Antón Moreda

Antón Moreda

Biografía
Nacemento	1934 Barreiros, España
Morte	4 de febreiro de 2010 (75/76 anos) Castro de Rei, España

Antón Moreda Rodríguez, nado en Barreiros en 1934^[1] e finado en Castro de Rei o 4 de febreiro de 2010, foi un sobranceiro galeguista.

Traxectoria

En 1950, con 16 anos, marchou emigrado á Arxentina. No Centro Galego da capital bonaerense entrou en contacto coa Irmandade Galega, un grupo nacionalista que procuraba manter vivo o legado intelectual e político de Castelao. Grazas a galeguistas como Alonso Ríos, Luís Seoane ou Ramón Suárez Picallo, Antón Moreda afondou nas súas conviccións galeguistas.

En agosto de 1953 participou na fundación das Mocedades Galeguistas, na Arxentina, que desenvolveron unha inxente actividade como a creación do xornal Adiante, dirixido por Neira Vilas ou as homenaxes a Pardo de Cela e Alexandre Bóveda. En 1956, con 22 anos, Moreda asistiu ao I Congreso Galego da Emigración. Novamente en Galiza, nos anos '60 do comezou a traballar para a Editorial Galaxia como comercial, grazas ao cal comezou a ter contacto con outros galeguistas, como o grupo Brais Pinto.

A finais de 1963 foi fundador e secretario xeral do Consello da Mocedade, considerado como o comezo do nacionalismo galego contemporáneo. En total agrupaba unhas 50 persoas. A tensión entre os dous grupos constituíntes e a súa diferente visión, un propugnando a homolagación cos países democráticos da Europa Occidental e outro moi influído pola descolonización dos países do terceiro mundo, levou á inoperatividade da organización, finalmente o grupo afín a Ramón Piñeiro, que era maioritario, organizou unha xuntanza a comezos de 1964 e decidiu expulsar o sector minoritario^[2], incluído o propio Moreda. Foi unha decisión que, para moitos, amosou a división existente no galeguismo entre as vías política e culturalista.

O grupo de expulsados, pertencentes á vía politicamente máis activa e que desexaba organizar politicamente o nacionalismo en Galiza para liderar a oposición antifranquista ^[3], refundaría a UPG un 25 de xullo de 1964. Aí integráronse na UPG o grupo Brais Pinto, antigos militantes da Federación de Mocedades Galeguistas (Celso Emilio Ferreiro), do PCE (Luís Soto) e nacionalistas de esquerda, en total non máis de 25 persoas. Nos primeiros dous anos as actividades do partido redúcense a contactos esporádicos dos seus membros e á publicación da revista Terra e Tempo^[4], na que aparece no primeiro número en 1965 o ideario fundacional.

Aos 32 anos Moreda foi operado dunha úlcera de estómago en Lugo, e entrou en beneficencia no Hospital Psiquiátrico San Rafael, en Ribeiras de Lea (Castro de Rei). Alí pasou a convalecencia até que decidiu regresar á Mariña. Porén, debido á complicada situación familiar que alí vivía, regresou ao San Rafael, onde ficaría até a súa morte. o 4 de febreiro de 2010^[5]. No tempo que permaneceu en San Rafael foi o impulsor da revista Falemos, da que se chegaron a publicar 50 números entre 1982 e 1992.^[6]

Notas

1. Obituario en El País, 5 de febreiro de 2010.
2. Fermí Rubiralta, De Castelao a Mao. Laiovento, 1998. páx. 88
3. Obituario en Vieiros Consultado o 5 de febreiro de 2010.
4. Manuel Anxo Fernández Baz, A formación do nacinalismo contemporáneo (1963-1984), Santiago, 2003, páx. 47 n. 44
5. Reportaxe e entrevista con Antón Moreda en Vieiros Consultado o 5 de febreiro de 2010.
6. Mandiá, Diana (15 de febreiro de 2012). "Las últimas imágenes del manicomio". El País (en castelán). ISSN 1134-6582. Consultado o 7 de agosto de 2019. 

Véxase tamén

Outros artigos

• Consello da Mocedade
• Brais Pinto
• Editorial Galaxia
• Galeguismo