISA (Comisión Internacional de Socorro Alpino) ao recoñecemento do Servizo de Montaña da Garda Civil como un dos catro mellores do Mundo xunto cos de Francia, Suíza e Austria.
Estatística
Este artigo (ou sección) está desactualizado(a). A información fornecida mudou ou é insuficiente.
Desde 1981 até o 31 de decembro de 2007 realizaron un total de 11.740 rescates en montaña, cavidades subterráneas e lugares de difícil acceso coa seguinte distribución anual:
